For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Pojazd półgąsienicowy.

Pojazd półgąsienicowy

Ten artykuł od 2014-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon ((Dopracować)) z tego artykułu.
Sd.Kfz.251
M3 Halftrack
Sd.Kfz.11/2

Pojazd półgąsienicowypojazd mechaniczny o półgąsienicowym układzie jezdnym.

Pojazdy półgąsienicowe były na niewielką skalę konstruowane już podczas I wojny światowej. Przed II wojną światową i w jej trakcie powstały liczne konstrukcje pojazdów półgąsienicowych, szeroko używanych w czasie wojny. Charakteryzowały się lepszymi własnościami terenowymi, niż pojazdy kołowe, oraz były prostsze i tańsze od pojazdów gąsienicowych. Z racji własności terenowych, były one używane przede wszystkim dla zastosowań militarnych – jako ciągniki artyleryjskie, transportery opancerzone, samochody pancerne i ciężarówki terenowe, a czasem działa samobieżne (np. T19). Po II wojnie światowej zaprzestano budowy pojazdów półgąsienicowych na rzecz pojazdów gąsienicowych i pojazdów kołowych z większą liczbą osi napędzanych, o dobrych własnościach terenowych.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Jako jeden z pierwszych pojazdy z półgąsienicowym układem jezdnym zaczął konstruować od 1909 francuski inżynier, działający w Rosji, Adolphe Kegresse. W 1915 roku w napęd Kegresse wyposażono partię ciężarówek Packard, używanych jako ambulansy. W 1919 roku skonstruowano w Rosji pierwsze półgąsienicowe samochody pancerne – Austin-Kegresse. W okresie I wojny światowej także w innych państwach wprowadzano półgąsienicowe ciągniki artyleryjskie i samochody ciężarowe, zwłaszcza w USA (Holt, Allis Chalmers(inne języki)) i Niemczech (Marienwagen).

Po 1917 roku Kegresse wyjechał do Francji i odtąd udoskonalał on tam swój wynalazek, konstruując długą serię ciągników artyleryjskich i „samochodów kawaleryjskich” Citroën-Kegresse. Pierwszym francuskim projektem Kegresse był mechanizm półgąsienicowy dla samochodu osobowego Citroën-Kegresse B2 10CV z 1921 roku. Pojazd ten został rozsławiony rajdami przez Saharę w 1922/23 roku oraz przez Afrykę w 1924/25 roku („Croisiere Noire”). Kolejna konstrukcja Citroën-Kegresse P17/P19 została rozreklamowana odbyciem rajdu przez Azję w 1931/32 roku („Croisiere Jaune”). Na ich bazie budowano pojazdy wojskowe, także cięższy ciągnik P14, ale były one promowane także dla zastosowań cywilnych, z innymi nadwoziami. Ostatnią i najbardziej popularną wersją francuskiego półgąsienicowego ciągnika artyleryjskiego był UNIC P107, bardziej znane były też lekkie samochody półgąsienicowe UNIC TU-1 i ciężkie ciężarówki terenowe SOMUA MCG. Na niewielką skalę rozwijano też we Francji półgąsienicowe samochody pancerne (produkowany seryjnie AMC P16).

Ciągniki Citroën-Kegresse (B2, P14, P17 i P19) używane były również od lat 20. w Polsce, opracowano też na ich bazie półgąsienicowy samochód pancerny wz. 28. W Polsce skonstruowano następnie własny półgąsienicowy ciągnik artyleryjski C4P, oparty na konstrukcji samochodu ciężarowego. Był on używany w 1939, a w opracowaniu były także dalsze konstrukcje (PZInż.202 i PZInż.222). Wkrótce po wojnie skonstruowano jeszcze prototyp ciężarówki półgąsienicowej SG-10 (na wzór niemieckiego Maultiera), lecz nie podjęto produkcji.

Przed II wojną światową na dużą skalę rozwinięto produkcję pojazdów półgąsienicowych w Niemczech. Skonstruowano tam całą gamę ciągników artyleryjskich, o różnej wielkości: Sd.Kfz.2 Kettenkrad, Sd.Kfz.10, 11, 6, 7, 8, 9 i sWS. Ponadto w napęd półgąsienicowy wyposażano kilka modeli ciężarówek, znanych jako Sd.Kfz.3 Maultier. W latach 1939–45 zbudowano ponad 15 000 szeroko używanych podczas wojny transporterów opancerzonych Sd.Kfz.251 i ponad 6000 mniejszego modelu Sd.Kfz.250. Na ich podwoziach budowano różne wersje specjalne, w tym działa samobieżne oraz samochody pancerne Sd.Kfz.250/9. Jeszcze w latach 60. w Czechosłowacji kontynuowano produkcję transporterów opancerzonych OT-810 opartych na zmodyfikowanej konstrukcji Sd.Kfz.251.

Na największą skalę produkowano półgąsienicowe wozy bojowe w USA. Począwszy od 1940 roku do końca wojny zbudowano tam około 40 tysięcy transporterów opancerzonych Half-track, w wersjach M3, M2, M5 i M9, oraz około 15 tysięcy opancerzonych pojazdów specjalnych na ich podwoziu, przede wszystkim dział samobieżnych. Wiele z tych pojazdów jest używanych do chwili obecnej w państwach Afryki i Ameryki Południowej.

Na niewielką skalę w półgąsienicowy układ jezdny, w czasie II wojny światowej, wyposażał również ciężarówki ZSRR (ZiS-42 i GAZ-60). Półgąsienicowe transportery pancerzone budowano w niewielkiej ilości także w Japonii (Typ 1 Ho-Ha).

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Pojazd półgąsienicowy
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?