Mikołaj

Płeć	męskie
Imieniny	6 grudnia
Znaczenie
Języki	grecki
Słowo	stgr. νίκη+λαός
Znaczenie	„zwycięstwo ludu”
Region pochodzenia	Grecja
Alternatywne nazwy
Warianty obcojęzyczne	Mikuláš, Nicholas, Klaus, Νικόλαος, Николай, Микола
Odpowiednik dla płci przeciwnej	Nikola, Nikoleta, Nikolina
Pokrewne imiona	Nikodem
Hasło w Wikisłowniku

Mikołaj (gr. Νικόλαος, Nikólassos, od stgr. νίκη + λαός/lassos, tj. zwycięstwo + lud^[1]; to samo znaczenie ma imię Nikodem, od nike + demos^[2]) – imię męskie pochodzenia greckiego.

W całej populacji Polaków Mikołaj zajmował w 2017 roku 66. miejsce (99 130 osób)^[3]. W roku 2021 imię Mikołaj zajęło 9. miejsce w rankingu najczęściej nadawanych imion męskich, natomiast w 2022 wróciło na 8. pozycję^[4]. W roku 2024 imię Mikołaj nosiło w Polsce jako imię pierwsze 135 118 osób^[5].

Różne zagraniczne odpowiedniki Mikołaja to: Nicholas, Nicolas, Nikolaj, Nikołaj, Nicolae, Nicolaj, Nikolai, Nicolai, Niels, Claus, Clasin, a nawet Nikola czy Nicola.

Mikołaj imieniny obchodzi 6 grudnia, a także: 2 lutego, 14 lutego, 21 marca, 9 maja, 19 maja, 2 czerwca, 9 lipca, 10 września, 29 września, 13 października, 13 listopada, 14 listopada, 5 grudnia

• św. Mikołaj z Miry, biskup
• św. Mikołaj z Flüe, szwajcarski pustelnik
• św. Mikołaj z Tolentino, prezbiter
• św. Mikołaj Pick, franciszkanin (†1572)
• św. Mikołaj Tavelić, franciszkanin (†1391)
• św. Mikołaj I Wielki, papież
• bł. Mikołaj Czarnecki, biskup

• Mikołaj – hrabia Holsztynu-Rendsburga
• Mikołaj – bojar bułgarski z czasów cara Piotra I (927-969)
• Mikołaj – hrabia Monpezat
• Mikołaj – książę Grecji i Danii
• Mikołaj I Mistyk – patriarcha Konstantynopola 901-907 i 912-925
• Mikołaj I opawski – książę opawski
• Mikołaj I Petrowić-Niegosz – król Czarnogóry
• Mikołaj I Romanow – car rosyjski 1825–1855
• Mikołaj I Wielki – papież 858–867
• Mikołaj II – papież 1059–1061
• Mikołaj II opawski – książę opawski
• Mikołaj II Romanow – ostatni car rosyjski 1894–1917
• Mikołaj III – papież 1277–1280
• Mikołaj III opawski – książę racibosko-opawski
• Mikołaj IV – papież 1288–1292
• Mikołaj IV opawski – książę opawski
• Mikołaj IV z Bruntálu – książę raciborski
• Mikołaj V – papież 1447–1455
• Niels (Mikołaj) Stary – król Danii w latach 1104–1134

• Mikołaj (Orest Byczkowski)
• Mikołaj (Siergiej Nikołajewicz Czaszyn)
• Mikołaj (Aleksandr Matwiejewicz Czufarowski)
• Mikołaj (Nikołaj Pawłowicz Dobronrawow)
• Mikołaj (Nikołaj Iwanowicz Dutka)
• Mikołaj (Iwan Hroch)
• Mikołaj (Boris Dorofiejewicz Jaruszewicz)
• Mikołaj (Jewhen Jurik)
• Mikołaj (Maksim Władimirowicz Kapustin)
• Mikołaj (Iwan Dymitrowicz Kasatkin)
• Mikołaj (Nikołaj Wasiljewicz Kutiepow)
• Mikołaj – metropolita kijowski 1093–1104
• Mikołaj (Fieodosij Nikiforowicz Mogilewski)
• Mikołaj (Gojko Mrđa)
• Mikołaj (Nikołaj Aleksandrowicz Nalimow)
• Mikołaj (Pirski)
• Mikołaj (Piotr Alekiejewicz Pozdniew)
• Mikołaj (Nikołaj Metodiew Sewastijanow)
• Mikołaj (Mikołaj Smisko)
• Mikołaj – biskup Alaski
• Mikołaj (Wasilij Aleksandrowicz Subbotin)
• Mikołaj (Szkrumko)
• Mikołaj – biskup Amathous na Cyprze
• Mikołaj (Michaił Zacharowicz Ziorow)
• Mikołaj V – patriarcha Aleksandrii 1936–1939
• Mikołaj VI – patriarcha Aleksandrii 1968–1986
• Nikola Velimirović – serbski biskup i teoretyk nacjonalistyczny
• Mikołaj (1963-) – syryjski duchowny prawosławnego Patriarchatu Antiocheńskiego

• Mikołaj – biskup Senji
• Mikołaj – biskup lubuski
• Mikołaj – biskup poznański
• Mikołaj – biskup włodzimierski
• Mikołaj Rusin – biskup kujawski
• Mikołaj – misyjny biskup kijowski

