Stefanów (powiat garwoliński)
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-430[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WG |
| SIMC |
0697018[5] |
Położenie na mapie gminy Żelechów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |
 51°47′07″N 21°49′17″E/51,785278 21,821389[1]
| |
Stefanów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Żelechów[6][5].
W skład sołectwa Stefanów wchodzi także wieś Budki.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0697030 | Kałuskie | część wsi |
| 0697053 | Podwierzbie | część wsi |
Mieszkańcy wyróżniają jeszcze Kontrowers jako część wsi
Historia
[edytuj | edytuj kod]Tereny te były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. Najstarsze znaleziska pochodzą z okresu kultury amfor kulistych (2700-2200 lat p.n.e.). Są to m.in. krzemienne siekierki, noże i dłutko, kamienne toporki i fragmenty glinianych naczyń.
Pierwsza znana wzmianka pochodzi z 1776 roku, wspomniana jest tam osada leśna Budki Francdorf. Wieś nazywała się pierwotnie Francdorf, Franzdorf, Fransdorf. Nazwa pochodzi od niemieckiego imienia Franz (Franciszek) i słowa Dorf oznaczającego wieś. Miejscowość była bowiem zasiedlona początkowo głównie przez Niemców. Byli to osadnicy, którym dziedzic żelechowski, Ignacy Wyssogota Zakrzewski, sprzedał tutejsze lasy, aby je wykarczowali i się tu osiedlili. W spisie z 1827 roku Fransdorf liczył już 80 gospodarstw i 638 mieszkańców. Z racji rozległości i przeprowadzenia w 1880 roku szosy z Żelechowa do Sobolewa, przyjął się podział na Franzdorf I (obecny Stefanów) i Franzdorf II (obecny Piastów). W 1881 roku Franzdorf I liczył 64 gospodarstwa, 569 mieszkańców i 1462 morgi powierzchni.
W czasie I wojny światowej tutejszych Niemców władze carskie wywiozły w głąb Rosji. Później, w okresie międzywojennym mieszkało tam tylko 13 rodzin niemieckich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 7 lipca 1919 roku nastąpiła zmiana nazwy miejscowości Franzdorf I na Stefanów[7]. Nie są jasne przyczyny, dla których nową nazwą nie został Franciszków. Reszta tutejszych Niemców została ewakuowana do Rzeszy w 1942 roku. Syn nauczyciela tutejszej szkoły, Sławomir Kot, zginął rozstrzelany za działalność konspiracyjną 13 stycznia 1944 roku w Warszawie. W tym samym roku Józef Choroś został zesłany na dziesięć do lat do łagrów w ZSRR.
W okresie PRL, w 1958 roku przeprowadzono elektryfikację i założono straż pożarną. W 1963 roku wybudowano zlewnię mleka. W latach 70. wykonano meliorację. Po 1989 roku do wsi doprowadzono telefony i wodociąg (1999). W 2003 roku wybudowano nową remizę strażacką.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, dawny kościół ewangelicko-augsburski wybudowany około 1905 roku
- pozostałości dawnego, protestanckiego cmentarza niemieckiego o powierzchni 20 arów
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- "Stefanów", Jan Zduńczyk, Żelechowiak nr 2/2006
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130967
- ↑ Wieś Stefanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-12-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-12-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1206 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 lipca 1919 r. w sprawie zmiany nazwy wsi "Francdorf I" na "Stefanów" i "Francdorf II" na "Piastów" (Dz. Urz. MSW z 1919 r. Nr 41, poz. 545)
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Części miast | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
| Nieofic. cz. wsi |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
