ธงชาติอาเซอร์ไบจาน

การใช้	ธงชาติ ensign
สัดส่วนธง	1:2
ประกาศใช้	5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 (เริ่มใช้ครั้งแรกในระหว่างปี พ.ศ. 2461 - 2463)
ลักษณะ	ธงสามแถบแนวนอนพื้นสีฟ้า-สีแดง-สีเขียว กลางแถบสีแดงมีรูปจันเสี้ยวและดาวแปดแฉกสีขาว
การใช้	ธงนาวี
สัดส่วนธง	1:2
ประกาศใช้	5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534
ลักษณะ	ธงพื้นขาวมีขอบตอนล่างเป็นระลอกคลื่น ตอนบนมีรูปจันทร์เสี้ยวและดาวสีแดงกับรูปสมอเรือสีฟ้า

ธงชาติอาเซอร์ไบจาน (อาเซอร์ไบจาน: Azərbaycan bayrağı) เป็นธงสามสีรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 1 ส่วน ยาว 2 ส่วน ภายในแบ่งตามแนวนอนเป็นสามแถบ แต่ละแถบซึ่งมีความกว้างเท่ากันมีสีฟ้า สีแดง และสีเขียว ตามลำดับจากบนลงล่าง กลางแถบสีแดงมีรูปจันทร์เสี้ยวและดาวแปดแฉกสีขาว ธงดังกล่าวนี้เริ่มใช้ครั้งแรกในระหว่างปี พ.ศ. 2461 - พ.ศ. 2463 โดยรูปจันทร์เสี้ยวและดาวในธงนั้นมีขนาดใหญ่กว่าที่ใช้ในปัจจุบันและอยู่ค่อนมาทางด้านคันธง ภายหลังเมื่อประเทศนี้ได้รับเอกราชจากสหภาพโซเวียตแล้ว จึงได้ประกาศใช้ธงนี้ใหม่อีกครั้งเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534^[1] ดังลักษณะที่ปรากฏในปัจจุบัน

ความหมายของสัญลักษณ์ในธงชาติอาเซอร์ไบจานมีดังนี้

• ดาวแปดแฉก หมายถึงชาวเติร์กสาขาต่างๆ รวม 8 สาขา ได้แก่ ชาวอาเซอร์ไบจาน ชาวเติร์กอานาโตเลีย(ตุรกี) ชาวชากาไต (หรือชาวอุซเบกและชาวอุยกูร์) ชาวตาตาร์ ชาวคิปชัก (ชาวคาซัค,ชาวคีร์กีซและชาวบัชกีร์) ชาวเซลจุก และชาวตุรโกมัน(เติร์กเมน)
• สีฟ้า หมายถึงชาวเติร์กในอาเซอร์ไบจาน
• สีเขียว หมายถึงศาสนาอิสลาม
• สีแดง หมายถึงความก้าวหน้าและการก้าวไปสู่ความเป็นยุโรป

ธงซึ่งเป็นต้นแบบของธงชาติอาเซอร์ไบจานในทุกวันนี้ปรากฏขึ้นครั้งแรกในช่วงฤดูใบไม้ผลิของปี พ.ศ. 2460 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่จักรวรรดิรัสเซียใกล้จะล่มสลาย ลักษณะของธงดังกล่าวนั้นมีพื้นเป็นแถบแนวนอนสีฟ้า-แดง-เขียว อย่างธงชาติในทุกวันนี้ แต่รูปจันทร์เสี้ยวและดาวนั้นจะอยู่ที่ตำแหน่งค่อนมาทางด้านคันธงและมีขนาดใหญ่กว่าที่ใช้ในปัจจุบันมาก ผู้ที่ออกแบบธงนี้คือกวีชาวอาเซอร์ไบจานชื่อ อาลี เบย์ ฮุสเซน ซาเด (Ali Bey Hussein Zade) ต่อมาในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2461 อาเซอร์ไบจานได้ประกาศเอกราชจากรัสเซียอย่างเป็นทางการโดยใช้ชื่อประเทศว่าสาธารณรัฐประชาธิปไตยอาเซอร์ไบจาน และได้รับเอาธงดังกล่าวใช้เป็นธงชาติ หลังจากนั้นก็ได้มีการจัดตั้งสหพันธรัฐทรานส์คอเคเชียขึ้นโดยมีอาเซอร์ไบจาน อาร์มีเนีย และจอร์เจียเป็นประเทศสมาชิกในวันที่ 22 เมษายน ของปีนั้น แต่สหพันธรัฐดังกล่าวก็ได้ล้มเลิกไปในเดือนถัดมา ในระยะนั้น อาเซอร์ไบจานจึงใช้ธงของสหพันธรัฐนั้นควบคู่กับธงชาติของตัวเองด้วย ซึ่งมีลักษณะเป็นธงสามสีสามแถบแนวนอน พื้นสีเหลือง-ดำ-แดง

