Tecophilaeaceae
_flowers.jpg) Tecophilaea cyanocrocus | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Tecophilaeaceae |
| Nazwa systematyczna | |
| Tecophilaeaceae Leyb. Bonplandia 10: 370. Dec 1862[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Tecophilaea Bertero ex Colla (1836)[3] | |
Tecophilaeaceae – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu szparagowców (Asparagales). Obejmuje 8–9 rodzajów z 27 gatunkami[2][4] występującymi w Kalifornii, Chile oraz Afryce środkowej i południowej. Są to cebulowe geofity z ogonkowymi liśćmi. Kwiaty niewielkie[2] do całkiem okazałych[5], zebrane w kwiatostany, z rozpostartymi promieniście listkami okwiatu, ale często z jedną osią symetrii z powodu budowy pręcików i słupkowia[2]. Nie mają znaczenia ekonomicznego poza spotykanymi w uprawie, sadzonymi jako rośliny ozdobne błękitka sercolistna Cyanastrum cordifolium i Tecophilaea cyanocrocus[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Byliny o podziemnej, kulistej lub elipsoidalnej bulwocebuli, z której wyrastają liście i pęd kwiatowy[4]. Bulwocebula często okryta jest włóknistą tuniką[5].
- Liście
- Odziomkowe i tylko w rodzaju Walleria skrętolegle wyrastają także na pędzie nadziemnym. Ich nasada jest często pochwiasta. Liście są siedzące i równowąskolancetowate (u rodzajów błękitka Cyanastrum i Kabuyea) lub ogonkowe i o blaszce lancetowatej do jajowatej, rzadko z nasadą sercowatą[4].
- Kwiaty
- Obupłciowe, promieniste lub grzbieciste, pojedyncze lub zebrane w grona, często z przysadkami na szypułkach. Okwiat zbudowany jest z dwóch okółków listków, zrośniętych u nasady w rurkę[4]. Listki zewnętrznego okółka zwykle zakończone są kończykami lub ośćmi[5]. Pręcików jest sześć, wyrastają w dwóch okółkach, przy czym część rozwija się czasem jako płonne prątniczki. W kwiatach o symetrii grzbiecistej pręciki skierowane są zwykle ku górze. Nitka pręcika wnika między pylniki od nasady jego główki w postaci łącznika. Pylniki otwierają się porami. Zalążnia jest wpół dolna lub niemal górna i trójkomorowa[4]. W każdej komorze rozwijają się dwa lub więcej zalążków ułożonych w dwóch rzędach[5].
- Owoce
- Torebki pękające trzema klapami, zawierające liczne[5], czarne lub brązowe nasiona[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jeden z kladów w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych. Pozycję filogenetyczną rodziny w obrębie rzędu przedstawia poniższy kladogram[2].
| ← |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział rodziny na rodzaje[6]
- Conanthera Ruiz & Pavon
- Cyanastrum Oliv. – błękitka
- Cyanella Royen ex L.
- Eremiolirion J.C.Manning & F.Forest[4]
- Kabuyea Brummitt[4]
- Odontostomum Torr.
- Tecophilaea Bertero ex Colla
- Walleria J.Kirk
- Zephyra D.Don
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-23] (ang.).
- ↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. PlantSystematics.org. [dostęp 2010-11-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 164–165. ISBN 978-1-84246-634-6.
- ↑ a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 403–404. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ List of Genera in TECOPHILAEACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2020-08-02] (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
