Brünn (podobóz KL Auschwitz)
| Podobóz Auschwitz-Birkenau | |
 Płyta pamiątkowa w Brnie | |
| Odpowiedzialny | |
|---|---|
| Rozpoczęcie działalności |
październik 1943[1] |
| Zakończenie działalności |
kwiecień 1945 |
| Terytorium | |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
251 (październik 1943) |
| Liczba ofiar |
co najmniej 1[2] |
| Komendanci |
SS‑Hauptscharführer Gerhard Palitzsch |
Położenie na mapie Brna  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju południowomorawskiego  | |
 49°12′09,3″N 16°34′24,9″E/49,202583 16,573583
| |
Brünn – niemiecki nazistowski podobóz Auschwitz-Birkenau, zlokalizowany w Brnie.
Obóz znajdował się w budynku Akademii Technicznej SS i Policji w Brnie, na terenie ówczesnego Protektoratu Czech i Moraw i był najdalej oddalonym podobozem od Auschwitz. Z powodu niekompletnych zapisów obozowych nie ustalono kto zarządził utworzenie podobozu, jednakże byli więźniowie zeznawali, że 2 października 1943 na stację kolejową w Brnie przyjechał pierwszy transport więźniów, liczący 251 osób[1][2]. Większość więźniów stanowili Polacy pochodzący z różnych miast, m.in. z Katowic, Krakowa, Lublina i Poznania[2].
Podczas pierwszego dnia funkcjonowania obozu więźniowie zostali podzieleni na oddziały według specjalizacji na stolarzy, murarzy, szklarzy, ślusarzy oraz elektryków[2]. Więźniowie pracowali przy pracach budowlanych, w ślusarni i kuźni, przy kopaniu fundamentów obiektów gospodarczych i przy wyładunku sprzętu laboratoryjnego. Wiosną 1944 utworzono oddział składający się z 20 więźniów skierowanych do pracy w pobliskiej posiadłości Einhorn[3]. Kiedy prace budowlane zmierzały ku końcowi, więźniów zaczęło powoli odsyłać do Auschwitz[1]. Ostatnia większa grupa więźniów opuściła Brünn w maju 1944 i została skierowana do podobozu Monowitz[4]. Po tym w obozie pozostała grupa około 50 więźniów, z których część pracowała przy maszynie drukarskiej. W styczniu 1945 w obozie pozostało 37 więźniów, którzy w kwietniu 1945 zostali przewiezieni do Austrii[1]. W obozie zginęła co najmniej jedna osoba[2].
Z powodu braku kuchni jedzenie sprowadzano do obozu z pobliskiego więzienia Špilberk, a same racje żywnościowe były mniejsze niż racje w Auschwitz, śniadanie składało się tylko z kawy, na obiad więźniowie otrzymywali litr zupy na wodzie z dodatkiem jęczmienia lub ziemniaków, bardzo rzadko z dodatkiem tłuszczu lub mięsa[3]. Raz w tygodniu więźniowie otrzymywali kromkę chleba oraz po kawałku kiełbasy z koniny. Więźniowie często chorowali na biegunkę oraz owrzodzenie. W obozie istniała tylko przychodnia lekarska, przez co więźniowie z poważniejszymi przypadkami chorób byli wysyłani do szpitala w Brnie[3].
Po wojnie w budynku, w którym znajdował się podobóz powstało Gimnazjum Biskupie w Brnie (Biskupské Gymnasium Brno)[5], w którym 4 października 2013 miała miejsce uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej podobóz[6]. W celu upamiętnienia została również wydana dwujęzyczna publikacja autorstwa Bohdana Piętki i Markéty Tardy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Brünn. auschwitz.org. [dostęp 2021-04-29]. (pol.).
- ↑ a b c d e Megargee ↓, s. 231.
- ↑ a b c Megargee ↓, s. 232.
- ↑ a b Podobóz KL Auschwitz w Brnie. historia.org.pl. [dostęp 2021-04-30]. (pol.).
- ↑ Brünn. subcamps-auschwitz.com. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
- ↑ Uroczystość upamiętnienia 70. rocznicy powstania podobozu KL Auschwitz – Brünn. dzieje.pl, 07.10.2013. [dostęp 2021-04-30]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Geoffrey Megargee: Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945. s. 231-133. ISBN 978-0-253-35328-3.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
