Samochód pancerny – lekki wóz bojowy najczęściej o podwoziu kołowym rzadziej półgąsienicowym charakteryzujący się dużą mobilnością ale słabym opancerzeniem i uzbrojeniem^[1].

Samochody pancerne przystosowane są do zróżnicowanych zadań, głównie wspierających i rozpoznawczych. Ich opancerzenie zazwyczaj chroniło tylko przed pociskami karabinowymi i odłamkami, natomiast uzbrojenie stanowił karabin maszynowy lub działko umieszczone najczęściej w wieży obrotowej. W zależności od masy i uzbrojenia czasami wyróżnia się wersje lekkie, średnie i ciężkie tych pojazdów. Samochodów pancernych nie należy mylić z kołowymi transporterami opancerzonymi, których zadaniem jest przewożenie żołnierzy.

Samochodów pancernych użyto pierwszy raz podczas II wojny burskiej. W okresie I wojny światowej znalazły się na wyposażeniu wszystkich walczących stron, nie odgrywając jednak większej roli. Używano ich głównie na froncie wschodnim, gdzie walki manewrowe pozwalały wykorzystać atut ich mobilności. Szczególną popularność zdobyły w czasie wojny domowej w Rosji, cechującej się dynamicznymi zmianami sytuacji na froncie. Ich zadaniem w tym okresie było przede wszystkim wspieranie piechoty i kawalerii towarzysząc im zarówno w obronie jak i ataku^[1]. Improwizowane samochody pancerne były wykorzystywane w trakcie walk o Lwów, a na szerszą skalę Wojsko Polskie wykorzystywało je w czasie wojny polsko-bolszewickiej^[2].

W okresie II wojny światowej ich rola uległa rozszerzeniu co wiązało się z wykonywaniem zadań rozpoznawczych, zwalczaniem oddziałów partyzanckich, a także pełnieniem roli wozów dowodzenia, łączności i niekiedy lekkich niszczycieli czołgów^[1].

Współcześnie termin „samochód pancerny” zasadniczo wyszedł z użycia, ze względu na fakt, że po II wojnie światowej w większości armii jego zadania zostały przejęte przez bardziej wyspecjalizowane pojazdy:

• samochody opancerzone – lekko opancerzone wielozadaniowe samochody (np. AMZ Dzik, International MaxxPro)
• opancerzone transportery rozpoznawcze (np. BRDM-2, EE-9 Cascavel)
• bojowe wozy rozpoznawcze (np. ERC 90 Sagaie, Luchs)

• czołg
• bojowy wóz piechoty
• transporter opancerzony
• MRAP

• Mała Encyklopedia Wojskowa (R-Ż). T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.

• Polska Broń Pancerna. pibwl.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-08-10)].