Blaže Koneski
Izvor: Wikipedija
| Blaže Koneski | |||
|---|---|---|---|
 Blaže Koneski | |||
| Datum rođenja | 19. 12. 1921. | ||
| Mesto rođenja | Nebregovo, kod Prilepa Kraljevina SHS | ||
| Datum smrti | 7. 12. 1993. (dob: 71) | ||
| Mesto smrti | Skoplje Republika Makedonija | ||
| Profesija | književnik | ||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||
| Odlikovanja |
| ||
Blaže Koneski (Nebregovo kod Prilepa, 19. decembar 1921 — Skoplje, 7. decembar 1993) je bio utemeljivač i jedan od kodifikatora makedonskog književnog jezika i viđeni književnik, kulturni i javni radnik: pesnik, prozaista, esejista, istoričar književnosti, filolog i lingvista, predavač i profesor na Filozofskom fakultetu u Skoplju.
Rođen je u selu Nebregovo blizu Prilepa 1921. Potiče od poznatog prilepskog roda Ljame (Ljamev, Ljameski), od ogranka Koneski (poglavar Kone bio je njegov dedo). U srpskim izvorima se navodi kao Blagoje Ljamević i ističe se njegovo srpsko poreklo.[1][2] Njegov ujak je bio poznati četnički vojvoda u Staroj Srbiji, Gligor Sokolović.
U osnovnu školu je krenuo u rodnom mestu a završio je u Prilepu, gde je završio i nižu gimnaziju. Kao najbolji učenik dobija stipendiju i upisuje višu gimnaziju u Kragujevcu. Nakon završetka gimnazije upisuje Medicinski fakultet u Beogradu. Međutim, posle prvog semestra napušta studije medicine i upisuje filologiju.
U Kraljevini Jugoslaviji Blaže Koneski je pripadao naprednoj studentskoj omladini i objavljivao je socijalnu poeziju na maternjem makedonskom jeziku, koji tada nije bio priznat.[3]
Nakon kapitulacije Jugoslavije u Drugom svetskom ratu napušta zemlju i nastavlja studije filologije u Sofiji. Neposredno nakon rata, započeo je prikupljanje narodnih partizanskih pesama iz Makedonije i Egejske Makedonije, koje objavljuje 1947. godine.[4]
Nakon oslobođenja, aktivno se uključuje u standardizovanje makedonskog jezika. Sastavio je pravopis makedonskog književnog jezika, a takođe je bio urednik Rečnika makedonskog jezika. Osnivač je studija makedonistike na Skopskom univerzitetu (od 1958. do 1960. je bio rektor ovog univerziteta). Od 1967. je član Makedonske akademije nauka i umetnosti (MANU) i njen je prvi predsednik (do 1975.). Takođe je bio član makedonskog PEN centra, i član Društva pisaca Makedonije (DPM) od 1947. godine i njegov prvi predsednik.
Radio je i kao urednik književnih časopisa „Nov Den“ i „Makedonski jazik“.
Blaže Koneski je ključna figura za razvoj makedonskog jezika, ali je značajan i u međunarodnim okvirima. Bio je član akademija nauka i umetnosti u Zagrebu, Beogradu, Sarajevu, Čikagu i Lođu i počasni doktor na univerzitetima u Čikagu, Krakovu i Skoplju. Njegova dela su prevedena na srpski, slovenački, albanski, turski, mađarski, francuski, ruski, italijanski, grčki, poljski, rumunski, nemački i engleski jezik.
Po njemu se zove Filološki fakultet Univerziteta u Skoplju.
.JPG)
- Od borbata (ur., 1947.)
- Zemjata i ljubovta (poezija, 1948)
- Makedonski pravopis so pravopisen rečnik (sa Krumom Toševim, 1950)
- Gramatika na makedonskiot literaturen jazik (prvi deo, 1952)
- Za makedonskiot literaturen jazik (1952)
- Pesni (1953)
- Gramatika na makedonskiot literaturen jazik (drugi deo, 1954)
- Vezilka (poezija, 1955)
- Lozje (1955)
- Rečnik na makedonskiot jazik (1961)
- Pesni (1963),
- Istorija na makedonskiot jazik (1965)
- Rečnik na makedonskiot jazik (knjiga druga, 1965)
- Rečnik na makedonskiot jazik (knjiga treća, 1966)
- Sterna (poezija, 1966)
- Rakuvanje (1969)
- Jazikot na makedonskata narodna poezija (1971)
- Besedi i ogledi (1972)
- Zapisi (poezija, 1974)
- Stari i novi pesni (1979)
- Mesta i migovi (poezija, 1981)
- Češmite (poezija, 1984)
- Makedonskiot 19. vek, jazični i kniževno-istorijski prilozi (1986)
- Likovi i temi (eseji, 1987)
- Poslanie (poezija, 1987)
- Tikveški zbornik (studija, 1987)
- Sredba vo rajot (poezija, 1988)
- Crkva (poezija, 1988)
- Dnevnik po mnogu godini (proza, 1988)
- Zlatovrv (poezija, 1989)
- Poezija (Konstantin Miladinov) (1989)
- Seizmograf (poezija, 1989)
- Makedonski mesta i temi (eseji, 1991),
- Nebesna reka (pesme i prepevi, 1991),
- Svetot na legendatata i pesnata (eseji i prilozi, 1993),
- Crn oven (poezija, 1993)
- „11 Oktomvri“
- „Braća Miladinovci“
- „Aco Šopov“
- Herderovata nagrada
- Njegoševata nagrada
- Nagrada AVNOJ-a
- „Zlaten venec“ na Struškite večeri na poezijata,
- „Skender Kulenović“
- Nagrada Saveza pisaca SSSR-a
- Nagrada za književni opus „Misla“
- Racinovo priznanje
- „13 Noemvri“
- ↑ Potomstveno Srъbomanstvo promacedonia.org
- ↑ Srećen rodenden Blaže Koneski Arhivirano 2015-07-21 na Wayback Machine-u time.mk
- ↑ https://znaci.org/00003/964.pdf
- ↑ Збирката „Од борбата“ е издадена во 1947 година од страна на Блаже Конески.
- Збирката „Од борбата“ е издадена во 1947 година од страна на Блаже Конески.
- Biografija na sajtu SANU Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u
| Korijeni | |
|---|---|
| Preporod |
|
| Prva polovica 20. vijeka |
|
| Jugoslavensko doba |
|
| Suvremeno doba |
|
| 1966-1990 |
|  |
|---|---|---|
| 1991- |
| |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
