Rani ki vav
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2014 |
Położenie na mapie Gudźaratu  | |
Położenie na mapie Indii  | |
 23°51′32″N 72°06′06″E/23,858889 72,101667
| |
![Rani-ki-Vav (Studnia Królowej)[1]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png){kind=small}
Rani ki vav – studnia schodkowa z XI wieku nad rzeką Saraswati w Patanie w stanie Gudźarat w Indiach, wyróżniająca się mistrzostwem skomplikowanych rozwiązań technicznych i pięknem detalu architektonicznego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Studnia została wybudowana przez królową Udajamati dla upamiętnienia męża – Bhimdeva I, założyciela dynastii Solanki. Królowa zleciła budowę w ok. 1063 roku[2]. Najprawdopodobniej jeszcze przez ukończeniem budowy studnię zalały wody Saraswati[2]. Rzeka zalewała obiekt regularnie, nanosząc muł i szlam, tak, że w XIX wieku bogata struktura architektoniczna nie była w ogóle widoczna[3]. Odsłonięta i cały czas w użyciu była jedynie cysterna z wodą ze studni[4]. Pierwsze prace archeologiczne podjęto w latach 30. XX wieku, jednak dopiero w latach 80. XX wieku odsłonięto całość[3]. Płaskorzeźby zdobiące studnię zachowały się w bardzo dobrym stanie, zakonserwowane przez szlam[2], na niektórych zachowały się ślady farby, niewidoczne jednak dla ludzkiego oka[4].
W 2014 roku studnia została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[5].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Studnia przypomina kształtem odwróconą świątynię, z 7 bogato rzeźbionymi kondygnacjami schodów z ponad 1500 płaskorzeźbami o motywach religijnych, mitologicznych i świeckich[5]. Każdą kondygnację i wnętrze studni obiega horyzontalny fryz[6].
Jednym z motywów rzeźbiarskich jest 10 wcieleń boga Wisznu i niemal identycznie przedstawionych postaci ascetów sadhu oddających cześć Wisznu oraz zróżnicowanych postaci tancerek – apsar[6]. Podczas gdy postaci apsar zdobią wiele studni w regionie, motyw Wisznu i sadhu jest charakterystyczny dla obiektu w Patanie[6]. Jednakże nigdzie indziej nie spotyka się tak wielu przedstawień apsar w jednym miejscu[6]. Jedne z najbardziej charakterystycznych płaskorzeźb znajdują się na ogromnych blokach skalnych przy wejściu do studni – reliefy te odwzorowują wzory tekstyliów z regionu: kwadraty czakla używane do zdobienia nakryć, wzory paczi pati do zdobienia gzymsów i wzory torana na paskach tkanin przystrajających drzwi wejściowe do domów[4].
Na dnie budowli znajduje się zbiornik o wymiarach 9,5 na 9,4 m i głębokości 23 m[5]. Głęboka na 30 m studnia właściwa o średnicy 10 m jest w części zachodniej[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2016-07-06].
- ↑ a b c Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 63. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
- ↑ a b UNESCO: Rani-ki-Vav (India) No 922. [dostęp 2015-02-01]. (ang.).
- ↑ a b c Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 68. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
- ↑ a b c d UNESCO: Rani-ki-Vav (the Queen’s Stepwell) at Patan, Gujarat. [dostęp 2015-02-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 67. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
| Kulturowe |
|
|---|---|
| Przyrodnicze |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
