Grupa Operacyjna Warszawa Stasi

Operativgruppe Warschau
Operativgruppe des MfS in der VR Polen

OG Warschau

Data utworzenia	1980
Data likwidacji	1990
Kierownik Grupy	mjr Carl-Heinz Scharpegge
Budżet	80.000 marek (1981) 400.000 (1982) 554.000 (1989)
Zatrudnienie	14 (w połowie lat 80.)
Adres
al. I Armii Wojska Polskiego 2-4 obecnie al. Szucha
Położenie na mapie Warszawy Ambasada NRD w Polsce
Położenie na mapie Polski Ambasada NRD w Polsce
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ambasada NRD w Polsce
52°12′51,3″N 21°01′20,8″E/52,214250 21,022444

Grupa Operacyjna Warszawa Stasi (Operativgruppe Warschau, Operativgruppe des MfS in der VR Polen, w skrócie OG Warschau) – działająca w latach 1980-1990 w Polsce, a więc w okresie stanu wojennego i bezpośrednio po nim, jednostka operacyjna Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD – Stasi (Ministerium für Staatssicherheit – MfS).

Grupa powstała 8 września 1980, na mocy porozumienia z władzami polskimi. Organizacyjnie była komórką kontrwywiadu (Spionageabwehr) Stasi, formalnie II Głównego Wydziału (Hauptabteilung II – HA II). Jej członkami byli też przedstawiciele innych służb Stasi. W połowie lat 80. składała się łącznie z 14 etatów, w tym z głównego pełnomocnika do spraw bezpieczeństwa ambasady NRD. Utrzymywała też w Polsce sieć własnych agentów, określaną na ok. 150-500 osób.

Zadania Grupy na rok 1982 ujęto w dokumencie z 18 listopada 1981 – „Porozumieniu między Głównym Zarządem II i Departamentem II polskiego MSW dotyczące czynności grup operacyjnych MBP NRD w PRL.”, w którym najistotniejszym z zadań określono zdobywanie informacji dotyczących układu sił w Polsce.

• 1980-1984 – mjr/ppłk Karl-Heinz Herbrich
• 1984-1987 – ppłk Hans Gottschling
• 1987-1989 – ppłk Peter Wilkes
• 1989-1990 – mjr Carl-Heinz Scharpegge

Grupa mieściła się w budynku ambasady NRD w Warszawie, przy ówczesnej al. I Armii Wojska Polskiego 2-4 (obecnie al. Szucha), zajmując 10 pokoi. Do 1984, praktycznie w okresie stanu wojennego, OG W utrzymywała też przedstawicielstwa terenowe:

• w Gdańsku (na terenie Konsulatu Generalnego w al. Zwycięstwa 23),
• Katowicach (na terenie przedstawicielstwa handlowego NRD, formalnie Oddziału w Katowicach Wydziału Polityczno-Handlowego Ambasady NRD, mieszczącego się przy ówczesnej ul. Liebknechta 15^[1]),
• Szczecinie (na terenie Konsulatu Generalnego przy ul. Królowej Korony Polskiej 31), i
• we Wrocławiu (na terenie Konsulatu Generalnego przy ul. Podwale 76).

• Hanna Labrenz-Weiß: MfS-Handbuch. Anatomie der Staatssicherheit. Hauptabteilung II. Spionageabwehr, Der Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik (BStU) Berlin 2001, 80 s., ISBN 978-3-942130-05-9
• Monika Tantzscher: Grupy operacyjne Stasi w krajach bloku wschodniego, [w:] Pamięć i Sprawiedliwość, 1 (9) 2006, IPN Warszawa
• Grupa Operacyjna Warszawa – Stasi w Polsce, [w:] [1]
• Dywersyjne działania agentur Stasi w Polsce, [w:] [2]

• Оперативная группа «Варшава»

• Grupa „Karpaty” MSW w Berlinie
• Grupa „Narew” KGB w Warszawie