Konklawe 1334

Daty i miejsce
13 – 20 grudnia 1334
Pałac papieski w Awinionie
Główne postacie
Dziekan	Guillaume Godin
Kamerling	Gasbert de Valle, abp Arles
Protoprezbiter	Jacques Fournier OCist (do wyboru 20 grudnia) Raymond de Mostuejouls OSB (w dniu 20 grudnia)
Protodiakon	Napoleone Orsini Frangipani
Wybory
Liczba głosowań	1
Liczba elektorów • uczestnicy • nieobecni	24 0
Wybrany papież
Jacques Fournier OCist Przybrane imię: Benedykt XII

Konklawe 13-20 grudnia 1334 – drugie konklawe okresu niewoli awiniońskiej i pierwsze, które odbywało się w Awinionie (poprzednie w 1316 odbyło się w Lyonie). Zakończyło się wyborem Benedykta XII na następcę Jana XXII.

Sędziwy papież Jan XXII zmarł 4 grudnia 1334 roku po nadspodziewanie długim, 18-letnim pontyfikacie. Upłynął on pod znakiem ustabilizowania siedziby papiestwa w Awinionie i umocnienia wpływów francuskich w kurii papieskiej. Dopiero pod koniec życia Jan XXII, zaniepokojony pogłębiającym się chaosem we Włoszech, groźnym dla władzy Kościoła w tamtych stronach, zaczął rozważać powrót do Rzymu, jednak przeciwna temu była większość kardynałów, a i sam papież wyraźnie się do tego nie spieszył. Kwestia powrotu na Tyber okazała się najważniejsza podczas konklawe po jego śmierci i zaważyła na jego wyniku^[1][2].

W konklawe wzięło udział wszystkich 24 kardynałów, w tym 16 Francuzów, 7 Włochów i Hiszpan^[1][3]:

• Guillaume Godin (nominacja kardynalska: 23 grudnia 1312) – kardynał biskup Sabiny; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Cecilia; prymas Świętego Kolegium Kardynałów
• Pierre Desprès OP (20 grudnia 1320) – kardynał biskup Palestriny; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Pudenziana; wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego
• Bertrand du Pouget (18 grudnia 1316) – kardynał biskup Ostia e Velletri; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Marcello
• Gauscelin de Jean (18 grudnia 1316) – kardynał biskup Albano; komendatariusz kościoła prezbiterialnego Ss. Marcellino e Pietro; penitencjariusz większy
• Jean-Raymond de Comminges; Kardynał z Comminges^[4] (18 grudnia 1327) – kardynał biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz kościołów prezbiterialnych S. Crisogono i S. Croce in Gerusalemme
• Annibaldo di Ceccano (18 grudnia 1327) – kardynał biskup Tusculum; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Lorenzo in Lucina
• Jacques Fournier OCist (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter S. Prisca; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów
• Raymond de Mostuejouls OSB (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter S. Eusebio
• Pierre de Montemart (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter S. Stefano al Monte Celio
• Pierre des Chappes (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino
• Matteo Orsini di Monte Giordano OP (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo; administrator archidiecezji Palermo
• Pedro Gómez de Barroso; Kardynał z Hiszpanii^[4] (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter S. Prassede; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów
• Imbert Dupuis (18 grudnia 1327) – kardynał prezbiter Ss. XII Apostoli
• Élie Talleyrand de Périgord; Kardynał z Périgord^[4] (25 maja 1331) – kardynał prezbiter S. Pietro in Vincoli
• Pierre Bertrand d’Annonay; Kardynał z Autun^[4] (20 grudnia 1331) – kardynał prezbiter S. Clemente
• Napoleone Orsini Frangipani (16 maja 1288) – kardynał diakon S. Adriano; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów; archiprezbiter bazyliki watykańskiej
• Giacomo Caetani Stefaneschi (17 grudnia 1295) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Maria in Trastevere
• Luca Fieschi (2 marca 1300) – kardynał diakon S. Maria in Via Lata; komendatariusz diakonii Ss. Cosma e Damiano; archiprezbiter bazyliki liberiańskiej
• Raymond Guillaume des Farges (19 grudnia 1310) – kardynał diakon S. Maria Nuova
• Bertrand de Montfavez (18 grudnia 1316) – kardynał diakon S. Maria in Aquiro; archiprezbiter bazyliki laterańskiej
• Gaillard de la Mothe (18 grudnia 1316) – kardynał diakon S. Lucia in Silice
• Gian Gaetano Orsini (18 grudnia 1316) – kardynał diakon S. Teodoro; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Marco
• Arnaud de Via (20 czerwca 1317) – kardynał diakon S. Eustachio; komendatariusz kościołów prezbiterialnych Ss. IV Coronati i S. Lorenzo in Damaso
• Giovanni Colonna (18 grudnia 1327) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria

Jan XXII mianował dziewiętnastu elektorów, Klemens V i Bonifacy VIII po dwóch, a Mikołaj IV jednego.

Urząd kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego sprawował wówczas Gasbert de Valle, arcybiskup Arles i krewny papieża Jana XXII^[1].

Święte Kolegium dzieliło się na dwie frakcje narodowe^[2][1]:

• francuską – pod wodzą kardynała Élie Talleyranda de Périgord, która opowiadała się za pozostaniem w Awinionie. Grupowała ona blisko 2/3 kardynałów, co oznaczało, że mogła przeforsować swoją wolę nie oglądając się na zdanie reszty,
• włoską – skupioną wokół kardynała Giovanniego Colonny.

Powszechnie spodziewano się wyboru francuskiego kardynała Jean-Raymonda de Comminges, biskupa Porto e Santa Rufina^[1].

Konklawe rozpoczęło się 13 grudnia, jednak przez pierwsze siedem dni nie odbyło się ani jedno głosowanie. W tym czasie francuscy kardynałowie próbowali uzyskać od swojego kandydata Jean-Raymondade Comminges jednoznaczną i uroczystą deklarację, że nie zamierza opuszczać Awinionu. Kardynał z Comminges konsekwentnie odmawiał jednak złożenia takiej deklaracji, toteż kiedy 20 grudnia w końcu przystąpiono do głosowania, wymaganą większość 2/3 głosów nieoczekiwanie uzyskał kardynał Fournier, którego początkowo nie uważano za papabile, a przeprowadzony następnie akces uczynił ten wybór jednomyślnym. Elekt był całkowicie zaskoczony takim obrotem sprawy (miał powiedzieć swoim elektorom „wybraliście osła”), jednak przyjął wybór pod imieniem Benedykt XII. 8 stycznia 1335 w awiniońskim klasztorze dominikanów nowy papież został uroczyście koronowany przez protodiakona Napoleone Orsiniego^[1][2].