Sacri Monti
Svjetska baština – UNESCO
Italija
Registriran:	2003(18. zasjedanje)
Vrsta:	Kulturno dobro
Mjerilo:	ii, iv
Ugroženost:	no
Referenca:	UNESCO

Sacri Monti zapravo Sacri Monti del Piemonte e della Lombardia (prevedeno sa talijanskog: Sveta brda Pijemonta i Lombardije) je ime za devet hodočasničkih svetišta u Sjevernoj Italiji koja su 2003. uvrštena na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi zbog svojih kapela, arhitektonskog i hortikulturalnog uređenja.

Devet Svetih brda nastalo je od kraja 16 i tokom 17. vijeka, a posvećena su različitim aspektima kršćanstva.^[1]

Fenomen Svetih brda započeo je na prijelazu iz 15 u 16. vijek radi stvaranja hodočasničkih svetišta u Evropi, jer je u to vrijeme hodočasnicima bilo gotovo nemoguće otići u Svetu Zemlju zbog brzog širenja islama. U početku su predložena tri različita mjesta za buduću ulogu Novog Jeruzalema; Varallo u Pijemontu, Montaione u Toskani i Braga u sjevernom Portugalu. Lokaliteti su odabrani na bazi sličnosti sa topografijom Svete Zemlje. Fenomen se ukorijenio nakon Tridentskog koncila, kad je Katolička crkva poduzela čitav niz mjera u borbi protiv utjecaja protestantske reformacije.^[1]

Prvo talijansko svetište brdo kod Varalla, formirano je 1480. slijedeći zaključke Tridentskog koncila, uz veliku podršku Milanskih biskupa. Ono postalo je model za druga Sveta brda, koja nisu trebala biti posvećena samo Isusu, već i kultovima sv. Marije, svetaca, sv. Trojstva i Otajstva krunice. Svako pojedinačno Sveto brdo započelo je svoju egzistenciju poštujući određena jedinstvena pravila i standarde za tipologiju i arhitektonski stil, ali je vremenom evoluiralo do vlastitog jedinstvenog stila.^[1]

Svako od njih ima zasebnu temu ili ulogu, tako je naprimjer kompleks svetišta u Orti San Giulio posvećen Franji Asiškom sa svoje 21 kapelice i vrtom izgleda gotovo isto kao i kad je nastao u 16. vijeku.^[1]

S druge strane kompleks Sacro Monte di Ossuccio u Ossucciu ima 14 baroknih kapela podignutih po padini brda, one hodočasnike vode do svetišta na vrhu.^[1]

Početkom 18. vijeka redovnik Michelangelo da Montiglio, uspio je izgraditi svetište na brdu kod Valperga podigavši 13 kapela koje simbol]]iziraju glavne stanice Isusovih muka na Kalvariji.^[1]

Svih devet Svetih brda prostiru se na terenu od 90,5 hektara, ali zajedno sa zaštitnom zonom to iznosi 721,90 hektara, treba reći i da imaju vrijedne umjetnine (freske, skulpture) koje su stvorili ponajbolji majstori Pijemonta i Lombardije.^[1]

Slika	Ime	Naselje	Provincija	Regija
	Sacro Monte di Varallo 1491.	Varallo	Vercelli	Piemonte
	Sacro Monte di Crea 1589.	Serralunga di Crea	Alessandria	Piemonte
	Sacro Monte di Orta 1590.	Orta San Giulio	Novara	Piemonte
	Sacro Monte di Varese 1598.	Varese	Varese	Lombardija
	Sacro Monte di Oropa 1617	Biella	Biella	Piemonte
	Sacro Monte di Ossuccio 1635	Ossuccio	Como	Lombardija
	Sacro Monte di Ghiffa 1591	Ghiffa	Verbano-Cusio-Ossola	Piemonte
	Sacro Monte Calvario di Domodossola 1657.	Domodossola	Verbano-Cusio-Ossola	Piemonte
	Sacro Monte di Belmonte 1712.	Valperga, Piemonte	Metropolitanski Torino	Piemonte

Sacri Monti na Wikimedijinoj ostavi

• Ente di Gestione Sacri Monti (it)

p r u Svjetska baština u Italiji
	Agrigento (Dolina hramova) • Akvileja • Amalfijska obala • Bazilika Svetog Franje Asiškog i historijski centar Assisija • Botanički vrt u Padovi • Caserta (Palača u Caserti, Vanvitellijev akvadukt, San Leucio) • Castel del Monte • Etruščanske nekropole Banditaccia i Monterozzi • Cilento i Vallo di Diano (Paestum, Velia, samostan u Paduli) • Cinque Terre, Porto Venere i otoci Palmaria, Tino i Tinetto • Crespi d'Adda • Dolomiti (Alpe) • Etna • Liparski otoci • Ferrara • Historijski centar Firence • La Strade Nuove i kompleks Palazzi dei Rolli u Genovi • Langobardska središta u Italiji (Cividale del Friuli, Brescia, Castelsepriou, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento, Monte Sant'Angelo) • Mantova i Sabbioneta • Sassi i park crkava u stijenama Matere • Medici vile i vrtovi • Torre Civica, Piazza Grande i Katedrala u Modeni • Monte San Giorgio1) • Historijski centar Napulja • Historijski centar Pienze • Katedralni trg u Pisi • Pompeji, Herkulanej i Oplontis (Torre Annunziata) • Prahistorijska naselja sojenica oko Alpa2) • Raetinska pruga1) • Ranokršćanski spomenici u Ravenni (Mauzolej Gale Placidije, Neonov baptisterij, Arijanski baptisterij, Arhiepiskopska kapela, Bazilika Sant'Apollinare Nuovo, Teodorikov mauzolej, San Vitale i Bazilika Svetog Apolinarija u Classi) • Rezidencije Savojske dinastije • Historijski centar Rima uključujući Bazilika Svetog Pavla izvan zidina 3) • Sacri Monti • San Gimignano • Siena • Sirakuza i Pantalica • Su Nuraxi • Santa Maria delle Grazie, Milano • Hadrijanova vila i Villa d'Este (Tivoli) • Trulli Alberobella • Urbino • Crteži doline Val Camonica • Kasnobarokni gradovi visoravni Val di Noto (Caltagirone, Catania, Militello in Val di Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli) • Val d'Orcia • Venecija i njezina laguna • Verona • Vicenza i Paladijeve vile • Villa Romana del Casale (Piazza Armerina)
	Italijanska nematerijalna svjetska baština Sardinijsko pastoralno pjevanje Canto a tenore • Mediteranska prehrana4) • Tradicionalno sicilijansko lutkarsko kazalište Opera dei Pupi • Tradicionalna izrada violina u Cremoni
1) Zajednička svjetska baština Italije i Švicarske  2) Zajedno s pet ostalih alpskih zemalja   3) Zajednička svjetska baština Italije i Vatikana   4) Zajednička svjetska baština Italije, Grčke, Španjolske i Maroka