พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นตรี
ประสูติ	12 สิงหาคม พ.ศ. 2458
สิ้นพระชนม์	24 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 (65 ปี)
พระราชทานเพลิง	8 สิงหาคม พ.ศ. 2524 พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส
หม่อม	หม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร ณ อยุธยา
ราชสกุล	ฉัตรชัย (โดยประสูติ) บุรฉัตร (โดยพระราชทาน)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน
พระมารดา	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิตนฤมล
ศาสนา	พุทธ

ศาสตราจารย์พิเศษ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร ราชบัณฑิต (12 สิงหาคม พ.ศ. 2458 – 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2524) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิตนฤมล

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร มีพระนามลำลองว่า พระองค์ชายเปรม^[1] เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิตนฤมล ประสูติเมื่อวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2458 มีพระโสทรภคินี 3 พระองค์ ได้แก่

• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามยุรฉัตร (7 มีนาคม พ.ศ. 2448 – 11 สิงหาคม พ.ศ. 2513)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิง (11 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 6 เมษายน พ.ศ. 2454)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร (27 มิถุนายน พ.ศ. 2464 – 5 ธันวาคม พ.ศ. 2552)

มีพระอนุชาและพระขนิษฐาต่างมารดาอีก 8 องค์ คือ ท่านผู้หญิงฉัตรสุดา วงศ์ทองศรี, หม่อมเจ้ากาญจนฉัตร ศุขสวัสดิ์, หม่อมเจ้าภัทรลดา ดิศกุล, หม่อมเจ้าสุรฉัตร ฉัตรชัย, ท่านหญิงเฟื่องฉัตร ดิศกุล, ท่านหญิงหิรัญฉัตร เอ็ดเวิร์ดส, หม่อมเจ้าทิพยฉัตร ฉัตรชัย และหม่อมเจ้าพิบูลฉัตร ฉัตรชัย^[2]

พระองค์ทรงเข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ เมื่อปี พ.ศ. 2464 เลขประจำพระองค์ 1824 หลังจากนั้นได้เสด็จไปทรงศึกษาในประเทศอังกฤษเมื่อพระชันษาได้ 8 ปี โดยเริ่มศึกษาในโรงเรียนที่เมืองอีสบอร์น (Eastbourne) ก่อน แล้วทรงศึกษาต่อที่โรงเรียนแฮร์โรว์จนจบชั้นมัธยมศึกษา จากนั้นทรงเข้าศึกษาที่นิวคอลเลจ (New College) มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด ทรงสนพระทัยในวิชาวรรณคดีและโบราณคดีอย่างมาก โปรดการอ่านและการประพันธ์เป็นชีวิตจิตใจ ขณะที่ทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษและมีพระชนมายุเพียง 19 ปี ทรงแปลวรรณคดีเรื่องลิลิตพระลอ และทรงพระนิพนธ์เป็นบทละครใช้ชื่อเรื่องว่า The Magic Lotus และจัดการแสดงโดยชาวอังกฤษที่ฮัดเดอร์สฟีลด์ (Huddersfield) เมื่อทรงสำเร็จการศึกษาแล้วได้เสด็จกลับมารับราชการเป็นอาจารย์ที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จนกระทั่งมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์พิเศษ ในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สาขาวิชาภาษาต่างประเทศ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2497^[3] และได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็น ศาสตราจารย์พิเศษ ในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2498^[4]

หลังจากนั้นทรงไปรับราชการในตำแหน่งเอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงนิวเดลี ประเทศอินเดีย (พ.ศ. 2510-2515) ประจำกรุงโคลอมโบ ประเทศศรีลังกา (พ.ศ. 2510-2515) และเอกอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็ม ประจำราชสำนักเนปาล (พ.ศ. 2511-2512) ราชสำนักอัฟกานิสถาน (พ.ศ. 2512-2515) ราชสำนักเดนมาร์ก ณ กรุงโคเปนเฮเกน (พ.ศ. 2515-2518)

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร มีความสามารถในด้านอักษรศาสตร์ เป็นกวีและนักแปล ใช้นามปากกา "เปรมไชยา" ทรงรับราชการในตำแหน่งกรรมการสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรรมการสภาวัฒนธรรมแห่งชาติ ผู้อำนวยการแผนกภาษาต่างประเทศ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นายกสมาคมฝรั่งเศส กรรมการแห่งคณะกรรมการว่าด้วยการศึกษาวิทยาศาสตร์ วัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ตามลำดับ

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 สิริพระชันษา 66 ปี ในการนี้พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระโกศกุดั่นน้อยทรงพระศพ ประดิษฐาน ณ ศาลาบัณณรศภาค วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2524 ณ พระเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร^[5] และในวันอาทิตย์ที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2524 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล เสด็จไปทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ในการเก็บพระอัฐิ เลี้ยงพระสามหาบ และทรงทอดผ้าไตร

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร เสกสมรสกับหม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม สารสาส)^[6] บุตรีพระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) เมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2482 มีพระโอรสบุญธรรม 1 คน คือ หม่อมหลวงธีรฉัตร บุรฉัตร ซึ่งเป็นบุตรของท่านหญิงเฟื่องฉัตร ดิศกุล (พระขนิษฐาต่างมารดาของพระองค์)

• หม่อมหลวงธีรฉัตร บุรฉัตร สมรสกับยุวดี บุรฉัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม โกมารกุล ณ นคร) และปราณี บุรฉัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม จันทร์เวียง) มีบุตรธิดา 4 คน ได้แก่
  • ชนิกานดา โกมารกุล ณ นคร (ใช้นามสกุลมารดา)
  • ยุพาพิน บุรฉัตร ณ อยุธยา (เปลี่ยนนามสกุล จาก โกมารกุล ณ นคร)
  • ธานิฉัตร บุรฉัตร ณ อยุธยา
  • วรฉัตร บุรฉัตร ณ อยุธยา

• พ.ศ. 2497 ศาสตราจารย์พิเศษประจำจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย^[7]
• พ.ศ. 2498 ศาสตราจารย์พิเศษประจำมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์^[8]

• พ.ศ. 2521 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[9]
• พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[10]
• พ.ศ. 2500 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[11]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

•  นอร์เวย์ :
  • พ.ศ. 2494 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นที่ 3^[12]