พราหมณ์พาวรี
ข้อมูลทั่วไป
ชื่อเดิม	พาวรีอำมาตย์
สถานที่เกิด	สาวัตถี
สถานที่บรรลุธรรม	พระอนาคามี
ฐานะเดิม
ชาวเมือง	สาวัตถี
วรรณะเดิม	พราหมณ์
การศึกษา	จบไตรเพท
หมายเหตุ
พราหมณ์ผู้เป็นอาจารย์ของพระอชิตเถระซึ่งต่อมาเป็นศิษย์ผู้เป็น 16 ใน 80 พระอสีติมหาสาวก
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

พราหมณ์พาวรี เป็นพราหมณ์ผู้เป็นอาจารย์ของพระอชิตเถระซึ่งต่อมาเป็นศิษย์ผู้เป็น 16 ใน 80 พระอสีติมหาสาวกของพระพุทธเจ้า

พราหมณ์พาวรี เกิดในตระกูลพราหมณ์ในเมืองสาวัตถี เมื่อเจริญวัยได้รับราชการเป็นปุโรหิตในพระราชสำนักกรุงสาวัตถีของพระเจ้าปเสนทิโกศล ต่อมาได้ลาออกจากตำแหน่งปุโรหิตและออกบวชเป็นชฏิลตามลัทธิพราหมณ์ ตั้งสำนักสอนไตรเพทอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำโคธาวรี อยู่ในเขตต่อแดนเมืองอัสสกะและเมืองอาฬหกะ

ต่อมาพาวรีพราหมณ์ทราบว่า เจ้าชายสิทธัตถะได้ปฏิญาณว่าบรรลุเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงต้องการทราบความจริง ท่านจึงส่งศิษย์ผู้เป็นมาณพของท่านจำนวน 16 คนไปทูลถามปัญหาที่ท่านผูกไว้เพื่อการนี้โดยเฉพาะจำนวน 16 หมวดเพื่อทดสอบพระพุทธองค์ โดยศิษย์ทั้ง 16 นั้น มีอชิตมาณพเป็นหัวหน้า

ศิษย์ทั้ง 16 ของท่านจึงได้ไปเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าที่ปาสาณเจดีย์ แคว้นมคธ อชิตมาณพผู้เป็นหัวหน้าคณะเป็นผู้ทูลถามเป็นคนแรก

หลังจากพระพุทธองค์วิสัชชนาปัญหาครบทั้ง 16 หมวดแล้ว มาณพทั้ง 15 คน เว้นปิงคิยมาณพได้บรรลุเป็นพระอรหันต์ โดยปิงคิยมาณพซึ่งทูลถามปัญหาคนสุดท้ายขณะฟังวิสัชชนาอยู่มัวแต่ฟุ้งซ่านคิดถึงพราหมณ์พาวรีผู้เป็นลุงของตน ว่าเสียดายที่ลุงไม่ได้มาฟังพระธรรมเทศนาที่แจ่มแจ้งเช่นนี้ ปิงคิยมาณพจึงได้บรรลุธรรมแค่พระโสดาบัน

หลังจากทั้ง 16 คนบวชแล้ว ได้กลับไปแจ้งคำตอบแก่พราหมณ์พาวรีๆ ได้บรรลุเป็นพระอนาคามีบุคคล ส่วนท่านพระปิงคิยะภายหลังได้ฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าจึงได้บรรลุพระอรหันต์

พระมหาเถระซึ่งเป็นศิษย์ของพราหมณ์พาวรีได้เป็นกำลังสำคัญในการเผยแพร่พระพุทธศาสนาในเวลาต่อมา

ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาไม่ระบุว่าท่านเสียชีวิตที่ใด แต่ท่านคงดำรงขันธ์อยู่พอสมควรแก่กาลจึงละสังขารไป

1. สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2525). ธรรมวิภาคปริเฉทที่ 2. พิมพ์ครั้งที่ 23. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการแผนกตำรา มหามกุฏราชวิทยาลัย.

• พระอสีติมหาสาวก

1. เว็บไซต์ 84000
2. เว็บไชต์ ธรรมะ เกตเวย์ เก็บถาวร 2009-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน