சோலி சொராப்ஜி
இந்திய அரசுத் தலைமை வழக்குரைஞர்
பதவியில் 7 ஏப்ரல் 1998 – 4 ஜூன் 2004
முன்னையவர்	அசோக் தேசாய்
பின்னவர்	மிலன் கே. பானெர்ஜி
பதவியில் 9 திசம்பர் 1989 – 2 திசம்பர் 1990
முன்னையவர்	கே. பராசரன்
பின்னவர்	ஜி. ராமசுவாமி
தனிப்பட்ட விவரங்கள்
பிறப்பு	(1930-03-09)9 மார்ச்சு 1930 மும்பை, மும்பை மாகாணம், பிரித்தானிய இந்தியா (மும்பை, மகாராட்டிரம், இந்தியா)
இறப்பு	30 ஏப்ரல் 2021(2021-04-30) (அகவை 91) தில்லி, இந்தியா

சோலி ஜெஹாங்கிர் சொராப்ஜி, ஏ.எம் (Soli Sorabjee)(9 மார்ச் 1930-30 ஏப்ரல் 2021) 30 ஏப்ரல் 2021) என்பவர் இந்திய நீதிபதியும், 1989 முதல் 1990 வரை இந்திய அரசின் தலைமை வழக்குரைஞராகவும், மீண்டும் 1998 முதல் 2004 வரை பணியாற்றினார். கருத்துச் சுதந்திரம் மற்றும் மனித உரிமைகளைப் பாதுகாப்பதற்காக 2002ஆம் ஆண்டில் இவர் பத்ம விபூசண் விருது பெற்றார்.^[1][2]

சோலி சொராப்ஜி மார்ச் 9, 1930 அன்று பம்பாயில் பார்சி குடும்பம் ஒன்றில் பிறந்தார்.^[3] மும்பை செயின்ட் சேவியர் கல்லூரி மற்றும் மும்பை அரசு சட்டக் கல்லூரியில் படித்த இவர் 1953இல் வழக்குரைஞராக அனுமதிக்கப்பட்டார். அரசு சட்டக் கல்லூரியில் பயின்றபோது, உரோமன் சட்டம் மற்றும் நீதித்துறை (1952) இல் கின்லோச் ஃபோர்ப்ஸ் தங்கப் பதக்கம் பெற்றார்.^[4]

1971ஆம் ஆண்டில், சொரப்ஜி மும்பை உயர்நீதிமன்றத்தின் மூத்த வழக்கறிஞராக நியமிக்கப்பட்டார். 1977 முதல் 1980 வரை இந்தியாவின் சொலிசிட்டர் ஜெனரலாக பணியாற்றினார். இவர் டிசம்பர் 9, 1989 அன்று டிசம்பர் 2, 1990 வரை இந்திய அரசுத் தலைமை வழக்கறிஞராக நியமிக்கப்பட்டார். பின்னர் மீண்டும் ஏப்ரல் 7, 1998 முதல் 2004 வரை இப்பகுதியினை வகித்தார்.^[2]

கருத்துச் சுதந்திரம் மற்றும் மனித உரிமைகளைப் பாதுகாப்பதற்காக பத்ம விபூசண் விருதினை மார்ச் 2002இல் சோலி சொரப்ஜி பெற்றார்.^[5] இவர் வேலை மக்கள் நீதிக் குழுவில் பணியாற்றினார். இது 1984ஆம் ஆண்டு சீக்கியர்களுக்கு எதிரான வன்முறையில் பாதிக்கப்பட்டவர்களுக்குச் சார்பு போனோ நீதிவ ழங்க அமைக்கப்பட்டது.^[6]

மார்ச் 2006 இல், "ஆஸ்திரேலியா-இந்தியா இருதரப்பு சட்ட உறவுகளுக்குச் சேவை செய்வதற்காக" ஆர்டர் ஆஃப் ஆஸ்திரேலியாவின் (AM) கவுரவ உறுப்பினராக நியமிக்கப்பட்டார்.^[7]

இவர் வாதாடிய சில வழக்குகள் பின்வருமாறு: கேசவாநந்த பாரதி வழக்கு,^[8] மேனகா காந்தி எதிராக இந்தியா ஒன்றியம்,^[9] எஸ். ஆர். பொம்மை எதிர் இந்திய ஒன்றியம்,^[10] மற்றும் ஐஆர் கோயல்ஹோ எதிராகத் தமிழக மாநிலம்.^[11] பிபி சிங்கால் வி. இந்தியா ஒன்றியம் , வழக்கில் மாநில ஆளுநர்களை உரியக் காரணமின்றி பதவி நீக்கம் செய்ய முடியாது என்று உச்ச நீதிமன்றம் தீர்ப்பளித்தது.^[12]

2021 ஏப்ரல் 30ஆம் தேதி தில்லியில் உள்ள ஒரு தனியார் மருத்துவமனையில் கோவிட் -19 காரணமாகச் சிகிச்சை பெற்று வந்த சொராப்ஜி மரணமடைந்தார்.^[13]

