Abelizaur
| Abelisaurus | |||
| Bonaparte & Novas, 1985 | |||
| Okres istnienia: późna kreda, 83–80 mln lat temu | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
abelizaur | ||
| Gatunki | |||
| |||
Abelizaur (Abelisaurus) – rodzaj dinozaura z rodziny abelizaurów żyjącego, w późnej kredzie w Ameryce Południowej (Argentyna). Był dwunożnym mięsożercą, mierzącym prawdopodobnie około 7-9 metrów długości. Wielkość określana jest tylko na podstawie badań nad czaszką, jedyną znaną częścią szkieletu.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa rodzajowa pochodzi od Roberta Abla, odkrywcę osobnika i dawnego dyrektora Muzeum w Cipolettii (Argentyna), gdzie okaz przebywa. Nazwa znaczy więc "jaszczur Abla" (od greckiego sauros – jaszczur).
Opisany został jeden gatunek, A. comahuensis. Jego epitet gatunkowy odnosi się do regionu Comahue w Argentynie, gdzie znaleziono szczątki. Nazwa ta została nadana przez argentyńskich paleontologów Jose Bonaparte i Fernando Novasa w 1985, którzy umieścili zwierzę w nowo stworzonej rodzinie abelizaurów[1].
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Odkrytych zostało już wiele innych abelizaurów, w tym kompletne szkielety aukazaura, karnotaura i mażungazaura. Niektórzy naukowcy uważają abelizaura za bazalnego przedstawiciela tej grupy, na zewnątrz podrodziny karnotaurów[2][3]. Inni są mniej pewni jego pozycji[4][5]. Abelizaury dzieliły pewne cechy czaszki z karcharodontozaurami, a skoro abelizaur znany jest jedynie z czaszki, przyszłość może pokazać, że był on w rzeczywistości jednym z karcharodontozaurów. Nie uważa się tego jednak za prawdopodobne[6].
Skamieniałości
[edytuj | edytuj kod]Jedna jedyna znaleziona czaszka abelizaura jest niekompletna, zwłaszcza po prawej stronie. Brakuje większości podniebienia. Mierzy około 85 cm długości. Ponieważ nie występują żadne grzebienie kostne ani rogi, znajdywany u innych abelizaurów, np. u karnotaura, chropowate krawędzie pyska i obszar ponad oczami mogły wspierać pewien rodzaj grzebienia zbudowanego z keratyny, która nie ulega fosylizacji. Poza tym występują duże otwory, redukujące masę czaszki[1].
Dyskusyjny wiek
[edytuj | edytuj kod]Abelizaur to jeden z wielu dinozaurów odkrytych w Patagonii. Pierwotnie opisany został jako pochodzący z Formacji Allen, ale kolejne badania doprowadziły do wniosku, że należał on raczej do Formacji Anacleto w prowincji Rio Negro (Argentyna). Jest to formacja geologiczna Ameryki Południowej datowana na wczesny kampan w późnej kredzie, od 83 do 80 milionów lat temu[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bonaparte, J.F. & Novas, F.E. 1985. [Abelisaurus comahuensis, n.g., n.sp., Carnosauria of the Late Cretaceous of Patagonia.] Ameghiniana. 21: 259-265. [In Spanish]
- ↑ Tykoski, R.S. & Rowe, T. 2004. Ceratosauria. In: Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmolska, H. (Eds.) The Dinosauria (2nd edition). Berkeley: University of California Press. Pp. 47-70.
- ↑ Sereno, P.C., Wilson, J.A., & Conrad, J.L. 2004. New dinosaurs link southern landmasses in the Mid-Cretaceous. Proceedings of the Royal Society of London: Biological Sciences 271: 1325-1330
- ↑ Sampson, S.D., Witmer, L.M., Forster, C.A., Krause, D.A., O'Connor, P.M., Dodson, P., Ravoavy, F. 1998. Predatory dinosaur remains from Madagascar: implications for the Cretaceous biogeography of Gondwana. Science 280: 1048-1051.
- ↑ Lamanna, M.C., Martinez, R.D., & Smith, J.B. 2002. A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia. Journal of Vertebrate Paleontology. 22(1): 58-69.
- ↑ Novas, F.E. 1997. Abelisauridae. In: Currie, P.J. & Padian, K.P. Encyclopedia of Dinosaurs. San Diego: Academic Press. Pp. 1-2.
- ↑ Leanza, H.A., Apesteguia, S., Novas, F.E., & de la Fuente, M.S. 2004. Cretaceous terrestrial beds from the Neuquén Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages. Cretaceous Research 25(1): 61-87.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Abelisaurus in the Dino Directory. nhm.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-02)].
- Abelisaurus at DinoData
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
