Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës
 | |
| Shkurtesa | ASHAK |
|---|---|
| Formuar më | 1975 |
| Lloji | Akademi kombëtare |
| Selia |  Prishtina, Kosovë |
Anëtarësia | 21 të rregullt 16 korrespondentë |
Kryetar | Hivzi Islami |
| Faqja në internet | Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës |
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës (ASHAK), është themeluar më 20 dhjetor të vitit 1975 në Prishtinë me Ligj të veçantë të Kuvendit të Kosovës.
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës (Akademia e Kosovës) është institucioni më i lartë i shkencës dhe i artit në Kosovë i themeluar nga Kuvendi i Kosovës. Interesi publik e kombëtar i Akademisë shprehet në ushtrimin e veprimtarisë së saj në fushën e shkencës dhe të artit, që përfshin kultivimin, nxitjen dhe zhvillimin e mendimit shkencor dhe të krijimtarisë artistike. Selia e Akademisë është në Prishtinë.[1] Në muajin dhjetor u formua Komisioni për themelimin e saj. Në tetor të vitit 1975 Komisioni kishte bërë zgjedhjen e 11 anëtarëve të rregullt dhe 2 korrespondentë të Shoqatës. Në vitin 1978 Shoqata u avancua në Akademi.
Akademia përbëhet nga tri organe kryesore nga Kuvendi, Kryesia dhe Kryetari. Ndër to organi më i lartë është Kuvendi i Akademisë dhe përbëhet nga të gjithë anëtarët e rregullt dhe korrespondentë të saj. Prezentues i Akademisë është Kryetari i Akademisë. Akademia ka anëtarë të rregullt, anëtarë korrespondentë, anëtarë të jashtëm. Akademikët d.m.th shkencëtarët që bartin titullin Akademik ata janë anëtarë të përjetëshëm.[1]
Në kuadër të Akademisë në fillim kishte anëtarë të të gjitha komuniteteve që vepronin dhe jetonin në Kosovë; shqiptarë, serbë, boshnjakë etj.
Në prill të vitit 1989 u ndërprefinancimi i veprimtarisë së Akademisë me "arsyetim" se nuk i përmbushte standardet jugosllave dhe se me angazhimet e saj publike e rëbdonte rendin kushtetues të ish-Jugosllavisë. Së pari ASHAK doli me Deklaratën Kushtetuese,pastaj doli në mbrojtje të të drejtave të njeriut në Kosovë,sidomos të shqiptarëve në kuadër të ish-Jugosllavisë,e përkrahu Referendumin për pavarësi,intensifikoi bashkëpunimin me Akademinë e Shqipërisë etj.
Në vitin 1992 Kuvendi i Serbisë,edhe pse nuk ishte themelues i kësaj Akademie,shpalli të mbyllur ASHAK-un.Anëtarët e kësaj Akademie nuk e përfillën vendimin e Serbisë dhe vazhduan punën në kushte dhe rrethana të jashtëzakonshme deri në vitin 1994 policia serbe mbylli godinën e ASHAK-ut duke e përdorur atë për qëllime të tjera.
Gjatë viteve të punës jashtë objektit ,Akademia e vazhdoi punën e rregullt,duke publikuar revista e publikime të tjera shkencore e shoqërore.Publikimin e veprave shkencore e ndihmuan shumë donatorë,në mesin e tyre duhet vequar firmën "Salbatring" me pronar Hetem Ramdani i cili për veprimtarinë botuese të Akademisë dhuroi 40.000 dollarë,Shefki Neziri dhuroi 8.000 franga zvicerane ,Enti i Teksteve dhe Mjeteve Mësimore të Kosovës,i cili veprimtarinë e vet botuese e zhvillonte po ashtu në kushte dhe rrethana të jashtëzakonshme,jashtë objektit të vet,në shtëpi private,arriti t'i ndihmonte Akademisë në realizimin e planit botues ( 4 tekste në vit). Lista e donatorëve që e ndihmuan Akademinë gjatë gjiithë atyre viteve është e gjatë.
Seksionet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Akademia ka katër seksione:
- Seksionin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë
- Seksionin e Shkencave Shoqërore
- Seksionin e Shkencave të Natyrës
- Seksionin e Arteve.
Seksionet udhëhiqen nga sekretarët e seksioneve. ASHAK-u ka edhe Departamentin e Bibliotekës dhe të Administratës.
