Kaliskie
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Krainy-historyczne-Polski.png/220px-Krainy-historyczne-Polski.png)
Kaliskie – region historyczny[1] i region etnograficzny[2] w środkowej Polsce, na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Południowowielkopolskiej, w dorzeczu górnej i środkowej Warty, ze stolicą w Kaliszu[3][4][5]; wschodnia część Wielkopolski.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Kalisz_ratusz_2018.jpg/220px-Kalisz_ratusz_2018.jpg)
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/FP_Konin_Ratusz_%283%29.jpg/220px-FP_Konin_Ratusz_%283%29.jpg)
Kaliskie obejmuje obszar dawnego województwa kaliskiego na południe od Gopła oraz ziemię wieluńską. Na północy graniczy z Kujawami, na południu z Dolnym Śląskiem i Górnym Śląskiem, na zachodzie z ziemią poznańską, na wschodzie z ziemią sieradzką i ziemią łęczycką[6][7].
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/L%C4%85d_zdj%C4%99cie_lotnicze.jpg/220px-L%C4%85d_zdj%C4%99cie_lotnicze.jpg)
Największym miastem regionu jest Kalisz, inne większe miasta: Konin, Ostrów Wielkopolski, Krotoszyn, Września, Jarocin, Wieluń, Koło, Środa Wielkopolska, Pleszew, Kępno, Ostrzeszów.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Antonin_castle.jpg/220px-Antonin_castle.jpg)
Kaliskie zamieszkuje grupa etnograficzna Kaliszacy (Kaliszanie) i Borowiacy Kujawscy.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Sulmierzyce_ratusz.jpg/220px-Sulmierzyce_ratusz.jpg)
Patronką Kaliskiego jest księżna kaliska bł. Jolenta Helena z dynastii Arpadów[8].
Historia
Po II rozbiorze Polski (1793) region znalazł się w Prusach Południowych, po powstaniu wielkopolskim (1806) w Księstwie Warszawskim. Po kongresie wiedeńskim (1815) nastąpił podział departamentu kaliskiego Księstwa Warszawskiego między Królestwo Polskie a Królestwo Prus wzdłuż granicy biegnącej na Prośnie. Wschodnia część z Kaliszem znalazła się w województwie kaliskim (od 1837 guberni kaliskiej) Królestwa Polskiego, zaś część południowo-zachodnia (tzw. Zaprośnie) w rejencji poznańskiej Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1848 Prowincji Poznańskiej) Królestwa Prus[9].
W XIX w. Kaliskie rozumiano jako region etnograficzny obejmujący obszar Wielkopolski właściwej, który po 1815 pozostał w Królestwie Polskim oraz ziemię łęczycką, ziemię sieradzką, ziemię wieluńską i powiat częstochowski[10][11] (obszar między Gopłem, Prosną i Pilicą sięgający na południu ziemi krakowskiej).
Współcześnie region etnograficzny Kaliskiego określa się jako obszar historycznej ziemi kaliskiej[12], której południowo-wschodnie granice przekraczają linię mazurzenia, oraz ziemię wieluńską.
Z Kaliskiego wywodzą się rody m.in. Lipskich z Lipego herbu Grabie, Łubieńskich z Łubnej herbu Pomian, Niemojowskich z Niemojewa herbu Wieruszowa[13].
Zobacz też
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.