சோலி சொராப்ஜி நானாபோய் பால்கிவாலாவின் நெருங்கிய நண்பரும் சகாவும் ஆவார். வழக்கறிஞரும், ஏஇசட்பி & பார்ட்னர்ஸ் நிறுவனத்தில் ஓர் பங்குதாரருமான சியா மோடி இவரது மகளாவார்.^[4] இந்தியாவை மாற்றிய 10 தீர்ப்புகள் புத்தகத்தின் ஆசிரியர் ஜியா மோடி ஆவார்.^[14] சோரப்ஜிக்கு இரண்டு மகன்களும் உள்ளனர். அவர்களில் - ஜெஹாங்கிர், ஒரு மருத்துவர். ஹார்முஸ்ட், ஒரு கார் நிபுணர். அஞ்சலி, ஆர்த்தி மற்றும் அதிதி என்ற மூன்று பேத்திகள் உள்ளனர்.^[15]

சொராப்ஜி டிரான்ஸ்பரன்சி இன்டர்நேஷனலின் தலைவராகவும் சிறுபான்மை உரிமைகள் குழுவின் ஒருங்கிணைப்பாளராகவும் இருந்தார். 1997ஆம் ஆண்டு முதல் ஐக்கிய நாடுகள் சபையின் மனித உரிமைகள் ஆணையத்தின் சிறப்பு அறிக்கையாளராக பணியாற்றினார். 1998 முதல் சிறுபான்மையினரின் பாகுபாடு தடுப்பு மற்றும் பாதுகாப்பு தொடர்பான ஐக்கிய நாடுகள் அவையின் உறுப்பினராக இருந்தார். சொரப்ஜி 2000 முதல் 2006 வரை டென் ஹாக்கில் நிரந்தர நடுவர் நீதிமன்ற உறுப்பினராக பணியாற்றினார் ^[4]

சோலி சொரப்ஜி ஐக்கிய வழக்கறிஞர்கள் சங்கத்தின் தலைவராகவும், சர்வதேச வழக்கறிஞர்கள் சங்கத்தின் மனித உரிமைகள் குழுவின் துணைத் தலைவராகவும், காமன்வெல்த் வழக்கறிஞர்கள் சங்கத்தின் துணைத் தலைவராகவும், சர்வதேச அரசியலமைப்பு வழக்கறிஞர்கள் சங்கத்தின் நிர்வாகக் குழு உறுப்பினராகவும் இருந்தார். சர்வதேச சட்ட சங்கத்தின் ஆயுதக் கட்டுப்பாடு மற்றும் ஆயுதக் குறைப்புச் சட்டம். உலகெங்கிலும் உள்ள ஊடகவியலாளர்கள் மற்றும் செய்தி ஊடக அமைப்புகளுக்குச் சட்ட உதவி மற்றும் உதவிகளை வழங்கும், ஊடகச் சட்டத்தில் பயிற்சியளிப்பதை ஆதரிக்கிறது மற்றும் தகவல் பரிமாற்றம், வழக்கு கருவிகள் மற்றும் உத்திகள் ஆகியவற்றை ஊக்குவிக்கும் இங்கிலாந்தைச் சேர்ந்த தொண்டு நிறுவனமான மீடியா லீகல் டிஃபென்ஸ் முன்முயற்சியின் புரவலராகவும் இருந்தார். ^{[சான்று தேவை]}

• Law of Press Censorship in India (in ஆங்கிலம்). Bombay: N.M. Tripathi. 1976. இணையக் கணினி நூலக மைய எண் 639092798.
• The Emergency, Censorship and the Press in India, 1975–77. London: Writers and Scholars Educational Trust. 1977. இணையக் கணினி நூலக மைய எண் 3865883.
• The Governor, Sage or Saboteur (in ஆங்கிலம்). New Delhi: Roli Books International. 1985. இணையக் கணினி நூலக மைய எண் 13797698.
• Law & Justice: An Anthology. Delhi: Universal Law Pub. Co. 2003. இணையக் கணினி நூலக மைய எண் 55961332.

• Public Law in India.
• Human Rights in the Changing World.
• Constitutionalism and Rights: The Influence of the United States Constitution abroad.

• "Obliging Government to Control Itself; Recent Development in Indian Administrative Law". Public Law. 1994. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0033-3565. 
• "Freedom of Expression and Censorship: Some Aspects of the Indian Experience". Northern Ireland Legal Quarterly 45: 327–342. 1994. https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/nilq45&div=38&id=&page=. 
• "Freedom of Expression" (in en). Commonwealth Law Bulletin 19 (4): 1712–1721. October 1993. doi:10.1080/03050718.1993.9986320. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0305-0718. 

இந்தியன் எக்ஸ்பிரஸ் பத்திரிகைக்கு பத்திகள் எழுதினார்.

• கின்லோச் ஃபோர்ப்ஸ் ரோமன் சட்டம் மற்றும் நீதித்துறை, 1952 இல் தங்கப்பதக்கம்^{[சான்று தேவை][ மேற்கோள் தேவை ]}
• பத்ம விபூசண், மார்ச் 2002 ^[16]
• நீதிபதி கே.எஸ். ஹெக்டே அறக்கட்டளை விருது, ஏப்ரல் 2006 ^[17]

• தி இந்தியன் எக்ஸ்பிரஸ் பத்திரிகைக்கு சோராப்ஜி எழுதிய கட்டுரைகள்
• மனித உரிமைகள் குறித்த சொராப்ஜி
• இனவெறி குறித்து சொராப்ஜி
• சுயாதீன பத்திரிகை குறித்து சொராப்ஜி

ஆளுமைக் கட்டுப்பாடு
பன்னாட்டு	ISNI VIAF WorldCat
தேசிய	Israel அமெரிக்க ஐக்கிய நாடுகள் நெதர்லாந்து
மக்கள்	Trove
மற்றவை	IdRef