Mała Wieś (gmina)
| gmina wiejska | |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
1419082 | ||||||
| Wójt |
Albin Krzysztof Dynarek | ||||||
| Powierzchnia |
108,91 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
56,7 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
24 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
WPL | ||||||
Adres urzędu: ul. Kochanowskiego 109-460 Mała Wieś | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||||
| 52°27′19″N 20°06′16″E/52,455278 20,104444 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
_location_map.png)
Mała Wieś (do 1948 gmina Święcice[4]) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim. W latach 1975–1998 gmina należała administracyjnie do województwa płockiego.
Siedziba gminy to Mała Wieś.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[5] gminę zamieszkiwało 5968 osób.
Etymologia nazwy
[edytuj | edytuj kod]Mała Wieś po raz pierwszy została wymieniona w dokumentach w 1435 roku. Była to wzmianka o części Niździna (Nyeszdzino Malowyeskye). Z biegiem lat zmieniały się nazwy wsi na:
- Nyeszdzino Minor
- Nyeszdzino alias Malavyesh
- Malavyesz
- Parva Villa Nyeszdzino
Na początkach ubiegłego stulecia pojawiała się łączna pisownia nazwy tej miejscowości - Maławieś.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wsie gminy, położone niedaleko Płocka ściśle związane były z historią Polski. Dzieliły one losy całego Mazowsza. Przykładem burzliwych dziejów jest zdobycie i spalenie grodu w Orszymowie przez wojska księcia litewskiego Trojnata w 1258 r. Pod koniec średniowiecza tereny te wróciły do Korony Polskiej jako część Ziemi Wyszogrodzkiej. Wioski często zmieniały właścicieli, gdyż je dziedziczono, dzielono lub sprzedawano. Były one własnością króla, biskupów, a szczególnie drobnej szlachty.
W 1793 roku okolice Małej Wsi zostały przejęte na kilka lat przez Prusy. Po kongresie wiedeńskim trafiły one pod zabór rosyjski i trwało to do I wojny światowej. Na przełomie XIX i XX wieku okoliczne wioski należały do powiatu płockiego guberni płockiej. Większość wchodziła w skład gminy Święcice.
Lata 60. XIX wieku przyniosły chłopom własność ziemi. W następnych dziesięcioleciach łączono tradycyjny tryb życia na wsi z uprzemysłowieniem. W 1898 roku na granicy Niździna i Małej Wsi powstała cukrownia wzniesiona przez Stanisława Sonnenberga. Zakład zatrudniał sporą liczbę pracowników. Większość z nich przeprowadziła się do przyfabrycznej osady. Taki wzrost ludności spowodował, że w 1948 roku Mała Wieś stała się siedzibą gminy. Cukrownię zniszczono zarówno w czasie I, jak i II wojny światowej. Konieczna stała się jej odbudowa.
Mała Wieś to gniazdo rodzinne Małowieskich herbu Gozdawa. Później, w XVIII w. stała się własnością najznakomitszego rodu Ziemi Wyszogrodzkiej - Nakwaskich, z którego wywodzili się m.in. Klemens Nakwaski (1720-1801) - podkomorzy wyszogrodzki i Franciszek Salezy Nakwaski - prefekt departamentu stołecznego Księstwa Warszawskiego, a później senator i wojewoda Królestwa Polskiego. Mała Wieś była posiadłością Nakwaskich przez większość XIX w.; około 1870 majątek trafił w ręce Aleksandra Przeździeckiego, a następnie Lucyny i Wojciecha Białosukniów. W dwudziestoleciu międzywojennym należała do Zygmunta Kittla. Po II wojnie światowej, w okresie wprowadzania komunizmu, w 1948 roku we wsi Gałki rozbity został jeden z ostatnich oddziałów partyzanckich Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Dowodził nim Wiktor Stryjewski, pseudonim „Cacko”
Według danych z 31 grudnia 2016[6] gminę zamieszkiwało 6096 osób.
Struktura powierzchni
[edytuj | edytuj kod]Według danych z roku 2002[7] gmina Mała Wieś ma obszar 108,91 km², w tym:
- użytki rolne: 74%
- użytki leśne: 16%
Gmina stanowi 6,05% powierzchni powiatu.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Ludność poszczególnych wsi[8]
[edytuj | edytuj kod]- Brody Duże - 202
- Chylin - 358
- Kupise - 53
- Podgórze - 177
- Podgórze-Parcele - 157
- Zakrzewo Kościelne - 328
- Nowe Gałki - 206
- Stare Gałki - 177
- Brody Małe - 83
- Przykory - 21
- Węgrzynowo - 314
- Mała Wieś -1 351
- Niździn - 241
- Perki - 147
- Kiełtyki - 135
- Ściborowo - 22
- Wilkanowo - 231
- Borzeń - 155
- Lasocin - 196
- Nowe Arciszewo - 56
- Orszymowo - 326
- Stare Arciszewo - 82
- Nowe Święcice - 134
- Stare Święcice - 189
- Główczyn - 168
- Murkowo - 60
- Liwin - 74
- Rąkcice - 41
- Dzierżanowo - 185
- Dzierżanowo-Osada - 159
- Nakwasin - 258
- Ogółem - 6286
Wiek
[edytuj | edytuj kod]Średni wiek mieszkańca Gminy Mała Wieś to 39,5 lat.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Mała Wieś w 2014 roku[1].
Sołectwa
[edytuj | edytuj kod]Borzeń, Brody Duże, Chylin, Dzierżanowo, Główczyn, Kiełtyki, Lasocin, Liwin, Mała Wieś, Nakwasin, Niździn, Nowe Arciszewo, Nowe Gałki, Nowe Święcice, Orszymowo, Perki, Podgórze, Podgórze-Parcele, Stare Arciszewo, Stare Gałki, Stare Święcice, Węgrzynowo, Wilkanowo, Zakrzewo Kościelne[2]
Sąsiednie gminy
[edytuj | edytuj kod]Bodzanów, Bulkowo, Iłów, Naruszewo, Słubice, Wyszogród
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gmina Mała Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Gmina Mała Wieś. Sołtys i rada sołecka. malawies.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)]. [dostęp 30-10-2017]
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Warszawie
- ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 37, poz. 270
- ↑ Gmina Mała Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Jadwiga Nowatkiewicz: Portał Mała Wieś-Ludność. Portal Mała Wieś. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-01)]. (pol.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
