มอนเตกัสซีโน (อิตาลี: Monte Cassino) เป็นเนินเขาสูง 520 เมตร ตั้งอยู่ในหุบเขาละติน 130 กิโลเมตรทางตะวันออกเฉียงใต้ของกรุงโรม ประเทศอิตาลี และตั้งอยู่ 2 กิโลเมตรทางตะวันตกของเมืองกัสซีโน มอนเตกัสซีโนเป็นที่ตั้งของโบราณสถานเมืองโรมันกาซีนูง (Casinum) และมีวัดซึ่งเป็นสำนักแห่งแรกของคณะนักบุญเบเนดิกติน ซึ่งก่อตั้งโดยเบเนดิกต์แห่งเนอร์เซียราวปีค.ศ. 529 พระของมอนเตกัสซีโนมากมายได้เป็นมุขนายกและพระคาร์ดินัล มีพระสันตะปาปาสามองค์ที่มาจากวัดแห่งนี้ ได้แก่ สตีเฟนที่ 9, วิกเตอร์ที่ 3 และเจลาซีอุสที่ 2

อารามหลังแรกบนมอนเตกัสซีโนถูกชาวลอมบาร์ดรุกรานใน ค.ศ. 570 และถูกทิ้งร้าง แทบไม่มีรายละเอียดเกี่ยวกับอารามหลักแรกอยู่เลย อารามหลังที่สองถูกสร้างขึ้นโดยนักบุญเปโตรนาเชแห่งเบรชชา (Petronace di Brescia) ราว ค.ศ. 718 โดยคำแนะนำของพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 2และโดยการสนับสนุนจากขุนนางชาวลอมบาร์ด ดยุกโรมวลด์ที่ 2 แห่งเบเนเวนโต (Romuald II of Benevento) อารามนี้ขึ้นตรงต่อพระสันตะปาปา และอารามมากมายในอิตาลีก็อยู่ในปกครองของอารามแห่งนี้ อย่างไรก็ตาม อารามถูกชาวมุสลิมรุกรานใน ค.ศ. 883 และถูกทิ้งร้าง

อารามได้รับการบูรณะขึ้นใหม่ใน ค.ศ. 949 โดยคณะสงฆ์คริสต์ คริสต์ศตวรรษที่ 11 ถึง 12 ถือเป็นยุคทองของวัดแห่งนี้ วัดแห่งนี้ได้รับที่ดินมากมายรอบ ๆ มอนเตกัสซีโน จนถูกเรียกว่า "แผ่นดินนักบุญเบเนดิกต์" (Terra Sancti Benedicti) มีป้อมปราการป้องกันวัดอย่างแน่นหนา วัดมอนเตกัสซีโนมีความสัมพันธ์ที่ดีกับคริสต์จักรตะวันออก ถึงขนาดได้เป็นวัดในพระราชูปถัมภ์ของวงศ์จักรพรรดิไบแซนไทน์ ชาวไบแซนไทน์ได้ส่งช่างแกะสลักและจิตรกรมากมายมาสร้างงานจิตรกรรมตกแต่งวัดให้วิจิตรงดงาม

วัดมอนเตกัสซีโนถูกทำลายลงโดยแผ่นดินไหว ค.ศ. 1349 ก่อนที่ในอีกยี่สิบปีถัดมา พระสันตะปาปาเออร์บันที่ 5 ทรงบัญชาให้มีการระดมทุนจากวัดในสังกัดเบเนดิกต์เพื่อฟื้นฟูมอนเตกัสซีโน อย่างไรก็ตาม ใน ค.ศ. 1799 คณะสงฆ์มอนเตกัสซีโนถูกทหารฝรั่งเศสขับออกในช่วงสงครามปฏิวัติฝรั่งเศส รัฐบาลอิตาลีสั่งยุบวัดแห่งนี้ใน ค.ศ. 1866 อาคารต่าง ๆ บนมอนเตกัสซีโนได้รับสถานะโบราณสถานแห่งชาติอิตาลี โดยให้พระสงฆ์ทำหน้าที่ผู้ดูแลทรัพย์สมบัติต่าง ๆ

ใน ค.ศ. 1944 ช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ข่าวกรองอังกฤษเห็นว่ามอนเตกัสซีโนมีชัยภูมิที่ดี จึงคาดการณ์ว่าทหารเยอรมันคงจะกำลังยึดไว้เป็นป้อมปราการ^[1] ฝ่ายสัมพันธมิตรจึงทิ้งระเบิดทางอากาศใส่มอนเตกัสซีโนจนอาคารพินาศย่อยยับ อย่างไรก็ตาม เมื่อเสร็จสิ้นการทิ้งระเบิดแล้วกลับพบว่าในช่วงการทิ้งระเบิดนั้น ไม่มีทหารเยอรมันอยู่ในมอนเตกัสซีโนเลย ผู้เสียชีวิต 230 คนในมอนเตกัสซีโนล้วนเป็นพลเรือนชาวอิตาลีที่หนีมาหลบภัย^[2] เหตุผลที่ไม่มีทหารเยอรมันอยู่ในมอนเตกัสซีโนเลยก็เพราะว่า จอมพลเค็สเซิลริงเล็งเห็นว่ามอนเตกัสซีโนเป็นสถานที่ทรงคุณค่า จึงไม่ต้องการให้มาเสี่ยงภัยทางทหาร

มอนเตกัสซีโนได้รับการบูรณะขึ้นใหม่ภายหลังสงคราม^[3] โดยการสนับสนุนของรัฐบาลประธานาธิบดีลุยจี เอย์เนาดี (Luigi Einaudi) การบูรณะใช้เวลาเกือบยี่สิบปีจนแล้วเสร็จใน ค.ศ. 1964