pałac Pusłowskich

nr rej. 111Г000305
Pałac w 2020 r.
Państwo	Białoruś
Obwód	brzeski
Miejscowość	Kosów
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	neogotyk
Architekt	Franciszek Jaszczołd
Fundator	Wandalin Pusłowski
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	1838
Zniszczono	1942
Odbudowano	od 2007
Pierwszy właściciel	Wandalin Pusłowski
Kolejni właściciele	Trubeccy
Położenie na mapie obwodu brzeskiego pałac Pusłowskich
Położenie na mapie Białorusi pałac Pusłowskich
52°45′55″N 25°07′18″E/52,765278 25,121667
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Pusłowskich^[1] (biał. Палац Пуслоўскіx у Косаве) – rezydencja rodziny Pusłowskich zbudowana w 1838 na terenie odległego o trzy kilometry od centrum Kosowa folwarku Mereczowszczyzna. Od 2007 roku trwa remont pałacu.

Pałac powstał w 1838 wg projektu Franciszka Jaszczołda we współpracy z Władysławem Marconim na zamówienie Wandalina Pusłowskiego. Wnętrza dekorował Franciszek Żmurko. Pierwotnie w pałacu miało się znajdować 88 pokoi. Po Powstaniu styczniowym, rosyjskie władze zaborcze skonfiskowały pałac polskim właścicielom i przekazały rodzinie Trubeckich. W czasie I wojny światowej pałac został uszkodzony.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pałac odbudowano i w latach 1921–1939 w budynku miało siedzibę starostwo powiatowe województwa poleskiego. W latach okupacji niemieckiej po 1941 roku, w przyległym do założenia wąwozie SS mordowała kosowskich Żydów.

W 1942 pałac został spalony przez partyzantów radzieckich i od tego czasu popadał w ruinę. Po 1945 roku dokonano zniszczenia jednego z ładniejszych na Białorusi założeń parkowych, które łączyło się z parkiem przy dworku Kościuszki w Mereczowszczyźnie. Do 2007 roku pałac był ruiną.

W 2007 roku ukończono przygotowywanie planów rewaloryzacji pałacu i rozpoczęto prace rekonstrukcyjne, które wciąż trwają. Odbudowano stropy, całość pałacu i jego skrzydeł pokryto dachem. Wstawiono nowe drzwi i okna, odrestaurowano już niemal w całości wieże oraz ściany zewnętrzne, wykonano również sporo prac wewnątrz. Pałac jest udostępniony do zwiedzania. Można nabyć wspólny bilet do dworku Kościuszki i pałacu.

Pałac o fasadzie o długości 120 metrów składa się z trzech części: jednopiętrowego korpusu centralnego oraz dwóch parterowych skrzydeł bocznych. Całości założenia Jaszczołd nadał charakter neogotycki, stąd m.in. czteroboczne wieże zwieńczone krenolażem, ostrołukowe okna, szkarpy, rozety i lizeny.

• Rąkowski Grzegorz, "Czar Polesia", Pruszków 2001
• Hauser Z., "Nowy ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi", Warszawa 2005

• Współczesne zdjęcia zrujnowanego pałacu
• Artykuł dotyczący odbudowy pałacu
• Archiwalne widoki pałacu w bibliotece Polona