Jan Zápolya
| |
_(1526-1540).svg)
| |
| |
| (anty)król Węgier | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Jan Zápolya (węg. Szapolyai János) (ur. 2 lutego 1487[1] na Zamku Spiskim, zm. 22 lipca 1540 w Szászebes[2]) – król Węgier od 1526, przywódca stronnictwa antyhabsburskiego na Węgrzech.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był najstarszym dzieckiem Stefana Zápolyi i Jadwigi cieszyńskiej; bratem Jerzego, Barbary i Magdaleny. Po śmierci ojca (1499) otrzymał godność żupana spiskiego. Był wojewodą siedmiogrodzkim od 1511 roku i banem komitatu Szörény.
W 1526 roku, po śmierci Ludwika II Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem, został wybrany na króla Węgier przez zgromadzenia szlacheckie w Tokaju (X 1526) i w Székesfehérvárze (XI 1526). W grudniu jednak magnaci pod wodzą rodu Frangepán obwołali w Cetinie królem arcyksięcia Austrii Ferdynanda Habsburga, młodszego brata cesarza Karola V. W zamku kamienieckim w Odrzykoniu 12 marca 1528 roku hetman polny koronny Marcin Kamieniecki podejmował wygnanego z Węgier króla Jana Zapolyę po zatargach w wojnie domowej ze stronnikami Habsburgów na Węgrzech. Wysyłał z Odrzykonia listy zapraszające polskich magnatów na sejmik do Tarnowa, na którym liczył otrzymać poparcie w walce o tron i uzyskał głosy ich samych oraz Sulejmana I. W 1528 Jan Amor Tarnowski udzielił mu półrocznej gościny na swym zamku w Tarnowie[3].
W 1539 r. poślubił Izabelę Jagiellonkę. Ojciec Jana II Zygmunta Zapolyi. Zmarł tydzień po narodzeniu syna, 22 lipca 1540 roku.
Drzewo genealogiczne
[edytuj | edytuj kod]| 4. Władysław Zápolya | ||||||
| 2. Stefan Zápolya | ||||||
| 5. Dorota | ||||||
| 1. Jan Zápolya | ||||||
| 6. Przemysław II | ||||||
| 3. Jadwiga | ||||||
| 7. Anna | ||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Najczęściej podaje się jako datę narodzenia Jana rok 1487; za najbardziej prawdopodobną datę uchodzi koniec tego roku, gdyż jego rodzice pobrali się w grudniu 1486 (Sroka, Jadwiga Zapolya, s. 24.) Pojawiło się mniejszościowe stanowisko, że urodził się w 1490 roku.
- ↑ Jarosław Nikodem, Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, Maciej Serwański, Józef Dobosz (red.), hasło: Jan Zápolya, Poznań 1998: Wydawnictwo Poznańskie, s. 188.
- ↑ Zdzisław Spieralski, Jan Tarnowski 1488-1561, Warszawa 1977, s. 124-125.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sroka S.A., Jadwiga Zapolya, Kraków 2005, ISBN 83-88385-54-2, s. 24-25.
| Książęta Węgier |
| ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Królowie Węgier |
|
| Książęta Siedmiogrodu (w ramach Królestwa Węgier) |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Księstwo Siedmiogrodu (1570-1765) |
| ||||||||||||
| Wielkie Księstwo Siedmiogrodu (1765-1918) |
|
| Wczesne średniowiecze |
| ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo Chorwacji |
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo Chorwacji (w unii z Węgrami) |
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Niepodległe Państwo Chorwackie |
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
