Za ostala značenja, vidi Pokajnik (razvrstavanje).

Svjedok pokajnik ili, jednostavnije, pokajnik, je kolokvijalni izraz koji se koristi za počinitelja jednog ili više krivičnih djela koji je voljan o njima dati informacije vlastima tokom kriminalističke istrage ili krivičnog postupka u zamjenu za oslobađanje ili ublažavanje za to krivično djelo utvrđene zakonske kazne, odnosno neke druge povlastice (najčešće status zaštićenog svjedoka ili novi identitet) za sebe i sebi bližnje osobe. Pokajnici su gotovo u pravilu pripadnici zločinačkih organizacija - razbojničkih ili uličnih bandi, grupa organiziranog kriminala, ilegalnih terorističkih ili paravojnih formacija - a njihovi iskazi imaju za svrhu pronalaženje, hapšenje ili osudu njegovih suučesnika, odnosno nalogodavaca za zločine koji se u tim organizacijama nalaze na najvišoj hijerarhijskoj ljestvici (tzv. "krupne ribe").

Izraz dolazi od italijanske riječi pentito, koja se prvi put počela koristiti 1980-ih u Italiji za ličnosti koje su se službeno zvale collaboratori di giusticiza ("suradnici pravde"), odnosno koristile odredbe zakona donesenih u nastojanju da se zauzda terorističko nasilje karakteristično za Olovne godine. One su za cilj imali razbijanje terorističkih organizacija sa radikalne ljevice i desnice koje su razotkrivali njihovi uhapšeni i na zatvorske kazne osuđeni članovi. U svom još užem smislu se izraz pentito, pak, počeo koristiti za članove sicilijanske mafije, napuljske Camorre i sličnih kriminalnih organizacija koji su, suočeni sa dugogodišnjim zatvorskim kaznama ili stalnoj opasnosti od pogibije u međugangsterskim obračunima, odlučili surađivati sa italijanskim vlastima i prokazivati svoje dotadašnje drugove prekršivši dotada neprikosnoveni zakon šutnje ili omertu. Najpoznatiji pentito je bio sicilijanski mafijaški vođa Tommaso Buscetta, koji je 1984. odlučio surađivati sa tužiteljem Giovannijem Falconeom, a čije je svjedočenje dovelo do spektakularnog Maxi-suđenja 1980-ih koje je dovelo do utamnjičenja nekoliko stotina mafijaša.

• Doušnik