Kryesia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Kryetar: Akademik Nexhat Daci
- Nënkryetar: Akademik Pajazit Nushi
- Sekretar i përgjithshëm: Akademik Isuf Krasniqi
- Sekretar i Seksionit të Gjuhësisë dhe të Letërsisë: Akademik Mehmet Kraja
- Sekretar i Seksionit të Shkencave Shoqërore: Akademik
- Sekretar i Seksionit të Shkencave të Natyrës: Akademik Fejzullah Krasniqi
- Sekretar i Seksionit të Arteve: Akademik Zeqirja Ballata
- Sekretare e Akademisë: Lendita Pula
Anëtarë të rregullt
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Ali Aliu
- Anton K. Berishaj
- Ekrem Myrtezai
- Eqrem Basha
- Fejzullah Krasniqi
- Feriz Krasniqi
- Hivzi Islami
- Idriz Ajeti
- Isa Mustafa
- Isuf Krasniqi
- Jusuf Bajraktari
- Mehmet Kraja
- Minir Dushi
- Nexhat Daci
- Rauf Dhomi
- Rexhep Ferri
- Rexhep Ismajli
- Rexhep Qosja
- Sabri Hamiti
- Tahir Emra
- Zejnullah Rrahmani
Anëtarë korrespondentë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Arsim Bajrami
- Arsim Morina
- Bardh Rugova
- Edi Shukriu
- Fetah Podvorica
- Frashër Demaj
- Gjyljeta Mushkolaj
- Justina Pula
- Kujtim Shala
- Luan Mulliqi
- Mehmet Halimi
- Muhamedin Kullashi
- Myzafere Limani
- Qamil Haxhibeqiri
- Sali Gashi
- Xhevdet Xhafa
Anëtarë të jashtëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Alajdin Abazi
- Bahri Beci
- Dušan Kanazir
- Ed-hem Çamo
- Eric P. Hamp
- Gjelosh Gjokaj
- Ismail Kadare
- Joseph Milie-Emili
- Kolec Topalli
- Kristaq Prifti
- Kristian Gyt
- Leonard Newmark
- Matteo Mandala
- Mentor Petrela
- Michel Roux
- Muhamedin Kullashi
- Neil S. Cherniack
- Noel Malcolm
- Oliver Schmitt
- Radoslav Katičić
- Robert Elsie
- Shaban Demiraj
- Tomë Berisha
- Victor Friedman
- Wilfried Fiedler
Anëtarë nderi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]In Memoriam
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Agim Çavdarbasha
- Agnija Desnickaja
- Ali Hadri
- Ali Podrimja
- Anton Pashku
- Besim Bokshi
- Çesk Zadeja
- Dervish Rozhaja
- Engjëll Berisha
- Enver Gjerqeku
- Esad Mekuli
- Esat Stavileci
- Eshref Ademaj
- Fehmi Agani
- Gazmend Zajmi
- Grga Novak
- Hajredin Hoxha
- Ibrahim Kodra
- Ibrahim Rugova
- Janez Milçinski
- Jashar Rexhepagiq
- Kolë Popa
- Latif Susuri
- Mark Krasniqi
- Mihajlo Apostolski
- Muharrem Berisha
- Musa Haxhiu
- Muslim Mulliqi
- Osman Imami
- Pajazit Nushi
- Ramiz Abdyli
- Ruzhdi Pllana
- Syrja Popovci
- Tish Daija
- Vladeta Vuković
- Vukašin Vuk Filipović
- Dragan Pejčinović
Kryetarë të Akademisë deri më tash
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Esad Mekuli (20.12.1975 – 29.01.1979)
- Idriz Ajeti (29.01.1979 – 11.05.1982) – (25.05.1995 – 09.07.1996) – (09.07.1996 – 08.11.1999)
- Dervish Rozhaja (11.05.1982 – 10.05.1984)
- Syrja Pupovci (11.05.1984 – 09.05.1986)
- Vukašin Vuk Filipović (09.05.1986 - 24.05.1990)
- Musa Haxhiu (24.05.1990 – 04.06.1992)
- Mark Krasniqi (04.06.1992 – 27.06.1993)
- Gazmend Zajmi (27.06.1993 – 30.06.1994) – (30.06.1994 – 25.05.1995)
- Nexhat Daci (08.11.1999 – 30.11.2002, 2017-aktualisht)
- Rexhep Ismajli (2003 - 2009)
- Besim Bokshi (2009 - 2012)
- Hivzi Islami (2012 - 2017)
Burimi i të dhënave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b LIGJI PËR AKADEMINЁ E SHKENCAVE DHE TЁ ARTEVE TЁ KOSOVЁS Në amëzën assembly-kosova.org Arkivuar 5 mars 2012 tek Wayback Machine
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lidhje të jashme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
