Strzelba (ang. shotgun) – rodzaj broni strzeleckiej przystosowanej do wystrzeliwania pocisków w formie: śrutu, loftek lub brenek. Najczęściej jest to broń gładkolufowa zaliczana do broni śrutowej.

Strzelby z reguły są bronią gładkolufową, choć zdarzają się również egzemplarze z lufami gwintowanymi (popularne w USA strzelby strzelające specjalnymi pociskami sabotowymi)^[1]. Przystosowane są do wystrzeliwania pocisków w formie: śrutu, loftek lub brenek. Ich kaliber określa się poprzez kaliber wagomiarowy definiowany jako liczba kul o średnicy równej średnicy przewodu lufy, które można odlać z jednego funta brytyjskiego ołowiu (najpopularniejszymi kalibrami są: 12, 16 i 20). Popularne strzelby powtarzalne przeładowywane są najczęściej ruchomym czółenkiem (system pump action), oraz zasilane z magazynków rurowych.

Strzelby przede wszystkim są popularną bronią myśliwską wykorzystywaną do polowań, lecz znajdują również zastosowanie w charakterze sportowym i bojowym. Jako przykład militarnego wykorzystania tej broni mogą posłużyć wojskowe wersje strzelb Winchester M1897 i M1912 (tzw. trench gun) popularnie używane przez żołnierzy amerykańskich w trakcie I wojny światowej do walk w okopach. Strzelby są również często wykorzystywane przez policję do niszczenia zamków w drzwiach (w celu szybkiego dostania się do zamkniętych pomieszczeń), oraz do tłumienia zamieszek (w takim wypadku wykorzystując pociski gumowe – redukujące ryzyko poważnych obrażeń i śmierci)^[2].

Pod względem konstrukcyjnym strzelby można podzielić na:

• jednolufowe:
  • jednostrzałowe^[a]
  • powtarzalne
  • samopowtarzalne
  • automatyczne (samoczynno-samopowtarzalne)
• dwulufowe (dubeltówki)

• 
  Myśliwska dubeltówka
• 
  Lupara (broń) - obrzyn dubeltówki
• 
  Winchester Model 1897 – wersja wojskowa (trench gun)
• 
  Strzelba samopowtarzalna Sajga 20K, skonstruowana na bazie karabinka AK
• 
  Ogień ciągły ze strzelby automatycznej Atchisson AA-12

• garłacz

• The Illustrated Book of Guns. David Miller (red.). London: Salamander Books Ltd, 2002. ISBN 1-84065-172-5. Brak numerów stron w książce
• Dwight Jon Zimmerman: The Book of Weapons: Tools of War Through the Ages. New York: Tess Press, 2009. ISBN 978-1-60376-117-8. Brak numerów stron w książce