Wilcza

wieś
Centrum Wilczej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Kłodzko
Wysokość	400-490[2] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	119[3]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-442[4]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853085
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko Wilcza
Położenie na mapie Polski Wilcza
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Wilcza
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Wilcza
50°31′56″N 16°39′44″E/50,532222 16,662222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wilcza (niem. Wiltsch) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.

Wilcza to wieś łańcuchowa o długości około 2 km, leżąca w Sudetach w kotlinie Grzbietu Zachodniego Gór Bardzkich, nad potokiem Wilcza, na wysokości około 400-490 m n.p.m.^[2] Położona w dolinie miejscowość otoczona jest od wschodu przez Grzbiet Zachodni, w skład którego wchodzi Wilcza Równina, Przełęcz Wilcza oraz Wilczak. Od zachodu osłania ją boczne ramię Grzbietu Zachodniego z Wilczą Górą, Słupem i Widałkiem^[5]. Dolina Wilczy zaliczana jest do najbardziej malowniczych dolin w Sudetach.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy drapieżnika wilka^[6]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on najwcześniejszą nazwę wsi jako Wilcza podając jej znaczenie "Wolfsdorf" czyli po polsku "Wieś wilków"^[6]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Wiltsch^[6] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Pierwsza wzmianka o Wilczej pochodzi z roku 1304^[2]. W roku 1410 było tu wolne sędziostwo, pozostała część miejscowości często zmieniała właścicieli^[5]. W 1825 roku były tu 34 budynki, w 1840 roku nadal istniało wolne sędziostwo, poza tym był funkcjonował młyn wodny i gorzelnia^[2]. W 1887 roku w miejscowości powstała szkoła^[2]. Populacja wsi nigdy nie była liczna. W latach 1910–1933 zamieszkiwało ją niewiele ponad 200 osób. W 1978 roku było tu 26 gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba zmniejszyła się do 14^[2].

W roku 1988 Wilcza liczyła 120 mieszkańców. Większość gospodarstw utrzymuje się z rolnictwa oraz pracy w okolicznych lasach. Część osób dojeżdża do pracy w innych miejscowościach – głównie do Kłodzka i Barda. Wieś nie posiada własnego kościoła, a jej mieszkańcy przynależą do parafii w oddalonym o około 3 km Wojborzu. Na terenie Wilczej nie ma zaplecza handlowo-usługowego. Lokalna szkoła podstawowa została zlikwidowana na początku lat 70. XX wieku. Najbliższa znajduje się sąsiednim Wojborzu.

Ze względu na swoje położenie wieś została doceniona jako miejsce o znaczeniu rekreacyjnym i turystycznym^[5]. Część budynków została wykupiona przez przyjezdnych, głównie z Wrocławia, z przeznaczeniem na domy letniskowe. Swój dom w Wilczej ma m.in. Bogusław Litwiniec, współtwórca wrocławskiego Teatru „Kalambur”.
Wilcza jest dobrym punktem wypadowym do pobliskich rezerwatów: Rezerwat przyrody Cisowa Góra i Rezerwat przyrody Cisy^[5].

• Wilcza

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-04-5.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 . Brak numerów stron w książce
• K. R.Mazurski; Przewodnik turystyczny: Góry Sowie; Wyd. Sudety; Wrocław 1996; ISBN 83-85550-84-4.
• Praca zbiorowa; Mapa turystyczna "Góry Sowie";skala 1:35 000; Wyd. "PLAN"; J.Góra 2007/8; ISBN 978-83-60975-44-2.
• W. Bryger, T. Śnieżek; Przewodnik turystyczny: Góry Sowie; Wyd. "PLAN"; J.Góra 2006; ISBN 83-60044-74-0.

• Wiltsch, 1.) 2.) wś, pow. kładzki, par. Gabersdorf (Wojbórz), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 534 .