Cyraneczka madagaskarska
| Anas bernieri[1] | |||
| (Hartlaub, 1860) | |||
_001.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
cyraneczka madagaskarska | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Cyraneczka madagaskarska[5] (Anas bernieri) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Endemiczny dla zachodniego Madagaskaru. Zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków[2][6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
Upierzenie brązowe, środki piór ciemniejsze, co powoduje wygląd plamek. Lusterko czarne z szerokim białym pasem u nasady i cieńszym biegnącym przez końce piór. Pokrywy podskrzydłowe szare z białymi stosinami. Dziób czerwonawy, nogi szarobrązowe. Oczy kasztanowobrązowe. Osobniki w szacie juwenalnej bardziej szare i wyraźniej plamkowane[7].
- Wymiary
- długość ciała około 40 cm[8],
- samce: skrzydło 205–216 mm, dziób 34–40 mm, całkowita długość czaszki 79–84,5 mm, masa ciała 320–405 g (średnio 380 g)[7],
- samice: skrzydło 199–203 mm, dziób 35,6–38,8 mm, całkowita długość czaszki 78,9–81,5 mm, masa ciała 365–385 g[7].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Zasięg występowania cyraneczki madagaskarskiej obejmuje zachodnie wybrzeża Madagaskaru. Zasiedla jedynie okresowo zalewane zadrzewienia z drzewami z gatunku Avicennia marina (akantowate). Poza sezonem lęgowym gatunek widywany na terenach podmokłych oraz zbiornikach wodnych z bogatą roślinnością[9].
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]Przed marcem 1997 roku, kiedy to po raz pierwszy odnaleziono gniazdo, dane na temat lęgów były znikome[10]. Obecnie wiadomo, że sezon lęgowy ma miejsce w porze deszczowej od grudnia do marca, choć pojedynczy lęg odnaleziony w kwietniu sugeruje, że kaczka ta może wyprowadzać dwa lęgi w sezonie[8]. Gniazduje w pojedynczych parach lub luźnych grupach[8]. Oba ptaki z pary biorą udział w obronie terytorium[7]. W trakcie badań w latach 1997–2000 wszystkie gniazda ulokowane były w dziuplach w drzewie Avicennia marina, 1–3 m nad poziomem wody. W niewoli ptaki te gniazdują jedynie w sztucznych dziuplach lub budkach. Jaja składane są w liczbie około 6–7, wprost na dno dziupli. Mają barwę od płowej do żółtawej. Jaja zniesione w niewoli w New Jersey Zoo miały wymiary średnio 46,0×34,6 mm[10]. Młode są w pełni opierzone po 45–49 dniach od wyklucia[4][9]. W niewoli cyraneczka madagaskarska może się rozmnażać po roku[7].
Status i zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Przez IUCN gatunek klasyfikowany jako zagrożony wyginięciem (EN, Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku. W 2002 roku populację szacowano na 1500–2500 osobników, czyli około 1000–1700 osobników dorosłych. Zagrożenie stanowi utrata środowiska życia, niepokojenie przez ludzi oraz polowania[4][9]. Zasiedla 25 obszarów uznanych za Important Bird Area, w tym parki narodowe Baie de Baly i Kirindy Mitea[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Anas bernieri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Madagascar Teal (Anas bernieri). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: cyraneczka madagaskarska Anas bernieri (Hartlaub, 1860). [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c Anas bernieri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-07-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-15].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e Janet Kear: Ducks, Geese and Swans: Species accounts. Oxford University Press, 2005, s. 564–567. ISBN 978-0-19-861009-0.
- ↑ a b c N. Bouglouan: Bernier’s Teal or Madagascar Teal. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Anas bernieri. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ a b H. Glyn Young, Richard E. Lewis & Felix Razafindrajao. A description of the nest and eggs of the Madagascar Teal Anas bernieri. „Bulletin of The British Ornithologists' Club”. 121, s. 64–67, 2001.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
