Ten artykuł dotyczy wsi w województwie wielkopolskim. Zobacz też: inne znaczenia.

Duszniki

wieś
Dwór (dom kultury) i kościół poewangelicki
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	szamotulski
Gmina	Duszniki
Liczba ludności (2022)	2750[2]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-550[3]
Tablice rejestracyjne	PSZ
SIMC	0583065
Położenie na mapie gminy Duszniki Duszniki
Położenie na mapie Polski Duszniki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Duszniki
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego Duszniki
52°26′57″N 16°24′16″E/52,449167 16,404444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Duszniki^[4] – wieś w zachodniej Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Duszniki. Wieś jest siedzibą gminy Duszniki.

Wieś duchowna, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[5].

W Dusznikach urodził się Piotr Lisek, medalista mistrzostw świata, halowych mistrzostw świata oraz dwukrotny halowych mistrzostw Europy.

Pierwsza informacja o istnieniu osady pochodzi z 1417. Należała do dóbr stołowych biskupów poznańskich.

Wieś duchowna biskupa poznańskiego, położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[8].

Leon Plater w XIX-wiecznej książce pod tytułem "Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księztwa Poznańskiego" (wyd. 1846) zalicza Duszniki do ówczesnego powiatu bukowskiego, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)^[9]. Duszniki należały do okręgu bukowskiego i były siedzibą majętności, której właścicielem był rząd pruski w Berlinie^[9]. Do majątku Duszniki należały: Dobieżyn, Wielka Wieś, Pawłowko oraz Zegowo^[9].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Duszniki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Do najważniejszych zabytków i osobliwości należą:

• kościół św. Marcina z 1. połowy XVI wieku, rozbudowywany w latach 1903-1904 i 1912-1913 (nawa gotycka, polichromie Stanisława Smoguleckiego z 1913, renesansowe epitafium poety Jerzego Pigłowskiego, dzwonnica z 1948 prawdopodobnie autorstwa Franciszka Morawskiego),
• późnobarokowa plebania - koniec XVIII wieku,
• neogotycki kościół poewangelicki z 1866 (nieczynny, był użytkowany jako magazyn),
• dwór klasycystyczny z 1848, obecnie dom kultury (w gestii skarbu państwa już w 1926) i zespół folwarczny,
• dawny szpital dla ubogich z 1907,
• dawna szkoła ludowa, obecnie podstawowa (różne budynki z lat 1865-1913),
• poczta z początków XX wieku,
• dworzec Opalenickiej Kolei Dojazdowej, 1905,
• pomnik poległych w powstaniu wielkopolskim i II wojnie światowej,
• park krajobrazowy wokół dworu - platan o obwodzie 400 cm, dęby, cisy, sosny,
• pierścień lip wokół starego kościoła - obwody do 350 cm.

• Faßberg ^[10],
• Illuka ,
• Taivalkoski .

• Rezerwat przyrody Duszniczki - w pobliżu

• praca zbior., Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, Warszawa-Poznań, 1992, s.55, ISBN 83-01-10630-1
• Marcin Libicki, Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, wyd. Rebis, Poznań, 2010, s.90, ISBN 978-83-7301-243-1
• praca zbiorowa, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Województwo poznańskie 32, cz. 2, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1998, ss.99-102, ISBN 83-86334-37-1

• Duszniki, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014 .
• Dwór w Dusznikach (UAM). staff.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-17)].