• Claus Schenk Graf von Stauffenberg – pułkownik niemiecki, który dokonał nieudanego zamachu na Hitlera 20 lipca 1944.
• Claus Strunz – niemiecki dziennikarz.
• Nils Gustaf Dalén – szwedzki wynalazca, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
• Henryk Mikołaj Górecki – kompozytor
• Jerzy Hryniewski, właśc. Mikołaj Dolanowski – polski polityk, premier rządu emigracyjnego
• Klaus Barbie – niemiecki zbrodniarz hitlerowski
• Klaus Kinkel – polityk niemiecki
• Klaus Kinski – aktor
• Miklós Horthy – regent królestwa Węgier
• Mikołaj – kasztelan bydgoski
• Mikołaj z Bogorii (zm. 1388) – kasztelan
• Mikołaj Cieślak – satyryk (Kabaret Moralnego Niepokoju)
• Mikołaj Czarnecki – wizytator apostolski dla wiernych Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego
• Mikołaj Gomółka – kompozytor
• Mikołaj Grabowski – reżyser, aktor
• Mikołaj Kopernik – astronom
• Mikołaj Kozakiewicz – polityk PSL
• Mikołaj Krawczyk – aktor
• Mikołaj Kwaśniewski – polityk i wojskowy
• Mikołaj Lasocki – polski sekretarz królewski
• Mikołaj Małachowski – sekretarz królewski i kasztelan spicymierski
• Mikołaj Ossoliński – rotmistrz
• Mikołaj Ossoliński – starosta wojnicki
• Mikołaj Potocki – hetman wielki koronny
• Mikołaj Rej – pisarz
• Mikołaj Roznerski – polski aktor
• Mikołaj Sęp Szarzyński – poeta końca XVI w.
• Mikołaj Sieniawski – hetman wielki koronny, wojewoda bełski i ruski
• Mikołaj Sieniawski – podczaszy koronny
• Mikołaj Sienicki (ok. 1520 r. - 1581 r.) - podkomorzy chełmski (1567 r. - 1581 r.), wielokrotny marszałek Sejmu
• Mikołaj Sikatka – polski wizjoner, pasterz
• Mikołaj Szydłowiecki
• Mikołaj Trąba – prymas Polski
• Mikołaj Wolski – marszałek wielki koronny od 1616, marszałek nadworny koronny od 1600
• Mikołaj z Chrzanowa (1485–1562) – polski organista i kompozytor renesansowy
• Mikołaj z Damaszku – historyk działający na dworze Heroda I Wielkiego
• Mikołaj z Jawora – propagator idei pre-husyckich reformatorów religijnych na Śląsku
• Mikołaj z Kuzy – średniowieczny filozof, teolog, matematyk, dyplomata i kardynał
• Mikołaj z Ryńska – chorąży ziemi chełmińskiej
• Mikołaj z Wilkowiecka – paulin, przeor klasztoru na Jasnej Górze, autor Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim
• Mikołaj Zieleński – kompozytor
• Mikołaj Zyblikiewicz – polityk galicyjski, prezydent Krakowa (1874–1881)
• Niccolò Machiavelli – prawnik, filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki
• Niccolò Paganini – włoski skrzypek, altowiolista, gitarzysta i kompozytor
• Nicholas Ray – amerykański reżyser
• Nicholas Sparks – amerykański pisarz
• Nick Heidfeld – niemiecki kierowca Formuły 1
• Nick Jonas – piosenkarz, jeden z założycieli zespołu Jonas Brothers
• Nick Mason – muzyk rockowy, członek grupy Pink Floyd
• Nick Nolte – amerykański aktor i producent
• Nick Seymour – australijski muzyk, basista Crowded House
• Nicki Pedersen – duński żużlowiec
• Nicola Porpora – włoski kompozytor barokowy
• Nicolae Ceaușescu – przewodniczący Socjalistycznej Republiki Rumunii
• Nicolas Anelka – piłkarz francuski
• Nicolas Cage – amerykański aktor
• Nicolas de Catinat – marszałek Francji
• Nicolas Dessum – skoczek narciarski
• Nicolas Flamel – francuski alchemik
• Nicolas Sarkozy – prezydent Francji
• Nicolaus Steno – duński anatom i geolog, biskup i błogosławiony katolicki
• Niki Lauda – austriacki kierowca wyścigowy
• Niklas Kaul – niemiecki lekkoatleta
• Nikola Tesla – serbski wynalazca
• Nikolaus von Zinzendorf – niemiecki teolog i reformator
• Nikołaj Borszczewski – rosyjski hokeista na lodzie
• Nikołaj Bułganin – radziecki polityk i dowódca wojskowy
• Nikołaj Gogol – rosyjski pisarz
• Nikołaj Kamow – radziecki konstruktor lotniczy
• Nikołaj Krugłow – rosyjski biathlonista
• Nikołaj Kuzniecow – radziecki admirał
• Nikołaj Łobaczewski – rosyjski matematyk
• Nikołaj Nowosilcow – rosyjski hrabia i działacz państwowy
• Nikołaj Polikarpow – radziecki konstruktor lotniczy
• Nikołaj Repnin – książę rosyjski, generał-feldmarszałek i dyplomata
• Nikołaj Rimski-Korsakow – kompozytor rosyjski
• Nikołaj Wałujew – pięściarz rosyjski, mistrz świata WBA

• Nicholas (ang.) – Claus, Colin, Nick
• Nicolas (fr.)
• Nicolás (hiszp.)
• Nicolò (wł.)
• Mikuláš (cze.)
• Nicolaas (flam.)
• Nikolaus (niem., szw., norw.) – Klaus
• Miklós (węg.)
• biał. Мікалай
• ukr. Микола
• ros. Николай – Коля
• Nicolaas (niderl.) – Niels, Nico, Nick
• jap. ニコラス – Nikorasu

• Mikołajki (zwyczaj)
• Mikołajew – 4 miejscowości w Polsce
• Mikołajówka (województwo podlaskie)
• Mikołów
• Nikolskoje (Kraj Kamczacki)
• Saint-Nicolas-des-Laitiers
• Święty Mikołaj
• Mikołajek (postać)