Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia

Siedziba OSW przy ul. Koszykowej 6a w Warszawie
Państwo	Polska
Data utworzenia	1990
Dyrektor	Wojciech Konończuk(inne języki)
zastępcy dyrektora	Justyna Gotkowska(inne języki) Jakub Jakóbowski(inne języki) Elżbieta Zaleska
Zatrudnienie	66
Adres
Warszawa, ul. Koszykowa 6a
Położenie na mapie Warszawy Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
Położenie na mapie Polski Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
52°13′14,6″N 21°01′23,0″E/52,220722 21,023056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, OSW (ang. Centre for Eastern Studies) – państwowy podmiot prawny zajmujący się monitorowaniem oraz analizą sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w szeroko rozumianym sąsiedztwie Polski: państwach Europy Środkowej, Północnej i Wschodniej, na Bałkanach oraz na Kaukazie, w Turcji i Azji Centralnej. W ostatnich latach Ośrodek rozszerzył badania również o problematykę chińską oraz izraelską. Podstawowym zadaniem OSW jest przygotowywanie analiz, ekspertyz i studiów prognostycznych na potrzeby organów władzy publicznej w Polsce^[1][2].

Ośrodek Studiów Wschodnich został założony w 1990 z inicjatywy Marka Karpia. Powołanie nastąpiło na podstawie Uchwały Rady Ministrów z 22 grudnia 1990^[3]. OSW początkowo formalnie podlegał Ministerstwu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą^[4], następnie Ministerstwu Gospodarki, a obecnie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 12 czerwca 2006 Ośrodkowi nadano imię zmarłego dwa lata wcześniej założyciela. Siedziba OSW mieści się w Warszawie przy ul. Koszykowej 6a.

Ośrodek współfinansowany jest z budżetu państwa w ramach części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. W 2020 dotacja podmiotowa dla OSW wyniosła 9,75 mln zł^[5].

Początkowo w OSW analizowano wyłącznie sytuację na obszarze postradzieckim. W połowie lat 90. rozszerzono badania o Bałkany i państwa Europy Środkowej. W 2005 obszar zainteresowania analityków Ośrodka został poszerzony o problematykę niemiecką, w 2012 o obszar Turcji i Europy Północnej, a po 2016 o Chiny i Izrael.

Do głównych tematów badań OSW należą:

• sytuacja wewnętrzna krajów będących w kręgu zainteresowań OSW,
• sytuacja gospodarcza w tych krajach,
• system władzy w tych krajach,
• relacje pomiędzy poszczególnymi ośrodkami politycznymi,
• polityka zagraniczna,
• problematyka związana z rozszerzeniem NATO i UE,
• aspiracje integracyjne państw obszaru ze strukturami zachodnimi,
• Europejska Polityka Sąsiedztwa i Partnerstwo Wschodnie
• bezpieczeństwo energetyczne,
• istniejące i potencjalne konflikty oraz inne czynniki związane problemami bezpieczeństwa Europy Środkowej, Północnej i Wschodniej, Bałkanów oraz Turcji, Kaukazu i Azji Centralnej.

Dyrektora OSW powołuje Prezes Rady Ministrów spośród kandydatów zarekomendowanych przez Radę OSW. Od listopada 2022 dyrektorem OSW jest Wojciech Konończuk(inne języki), zaś jego zastępcami Justyna Gotkowska(inne języki), Jakub Jakóbowski(inne języki) i Elżbieta Zaleska^[6].

Lista dyrektorów OSW:

• Marek Karp (1990–2004)
• Jacek Cichocki (2004–2007)
• dr Jolanta Darczewska (2007−2011)
• dr Olaf Osica (2011−2016)
• dr Adam Eberhardt (2016^[7]–2022^[8])
• Wojciech Konończuk (od 2022)

Dla OSW pracuje ponad 40 ekspertów, co czyni Ośrodek jedyną z największych instytucji analitycznych w Polsce. Praca w OSW odbywa się w działach:

• Zespół Rosyjski – kierownik Marek Menkiszak(inne języki)
• Zespół Ukrainy, Białorusi i Mołdawii – kierownik Tadeusz Iwański
• Zespół Turcji, Kaukazu i Azji Centralnej – kierownik Krzysztof Strachota(inne języki)
• Zespół Środkowoeuropejski – kierownik dr Konrad Popławski
• Zespół Niemiec i Europy Północnej – kierowniczka dr Anna Kwiatkowska-Drożdż(inne języki)
• Projekt: Bezpieczeństwo i obronność w Europie Północnej – koordynatorka Justyna Gotkowska
• Projekt: Connectivity – powiązania gospodarcze w Eurazji - koordynator Jakub Jakóbowski

 Z tym tematem związana jest kategoria: Pracownicy Ośrodka Studiów Wschodnich.

Wybrane osoby związane zawodowo z OSW obecnie lub w przeszłości: dr Piotr Bajda, Jacek Borkowicz, dr Mateusz Gniazdowski, Wojciech Górecki, dr hab. Marcin Kaczmarski, dr Szymon Kardaś, dr Tadeusz A. Olszański, dr amb. Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, dr Witold Rodkiewicz(inne języki), Bartłomiej Sienkiewicz, Wojciech Stanisławski, Leszek Szerepka, dr amb. Wojciech Zajączkowski, Piotr Żochowski(inne języki).

• Agnieszka Bryc – przewodnicząca Rady^[10]
• dr hab. Marek Cichocki
• Maria Przełomiec
• Tomasz Salomon
• Jakub Wiśniewski

Do publikacji wydawanych przez OSW należą: tygodniowy Biuletyn OSW, zawierający krótkie analizy dotyczące tematów bieżących oraz ukazujące się nieregularnie dłuższe opracowania analityczne: Punkt Widzenia OSW, Prace OSW, Raport OSW oraz Komentarze OSW. Większość publikacji jest dostępna w formie elektronicznej na oficjalnej stronie Ośrodka.

W latach 1994–1997 OSW wydawał czasopismo Eurazja. Ponadto, do 2013 Ośrodek prowadził także codzienny serwis informacyjny zawierający zestawienia wiadomości z obszaru zainteresowań Ośrodka, wydawany w formie elektronicznej (Wiadomości z regionu).

OSW przygotowuje również liczne podcasty oraz filmy wideo.

W 2004 Marka Karpia oraz Ośrodek Studiów Wschodnich uhonorowano Nagrodą „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia – za wieloletnie twórcze realizowanie myśli politycznej Jerzego Giedroycia. Zwłaszcza za budowanie mostów między Polską i jej wschodnimi sąsiadami i tworzenie klimatu dla lepszego poznania i wzajemnego porozumienia^[11].

• Jacek Borkowicz, Jacek Cichocki, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (red.): Okręt Koszykowa, Warszawa 2007.
• Między Berlinem a Pekinem. Z analitykami Ośrodka Studiów Wschodnich rozmawia Łukasz Warzecha, Warszawa 2016.

• Oficjalna strona OSW (pol. • ang.)