Lazare Nicolas Marguerite Carnot

Data i miejsce urodzenia	13 maja 1753 Nolay
Data i miejsce śmierci	2 sierpnia 1823 Magdeburg
Minister wojny
Okres	od 1800 do 1800
Minister spraw wewnętrznych
Okres	od 1 marca 1815 do 22 czerwca 1815
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Lazare Nicolas Marguerite Carnot (ur. 13 maja 1753 w Nolay^[1], zm. 2 sierpnia 1823 w Magdeburgu) – francuski polityk, matematyk i generał pochodzący z rodziny matematyków, fizyków i polityków Carnot. Uczestnik rewolucji francuskiej^[2], hrabia. Nazywany był też Wielkim Carnotem. Z zawodu inżynier wojskowy, który przez znakomite zorganizowanie wojsk republikańskich przyczynił się znacznie do ich zwycięstwa.

Rozpoczął swą karierę polityczną jako deputowany do Zgromadzenia Prawodawczego, później do Konwentu Narodowego. Jako członek Komitetu Ocalenia Publicznego organizował wojskowość francuską. Pracując w tej dziedzinie od sierpnia 1793 roku, wystawił 14 armii, oddając Francji wielkie zasługi. Nazwano go organizatorem zwycięstwa^[2]. Od 4 listopada 1795 do 5 września 1797 wchodził w skład dyrektoriatu - władzy najwyższej republiki francuskiej.

Zbliżając się poglądami politycznymi do jakobinów, jednocześnie był wrogiem wszelkiego działania przeciw konstytucji, dlatego nie wziął udziału w zamachu w 1797 roku. Musiał uciekać do Genewy, a następnie do Augsburga przed prześladowaniem politycznym. Przez Napoleona Bonapartego został mianowany ministrem wojny w 1800 roku. Niebawem jednak wystąpił konflikt między szczerym republikanizmem Carnota, a dążeniami Napoleona. Carnot podał się do dymisji w 1804 roku, a do służby wojskowej powrócił dopiero w 1814 roku, kiedy to dowodził obroną Antwerpii. Przez okres 100 dni w 1815 roku, sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych. Po klęsce pod Waterloo skłaniał Napoleona do stawienia dalszego oporu. Po powrocie Burbonów wygnany z Francji, wyjechał do Warszawy, a następnie do Magdeburga, gdzie osiedlił się na stałe^[2]. Oficer Legii Honorowej. Pochowany w Panteonie.

Jego dwaj synowie to: Nicolas Léonard Sadi Carnot i Lazare Hippolyte Carnot. Jego wnukiem był 5. prezydent Republiki Francuskiej Sadi Carnot.

W matematyce był jednym z twórców geometrii nowoczesnej. Znane są jego prace dotyczące geometrii rzutowej i analizy matematycznej.

Jego nazwisko pojawiło się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla^[3].

• twierdzenie Carnota.

• Henryk Katz: Historia powszechna 1789-1870 w zarysie. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1961. Brak numerów stron w książce

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Lazare Nicolas Marguerite Carnot w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
• Lazare Nicolas Marguerite Carnot – dzieła w bibliotece Polona