Widlicz Zeillera
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
widlicz Zeillera | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Diphasiastrum ×zeilleri (Rouy) Holub Preslia 47(2): 108 108 1975[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Widlicz Zeillera, widłak Zeillera, zeglej Zeillera (Diphasiastrum × zeilleri (Rouy) Holub) – gatunek rośliny z rodziny widłakowatych[3]. Jest mieszańcem widlicza spłaszczonego (D. complanatum (L.) Holub) i cyprysowego (D. tristachyum (Pursh) Holub)[4].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Występuje na izolowanych obszarach zasięgu. Główne ośrodki występowania znajdują się w Europie Środkowej i Północnej. W Azji znany jest z kilku rozproszonych stanowisk, występuje też w środkowej części Ameryki Północnej. W Skandynawii na północy dochodzi aż do granicy lasu. W Polsce uważany był za gatunek rzadki i występujący wyłącznie na niżu. Prawdopodobnie występuje jednak częściej, lecz jest nieodróżniany od innych gatunków. Ostatnio znaleziony został również na dwóch stanowiskach w Karpatach: pod szczytem Jaworzynki Gorcowskiej w Gorcach i w dolinie Ponikwi w Beskidzie Małym[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Dychotomicznie rozgałęziona, do 35 cm wysokości. Gałązki płonne sinawe na stronie brzusznej, szerokości 1,4-1,7 mm[5].
- Liście
- Liście brzuszne wąskie, rozszerzające się ku dołowi, lekko wypukłe[5].
- Kłosy zarodnionośne
- Do 15 kłosów na długich, dychotomicznie rozgałęzionych szypułkach. Sporofile jajowate lub sercowate z długim kończykiem[5].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, chamefit. Rośnie w murawach bliźniczkowych i na zrębach. Zarodniki dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Liczba chromosomów 2n=46[5].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku[6][7].
Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V)[8]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Yury Ivanenko. New varieties of Diphasiastrum zeilleri (Rouy) Holub (Lycopodiaceae). „{Novitates Systematicae Plantarum Vascularium”, s. 5-21, January 2016. DOI: 10.31111/novitates/2016.47.5. [dostęp 2021-09-16]. (ros.).
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384).
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- BioLib: 3051
- EUNIS: 12111
- FloraWeb: 20020
- GBIF: 2688382
- identyfikator iNaturalist: 326167
- IPNI: 17435310-1
- ITIS: 512324
- NCBI: 455317
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-26613450
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:17435310-1
- Tela Botanica: 22565
- identyfikator Tropicos: 26613450
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
