Potoczek

wieś
Dom nr 6 w Potoczku
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Międzylesie
Wysokość	600–800[2] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	18[3]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-530[4]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853837
Położenie na mapie gminy Międzylesie Potoczek
Położenie na mapie Polski Potoczek
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Potoczek
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Potoczek
50°08′36″N 16°45′19″E/50,143333 16,755278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Potoczek (niem. Neissbach^[5] – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Międzylesie.

Potoczek wieś-położona w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części Masywu Śnieżnika, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w Kotlinie Kłodzkiej, około 10 km na południowy wschód od centrum miejscowości Międzylesie, na wysokości około 600-800 m n.p.m.^[2]

Przed 1945 rokiem Potoczek należał do powiatu bystrzyckiego (niem. Landkreis Habelschwerdt)^[2]. Do 1975 roku wieś należała do powiatu bystrzyckiego^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Początki wsi nie są dokładnie poznane. Prawdopodobnie po wykarczowaniu lasu na stokach Opacza i Jasienia powstała osada, która położona była na obszarze obecnej wsi. W czasie wojen husyckich osada została zniszczona. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1564 roku, kiedy obok istniejącej już huty szkła, utworzono sołectwo Nowy Potoczek^[6]. Wieś swoimi zabudowaniami dochodziła wówczas wysoko na zbocza Jasienia i Opacza. W 1653 wieś została kupiona przez rodzinę Althannów^[6]. Ze względu na trudne warunki życia i pracy spowodowane klimatem oraz trudności w uprawie ziemi, mieszkańcy opuszczali wyżej położone domostwa. W XVIII wieku po okresie wojen śląskich, wieś przeżywa renesans gospodarczy, oparty na przemyśle tkackim^[2]. Wieś była dobrze rozwinięta, posiadała chałupnicze warsztaty tkaczy, W 1770 roku hrabia von Althann założył osadę, którą włączono do dóbr międzyleskich^[6]. W tym okresie w starej części wsi było 70 domów, 2 młyny wodne i gorzelnia, w nowej 60 domów i gorzelnia^[6]. Rozwój Potoczka związany był z rozwojem tkactwa chałupniczego pod koniec XVIII wieku we wsi było 15 warsztatów bawełnianych i 45 lnianych^[6]. Po wojnach napoleońskich, w połowie XIX wieku wieś przeżywa kryzys spowodowany rewolucją przemysłową i upadkiem tkactwa. W końcu XIX wieku Potoczek był już tylko niewielką wsią letniskową, ze względu na upadek przemysłu tkackiego i trudne warunki życia rozpoczął się proces wyludniania wsi. Po 1945 roku pozostaje wsią tylko rolniczą, postępuje proces wyludniania najliczniej w górnej części, zanikają kolonie lub zostają włączone w obręb wsi. Obecnie (III 2011 r.) we wsi mieszka tylko 18 osób^[3] – jest to najmniejsza miejscowość gminy Międzylesie.

Mała, górska wieś łańcuchowa o luźnym układzie zabudowań, rozciągnięta na przestrzeni około 1,6 km. Wieś położona jest w śródgórskiej kotlinie, głęboko wciętej od strony południowej w Masyw Śnieżnika nad rzeką Nysą Kłodzką w górnym jej biegu, u zachodniego podnóża Masywu Śnieżnika. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczych i mieszkalnych rozlokowanych na wysokości od 600 do 800 m n.p.m. wzdłuż lokalnej drogi po obu jej stronach^[2]. Droga do wsi dochodzi z Boboszowa przez obniżenie między Urwistą a Opaczem. Jest to wieś, o charakterze typowo rolniczym. Wokół wsi rozciągają się rozległe użytki rolne i górskie łąki, leżące głównie na zboczach Jasienia i Opacza. W bliskim otoczeniu wsi występują, niewielkie pasy zieleni z drzew liściastych w formie przydomowych nasadzeń, oraz wzdłuż potoku i miedz. W większej odległości wieś otaczają od wschodu i zachodu górskie lasy mieszane regla dolnego z przewagą świerka oraz buka^[2]. Od wschodu nad wsią dominuje południowo-zachodni grzbiet odchodzący od Śnieżnika z wzniesieniami: Trójmorski Wierch, Jasień, a od zachodu odgałęzienie grzbietu południowo-zachodniego z Urwistą i Opaczem.

We wsi zachowało się kilka domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych o cechach charakterystycznych dla budownictwa ludowego Ziemi kłodzkiej z połowy XIX wieku, oraz mała kapliczka z drugiej połowy XIX wieku^[2].

Po wschodniej stronie ponad Potoczkiem, w Masywie Śnieżnika na południowym zboczu Trójmorskiego Wierchu, położone są źródła Nysy Kłodzkiej. Obok wsi prowadzą szlaki turystyczne:

• zielony – z Niemojowa na Halę pod Śnieżnikiem i dalej.
• żółty – szlak bardzo widokowy prowadzący przez łąki skrajem lasu z dolnej części Jodłowa do źródła Nysy Kłodzkiej i byłego przejścia granicznego.

• Potoczek

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 . Brak numerów stron w książce