Ósmy dzień tygodnia

Gatunek	dramat
Rok produkcji	1958
Data premiery	26 sierpnia 1958 sierpień 1983 (Polska)
Kraj produkcji	Polska RFN
Język	polski
Czas trwania	83 min
Reżyseria	Aleksander Ford
Scenariusz	Aleksander Ford Marek Hłasko
Główne role	Sonja Ziemann Zbigniew Cybulski
Muzyka	Kazimierz Serocki
Zdjęcia	Igor Oberberg Jerzy Lipman
Scenografia	Roman Mann Anatol Radzinowicz
Kostiumy	Jerzy Szeski Janina Koźmińska
Montaż	Halina Prugar-Ketling
Wytwórnia	Zespół Autorów Filmowych „Studio” CCC-Film
Dystrybucja	Pallas-Film (RFN) Przedsiębiorstwo Dystrybucji Filmów (Polska)
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Ósmy dzień tygodnia (niem. Der achte Wochentag) – polsko-erefenowski film dramatyczny z 1958 roku w reżyserii Aleksandra Forda, zrealizowany na podstawie opowiadania Marka Hłaski pod tym samym tytułem.

W Warszawie Agnieszka, studentka filozofii mieszka z rodzicami, bratem alkoholikiem i sublokatorem Zawadzkim. Zakochana jest w Piotrze, młodym architekcie mieszkającym w zrujnowanym działaniami wojennymi budynku. Gdy ów budynek ulega zniszczeniu, Piotr ubiega się o nowe mieszkanie, licząc że zamieszka w nim wraz z Agnieszką. Kochankowie są bowiem przekonani, że ich miłość jest przeklęta, gdyż nigdy nie mogą być na osobności w nieprzyjaznym mieście. Wydział kwaterunkowy wciąż odracza wnioski Piotra, czym bardziej frustruje jego i Agnieszkę. Chroniąc się przed deszczem zostają przypadkowo zamknięci na noc w domu towarowym. Kolorowa, nowoczesna wystawa artykułów dla młodych małżeństw kontrastuje z szarą rzeczywistością i wzbudza zachwyt podpitych kochanków. Rankiem Agnieszce udaje się uciec, lecz Piotr zostaje aresztowany pod zarzutem kradzieży. Składa obszerne wyjaśnienia na posterunku MO, gdzie sympatyzujący z nim milicjant puszcza go wolno. Za jego radą Piotr wciąż walczy o mieszkanie kwaterunkowe, ale Agnieszka poddaje się. Upija się w nocnym barze i idzie do łóżka z przypadkowym żonatym mężczyzną. Następnego dnia rozradowany Piotr informuje o przyznaniu dwuosobowego mieszkania. Agnieszka odpycha od siebie Piotra, który rozczarowany rzuca klucz od mieszkania i odchodzi. Agnieszka zdaje sobie sprawę co zrobiła i gdy jej wracający brat wręcza rzucony klucz, biegnie za Piotrem^[1].

• Sonja Ziemann – Agnieszka Walicka
• Zbigniew Cybulski – Piotr Terlecki
• Tadeusz Łomnicki – Grzegorz Walicki
• Barbara Połomska – Ela
• Bum Krüger – ojciec Agnieszki
• Stanisław Milski – ojciec Agnieszki (głos)
• Ilse Steppat – matka Agnieszki
• Emil Karewicz – Zawadzki
• Jan Świderski – dziennikarz
• Zbigniew Wójcik – malarz
• Roman Hubczenko – urzędnik wydziału kwaterunkowego
• Alina Borkowska – tańcząca rock & rolla
• Kazimierz Dejunowicz – taksówkarz
• Władysław Dewoyno – porucznik MO
• Wiktor Grotowicz – mężczyzna z knajpy
• Leon Niemczyk – Ciapuś
• Włodzimierz Skoczylas – Pimpuś
• Lech Ordon – Duduś

Decyzją władz PRL film został uznany za „niesłuszny ideologicznie”, wstrzymany przez cenzurę od emitowania w polskich kinach oraz wycofany z festiwalu w Cannes^[2]. Prawa do dystrybucji dzieła w Stanach Zjednoczonych sprzedał za 25 tys. dolarów producent Artur Brauner, zaś negocjacje ze strony nabywcy prowadził Gene Gutowski^[3]. W PRL film stał się tzw. półkownikiem i swoją premierę miał dopiero w sierpniu 1983^[1] w kinach studyjnych i dyskusyjnych klubach filmowych^[4].

• Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 1-392. ISBN 83-08-03549-3.

• Ósmy dzień tygodnia w bazie IMDb (ang.)
• Ósmy dzień tygodnia w bazie Filmweb
• Ósmy dzień tygodnia w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Ósmy dzień tygodnia w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”