Kleszczyki chirurgiczne - narzędzie chirurgiczne służące do zamknięcia światła naczynia krwionośnego (hemostatyczne) lub jelita w celu zapobieżenia wydostaniu się jego treści, oraz preparacyjne.

Zaciski chirurgiczne wykazują pewne podobieństwo do nożyczek chirurgicznych i są trzymane w ten sposób, ale zamiast powierzchni tnących mają dwie poprzecznie rowkowane szczęki i w okolicy uchwytów posiadają zamknięcie (tzw. zamek, zatrzask) najczęściej z trzema ząbkami, które umożliwia samoczynne zapinanie i blokowanie w pozycji zamkniętej kleszczyków. Zazwyczaj są wykonane ze stali nierdzewnej.

Wyróżnia się kleszczyki miękkie typu klem, naczyniowe lub jelitowe, oraz twarde typu Pean^[1] i Kocher^[2] (te ostatnie również naczyniowe lub jelitowe). Kochery naczyniowe wyglądają jak peany ale na końcu mają ząbki (najczęściej po dwa na każdej końcówce części pracującej), a kochery jelitowe wyjątkowo mają na wewnętrznej stronie części pracującej rowki podłużne (zamiast poprzecznych, jak w innych kleszczach twardych). Każde z tych kleszczyków i klemów mogą mieć część roboczą prostą lub wygiętą (w płaszczyźnie symetrii narzędzia).

Jednym z rodzajów kleszczyków Peana jest kleszczyk ratunkowy, który zamiast dwóch pierścieni jako uchwyt posiada jeden pierścień i zamiast drugiego pierścienia hak. Haczyk służy do zawieszenia butelki, czy worka z płynem infuzyjnym, które można przymocować zaciskiem nad pacjentem.

Jest wiele rodzajów kleszczyków chirurgicznych. Dużą grupę tworzą kleszczyki preparacyjne, np.: typu Overholt, czy Meeker^[3].

• Michael S. Baggish: Atlas chirurgii ginekologicznej i anatomii miednicy. Warszawa: Medipage, 2009, s. 99-113. ISBN 978-83-89769-92-3.