Trichloroeten

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) trichloroeten Inne nazwy i oznaczenia trichloroetylen, nazwa handlowa: tri
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C2HCl3
Inne wzory	CHCl=CCl 2
Masa molowa	131,39 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz[1]
Identyfikacja
Numer CAS	79-01-6
PubChem	6575
DrugBank	DB13323
SMILES ClC=C(Cl)Cl
InChI InChI=1S/C2HCl3/c3-1-2(4)5/h1H InChIKey XSTXAVWGXDQKEL-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 1,4642 g/cm³ (20 °C)[2]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie 1,45 g/kg (0 °C)[4] 1,28 g/kg (25 °C)[4] 1,33 g/kg (60 °C)[4] w innych rozpuszczalnikach mieszalny bez ograniczeń z etanolem[1], eterem dietylowym, rozpuszczalny w acetonie, słabo w tetrachlorometanie[2] Temperatura topnienia −84,7 °C[2] Temperatura wrzenia 86,8 °C[2] Punkt krytyczny 271,1 °C[5] logP 2,53[3] Lepkość 0,703 mPa·s (0 °C, 1013 hPa)[6] 0,545 mPa·s (25 °C, 1013 hPa)[6] 0,444 mPa·s (50 °C, 1013 hPa)[6] 0,376 mPa·s (75 °C, 1013 hPa)[6] Prężność pary 8,13 kPa (20 °C)[7] 9,91 kPa (25 °C)[8]
Budowa Moment dipolowy 0,8 D[a][9]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-18] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[10] Niebezpieczeństwo Zwroty H H315, H319, H336, H341, H350, H412 Zwroty P P201, P261, P273, P281, P305+P351+P338, P308+P313[7] NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[11] 0 2 0   Temperatura zapłonu 32 °C (zamknięty tygiel)[8] Temperatura samozapłonu 410,0 °C[7] Granice wybuchowości 8–10,5%[8][7] Numer RTECS KX4550000 Dawka śmiertelna LD50 4920 mg/kg (szczur, doustnie)[7]
Podobne związki
Podobne związki	chloroform, dichloroeten, trichloroetan, tetrafluoroeten, tetrachloroeten
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Trichloroeten, trichloroetylen – organiczny związek chemiczny, chlorowa pochodna etenu (etylenu).

Jest to bezbarwna ciecz, niepalna, o charakterystycznym zapachu. Wrze w temperaturze 87 °C, słabo rozpuszcza się w wodzie, natomiast dobrze w etanolu, eterze dietylowym i benzynie.

Otrzymywany przemysłowo z acetylenu przez addycję dwóch cząsteczek chloru, a następnie z tak utworzonego 1,1,2,2-tetrachloroetanu, pod wpływem ogrzewania z wodorotlenkiem wapnia, następuje eliminacja cząsteczki chlorowodoru z utworzeniem trichloroetenu.

Dawniej stosowany jako rozpuszczalnik tłuszczów: do ekstrakcji i odtłuszczania czyszczonych powierzchni (np. przed klejeniem czy malowaniem), obecnie zaprzestano go używać z powodu silnych właściwości narkotycznych oraz rakotwórczych^[12]. Wyniki badań opublikowanych w Journal of Parkinson’s Disease w 2023 roku wskazują, że ekspozycja na trichloroeten pięciokrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona^[13].

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).