For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Bąk (zabawka).

Bąk (zabawka)

Różne rodzaje bąków

Bąkzabawka wprawiana w ruch obrotowy dookoła swojej osi. Urządzenie często jest wprawiane w ruch za pomocą naciśnięcia tłoka wędrującego po osi ze śrubowym nacięciem, niekiedy przez odciągnięcie okalającego go sznurka[1]. Wprawiona w ruch obrotowy zabawka nie przewraca się, a jej oś obrotu toczy się po powierzchni stożka w ruchu zwanym precesją.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Gliniane bąki, których wiek datuje się na 3500 lat p.n.e., odkryto na stanowiskach archeologicznych miasta Ur. W Troi odnaleziono terakotowe bąki z okolic 3000 lat p.n.e. Z roku około 1250 p.n.e. pochodzą odnalezione w Chinach bąki, które w ruch wprawiano uderzeniami urządzenia podobnego do bata (whip top, whip oznacza dosłownie bat)[2]. Z podobnego okresu pochodzą bąki z utwardzonej gliny, które to odkryto w Tebach. Także na ceramice ze starożytnej Grecji uwieczniono sceny zabawy bąkiem, zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. Możliwe, że część greckich zabawek tego rodzaju wykonywano z drewna. Bąki odkryte na terenie Rzymu datuje się na 27 rok p.n.e., wykonane są z kości[1].

Rodzaje

[edytuj | edytuj kod]
  • bąki wytworzone z metalu (stal, aluminium, miedź)
  • bąki z plastiku
  • bąki z drewna, wytwarzany ręcznie w tradycyjnych warsztatach stolarskich
  • bąki z kości (Grecja)
  • bąki z papieru i drewnianej osi

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Valerie Oliver, History of the Top [online], 2003 [zarchiwizowane z adresu 2014-06-11].
  2. D.W. Gould, The top: universal toy, enduring pastime, wyd. [1st ed.], New York: Clarkson N. Potter; distributed by Crown Publishers, 1973, ISBN 0-517-50416-2, OCLC 764396 [dostęp 2022-02-03].
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Bąk (zabawka)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?