ขณะเดียวกันสหภาพโซเวียตก็ได้มีการจัดตั้งคอมมูนแบบโซเวียตขึ้นที่กรุงบากู ซึ่งคอมมูนดังกล่าวมีอายุอยู่ไม่นานนัก คอมมูนนี้ใช้ธงแดงมีอักษรซีริลลิกสีเหลืองบอกนามคอมมูนของตนเองเป็นสัญลักษณ์ ต่อมาหลังจากคอมมูนโซเวียตบากูล่มสลายลงไม่กี่สัปดาห์ ก็ได้มีการสถาปนารัฐเผด็จการแคสเปียนกลางขึ้นในวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2461 ภายใต้การสนับสนุนของสหราชอาณาจักร แต่รัฐดังกล่าวก็ล่มสลายลงภายในเวลาเพียงเดือนเดียว ธงของรัฐเผด็จการนี้ใช้ธงพื้นสีฟ้ามีแถบแนวนอนสีแดงพาดตรงกลางเป็นสัญลักษณ์

หลังจากนั้นตุรกีก็ได้ฉวยโอกาสเข้ายึดครองอาเซอร์ไบจานที่ตกอยู่ในสภาพยุ่งเหยิงในเดือนกันยายน พ.ศ. 2461 แต่ก็ได้ล่าถอยกลับไปในเดือนพฤศจิกายนของปีเดียวกัน โดยมีสหราชอาณาจักรเข้ามาปกครองแทน อย่างไรก็ตามสาธารณรัฐประชาธิปไตยอาเซอร์ไบจานก็ยังดำรงอยู่มาจนถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2463 จึงได้ล่มสลายลงจากการรุกรานของสหภาพโซเวียต

เมื่ออาเซอร์ไบจานตกเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียตภายใต้ชื่อสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจานแล้ว ธงแดงรูปแบบต่างๆ ของสหภาพโซเวียตก็ได้มีการนำมาใช้เป็นธงชาติของอาเซอร์ไบจานในยุคนี้ ธงแดงของอาเซอร์ไบจานแบบแรกสุดมีขึ้นในปี พ.ศ. 2463 ลักษณะเป็นธงสีแดงมีรูปจันทร์เสี้ยวและดาวสีเหลืองที่มุมธงบนด้านคันธง ต่อมาในปี พ.ศ. 2464 จึงเปลี่ยนธงใหม่เป็นธงแดงมีอักษรซีริลลิกย่อนามประเทศว่า ACCP (เทียบอักษรโรมันคือ SSRA) ปรากฏที่มุมธงบนด้านคันธง เท่าที่ปรากฏบันทึกนั้น ธงในช่วงนี้มีอยู่ 2 รูปแบบ แบบหนึ่งนั้นมีอักษรซีริลลิกดังกล่าวบนช่องสี่เหลี่ยมสีเขียว ส่วนอีกแบบหนึ่งไม่มี

ต่อมาใน พ.ศ. 2465 สหภาพโซเวียตได้จัดการปกครองให้ อาเซอร์ไบจาน จอร์เจีย และอาร์มีเนียรวมเข้าเป็นสหพันธรัฐชื่อ สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทรานส์คอเคเชีย อาเซอร์ไบจานจึงใช้ธงของสหพันธรัฐดังกล่าวเป็นสัญลักษณ์ร่วมกับจอร์เจีย และอาร์มีเนียจนถึง พ.ศ. 2480 ได้มีการยุบสหพันธรัฐสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทรานส์คอเคเชีย อาเซอร์ไบจานจึงเป็นสาธารณรัฐปกครองตนเองของสหภาพโซเวียตอีกครั้ง ครั้งนี้ธงชาติมีลักษณะเป็นธงแดงมีอักษรโรมันย่อนามประเทศว่า AzSSR ภายใต้รูปค้อนเคียว ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 จึงมีการแก้ไขอักษรย่อนามประเทศให้เป็นอักษรซีริลลิกข้อความ АзССР

การเปลี่ยนแปลงธงชาติสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจานมีขึ้นครั้งสุดท้ายในวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2495 โดยธงดังกล่าวนี้ออกแบบโดยช่างเขียนชื่อ K.M.A. Kjazimzade ลักษณะเป็นธงแดงรูปค้อนเคียวและดาวแดงอย่างธงชาติสหภาพโซเวียต แต่ที่ตอนล่างของธงนั้นเป็นแถบแนวนอนสีน้ำเงินกว้างประมาณ 1 ใน 4 ของความกว้างธง แถบดังกล่าวนี้หมายถึงทะเลสาบแคสเปียนและชาวเติร์กในอาเซอร์ไบจาน ส่วนที่ด้านหลังธงนั้นมีลักษณะคล้ายกับธงด้านหน้า แต่ไม่มีรูปค้อนเคียวและดาวแดง ธงนี้ได้ใช้มาจนถึงการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี พ.ศ. 2434 จึงได้เปลี่ยนมาใช้ธงชาติแบบปัจจุบัน

• ธงในประเทศอาเซอร์ไบจาน
• ธงชาติสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจาน
• เพลงชาติสาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ธงชาติอาเซอร์ไบจาน

• ธงชาติอาเซอร์ไบจาน ที่ Flags of the World (อังกฤษ)
• ธงชาติอาเซอร์ไบจาน - Vexillographia

แม่แบบ:สัญลักษณ์ของประเทศอาร์เซอร์ไบจาน