Akureyri

Panorama miasta
Herb
Państwo	Islandia
Okręg wyborczy	Norðausturkjördæmi
Region	Norðurland eystra
Okręg historyczny	niezależne miasto
Gmina	Akureyrarkaupstaður
Burmistrz	Eiríkur Björn Björgvinsson
Populacja (2021) • liczba ludności	19 251
Kod pocztowy	600, 601, 602, 603
Położenie na mapie Islandii Akureyri
65°41′N 18°06′W/65,683333 -18,100000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Akureyri – miasto w północnej Islandii, położone nad fiordem Eyjafjörður w otoczeniu granitowych gór dochodzących do 1500 m wysokości. Drugi co do wielkości po Reykjaviku obszar miejski Islandii, tworzący gminę Akureyrarkaupstaður. Znaczący port morski i lotniczy. Z miasta pochodzi około 30% islandzkiego przetwórstwa rybnego. Ośrodek handlowy, usługowy i komunikacyjny w północnej Islandii. Znajduje się tu drugi, obok Uniwersytetu Islandzkiego, uniwersytet w kraju. Pierwszym osadnikiem miasta był norwesko-irlandzki Helgi Magri (Helgi Chudy). Akureyri jako stacja handlowa było wzmiankowane już w 1602 roku. Prawa miejskie miasto otrzymało w 1862 r. W kwietniu 2021 r. zamieszkiwało je 19,3 tys. osób^[1]. Nazwa miasta powstała w wyniku połączenia dwóch islandzkich słów: akur (pole) i eyri (mierzeja).

W mieście znajduje się największy browar na Islandii oraz drugi co do wielkości szpital na wyspie, który jest jednocześnie największym pracodawcą.

Pomimo położenia w niewielkiej odległości od koła podbiegunowego, panuje tam dość łagodny jak na tę szerokość geograficzną klimat.

Na uwagę zasługuje kilka kościołów tego miasta: Lögmannshild z 1861 r., katolicki z 1912 r., protestancki Akureyrarkirkja z 1940 r. oraz najnowszy Glerá z 1989 r. Głównymi atrakcjami Akureyri są:

• Muzeum Przyrodnicze, w którym znajduje się m.in. wypchana alka olbrzymia,
• Muzeum Mattíasa Jochumssona (autora słów islandzkiego hymnu) urządzone w jego domu na ulicy Sigurhæðir,
• Muzeum Folkloru prezentujące ogromną kolekcję miejscowych pamiątek, a także fotografie pochodzące z XIX w.,
• Muzeum Międzynarodowej Organizacji Dobrych Templariuszy,
• Nonnahús, dom autora powieści dla dzieci Jóna Sveinssona,
• Muzeum Sztuki,
• Davíðhús, dom poety Davíða Stefánssona z 1944 r.

Akureyri stanowi centrum turystyczne dla ornitologów, biologów, wulkanologów oraz zwykłych turystów. W pobliżu Akureyri na uwagę zasługują:

• Húsavík – nieco bardziej na wschód, port rybacki, ośrodek turystyczny z możliwością oglądania wielorybów i delfinów,
• wyspa Grimsey – najdalej na północ wysunięta wyspa Islandii, 5,4 km² powierzchni, ludność około 100 osób; wyspę, położoną 3,5 godziny statkiem od lądu, przecina koło podbiegunowe północne,
• jezioro Mývatn – czwarte do wielkości jezioro Islandii (37,2 km², największa głębokość – 4,5 m), licznie występujące formacje wulkaniczne, bogactwo różnych gatunków ptaków, raj dla ornitologów, geologów, biologów, wulkanologów,
• wodospad Dettifoss – położony w największym w Europie kanionie i jednocześnie parku narodowym – Jökulsárgljúfur. Dettifoss to największy w Europie wodospad pod względem ilości spływającej wody (45 m wysokości, 100 m szerokości),
• wodospad Goðafoss (wodospad bogów) – w kształcie podkowy, nazwę wziął od bożków pogańskich, których posagi zostały wrzucone do wodospadu, kiedy Althing podjął decyzję o chrystianizacji Islandii,
• las Kjarnaskógar – jedno z niewielu skupisk leśnych na wyspie,
• Góra Súlur – największa w okolicy góra (1214 m).

W miejscowości znajduje się jedna z dwóch w kraju skoczni narciarskich – Hlíðarfjall.

W kwietniu 2024 roku Japończyk Ryoyu Kobayashi wykonał 4 udane próby bicia rekordu długości skoku narciarskiego na specjalnie przygotowanym do tego przez firmę Red Bull obiekcie. Ostateczna odległość wyniosła 291 metry^[2][3][4]. Po zakończeniu akcji tymczasowy obiekt został rozebrany.

Z Akureyri codziennie można się dostać autobusem do Reykjavíku (czas jazdy 6h). Odległość od stolicy to 390 km.

Miejscowe lotnisko usytuowane jest 2 km na południe od miasta. Codziennie można polecieć do Reykjavíku, Keflavíku, Vopnafjörður, Þórshöfn i na wysepkę Grímsey.

Transport autobusowy w obrębie miasta jest bezpłatny. Sześć linii autobusowych kursuje w dni powszednie, a po najważniejszych trasach w weekendy^[5].

• Ålesund, Norwegia
• Kurytyba, Brazylia
• Gimli, Kanada
• Lahti, Finlandia
• Murmańsk, Rosja
• Randers, Dania
• Västerås, Szwecja
• Çeşme, Turcja