Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim
 A-315 z dnia 18.11.1982 i 19.09.1990[1]
| |||||||||||||||||
.jpg) Cerkiew i dzwonnica | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Bircza  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |||||||||||||||||
 49°43′54,1″N 22°18′52,2″E/49,731694 22,314500
| |||||||||||||||||
Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim – dawna drewniana greckokatolicka cerkiew parafialna, później użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, znajdująca się w Jaworniku Ruskim, w gminie Bircza, w powiecie przemyskim.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew zbudowano w 1882 roku w miejsce starszej świątyni pod tym samym wezwaniem, istniejącej co najmniej do 1830 roku. Po II wojnie światowej cerkiew była użytkowana przez parafię rzymskokatolicką w Borownicy jako kościół filialny, do czasu zbudowania nowego, murowanego kościoła około 2000 roku. Obecnie stoi nieużytkowana. Hierarchowie Cerkwi greckokatolickiej rozpoczęli w 2008 roku starania o zwrot budynku[2].
-
Widok od strony prezbiterium -
Dzwonnica -
Elewacja północna
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej. Trójdzielna: wydłużone prezbiterium zamknięte trójbocznie, szersza kwadratowa nawa i prostokątny babiniec z przedsionkiem. Przy prezbiterium od północy zakrystia. Wszystkie ściany szalowane pionowym deskowaniem. Nad każdą z części osobne dachy kalenicowe, kryte blachą, zwieńczone baniastymi hełmami z żelaznymi krzyżami[3].
W cerkwi znajduje się polichromia o motywach figuralnych i geometrycznych, oraz niemal kompletny ikonostas (brakuje królewskich wrót) z końca XIX wieku o wystroju klasycystycznym.
Otoczenie świątyni
[edytuj | edytuj kod]Obok cerkwi znajduje się murowana trójkondygnacyjna dzwonnica parawanowa, służąca jako brama. Na przycerkiewnym cmentarzu kilka starych, kamiennych nagrobków, w tym fundatora i dobroczyńcy cerkwi - księdza Teodora Bekiusza, zmarłego w 1887[2].
Proboszczem tej parafii był ojciec Mychajła Werbyckiego - twórcy melodii ukraińskiego hymnu państwowego, a sam Michał został w niej ochrzczony[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2018-07-17].
- ↑ a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 103. ISBN 978-83-61577-68-3.
- ↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 216, 217. ISBN 83-89188-08-2.
.jpg){kind=small}
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
