Yalova
Yalova | |
|---|---|
Penempatan | |
 "Hope Is Yalova" municipality sign | |
Logo rasmi Yalova Logo | |
| Ralat Lua pada baris 511 di Modul:Location_map: Tidak dapat cari takrifan peta lokasi yang ditentukan: "Modul:Peta lokasi/data/Turki Marmara" tidak wujud. | |
| Koordinat: 40°39′20″N 29°16′30″E / 40.65556°N 29.27500°EKoordinat: 40°39′20″N 29°16′30″E / 40.65556°N 29.27500°E | |
| Negara | Turki |
| Wilayah | Wilayah Yalova |
| Daerah | Yalova |
| Pentadbiran | |
| Aras | 30 m (100 ft) |
| Penduduk (2022)[1] | 133,109 |
| Zon waktu | UTC+3 (TRT) |
| Poskod | 77000 |
| Kod kawasan | 0226 |
| Laman sesawang | www |
Yalova ialah bandar yang terletak di barat laut Turki, di pantai timur Laut Marmara, dan merupakan ibu kota Daerah Yalova dan Wilayah Yalova.[2] Yalova mempunyai 133,109 (2022).[1] sementara penduduk Wilayah Yalova ialah 296,333 (2022).[3] Sebuah bandar agak moden, ia amat terkenal dengan resort spa di Termal yang berhampiran dengannya: persantaian musim panas yang popular untuk penduduk Istanbul.[4]
Feri menghubungkan Yalova dengan Istanbul melalui Laut Marmara. Ia dikendalikan oleh syarikat İDO (Turki: İstanbul Deniz Otobüsleri, "Bas Laut Istanbul").[5]
Nama
[sunting | sunting sumber]Nama Yalova dianggapkan berasal daripada kependekan Yalıova.[6] Yalı bermaksud "rumah di pesisir" dan ova bermaksud 'biasa' dalam bahasa Turki.
Sejarah
[sunting | sunting sumber]Penempatan pertama di kawasan ini bermula sejak Zaman Prasejarah, sekitar 3000 SM.[perlu rujukan] Bangsa Het memerintah kawasan ini pada abad ke-21 SM,[perlu rujukan] diikuti oleh bangsa Phrygia pada abad ke-13 SM, dan kemudian bangsa Yunani pada zaman arkaik, klasik dan Helenistik. Kawasan ini ditakluki oleh Rom pada tahun 74 SM. Selepas kejatuhan Empayar Rom, ia menjadi sebahagian daripada Empayar Byzantium.
Pada zaman Baharian dan kebanyakan Zaman Pertengahan, bandar ini dikenali sebagai Pylae atau Pylai (Yunani: Πύλαι), yang bermaksud "pintu gerbang" dalam bahasa Yunani kerana ia terletak di permulaan salah satu laluan utama ke Asia bagi sesiapa yang menyeberangi Laut Marmara ke Bithynia dari Eropah.[7]
Zaman Pertengahan
[sunting | sunting sumber]Pada zaman Byzantium, bandar ini masih penting kerana lokasinya yang strategik, dan ramai maharaja sering menggunakannya sebagai tempat mendarat dari Konstantinopel. Maharaja Heraclius mendarat di sini pada tahun 622, pada permulaan serang balasnya terhadap Parsi, dan Romanos IV Diogenes buat yang sama pada tahun 1071, dalam perjalanannya ke Pertempuran Manzikert.[7] Pada abad ke-9, bandar ini juga menjadi tapak salah satu suar yang menghantar berita dari sempadan dengan Kekhalifahan Abbasiyah, dan ia mempunyai sebuah hostel diraja untuk musafir. Namun, pada akhir abad ke-10, Leo dari Synada menggambarkan Pylae sebagai tidak lebih daripada sebuah kampung, di mana lembu, kuda, khinzir dan haiwan lain dikumpulkan untuk dihantar ke Konstantinopel.[7]
Selepas kemenangan mereka di Manzikert, bandar ini dan daerah sekitarnya diserang oleh tentera Seljuk tetapi segera pulih. Pada tahun 1147, pelarian Yunani dari Phrygia ditempatkan di sini. Dalam piagam hak istimewa yang diberikan kepada pedagang-pedagang Venice pada tahun 1199, ia disenaraikan sebagai sebuah daerah fiskal yang berasingan (episkepsi) bersama Pythia Therma yang berdekatan, dan ia menjadi wilayah sendiri menjelang Perang Salib Keempat (1204).[7] Selepas Konstantinopel jatuh kepada tentera Salib, Pylae menjadi sebahagian daripada Empayar Nicaea, dan berfungsi sebagai pelabuhan utama untuk Nicaea sendiri.[7] Pylae kekal di tangan Byzantium sehingga sekitar tahun 1302, apabila serangan Turki menjadi semakin dahsyat, memaksa kebanyakan penduduk meninggalkannya dan mencari perlindungan di Kepulauan Princes'.[7]
Era Uthmaniyah dan Republik
[sunting | sunting sumber]Tidak lama kemudian, Yalova dimasukkan ke dalam wilayah Empayar Uthmaniyah di bawah pimpinan Orhan. Ia menjadi sebahagian daripada Sanjak Kocaeli dan dikenali berturut-turut sebagai "Yalakabad" dan "Yalıova". Sejak hujung kedua abad ke-19, sejumlah besar pendatang Avar dari Dagestan berpindah ke bandar ini.
Menurut statistik penduduk Uthmaniyah pada tahun 1914, kaza atau daerah Yalova mempunyai jumlah penduduk seramai 21,532 orang, terdiri daripada 10,274 orang Yunani, 7,954 orang Turki, dan 3,304 orang Armenia.[8] Pada 5 September 1920, ia diduduki oleh Tentera Yunani semasa Perang Kemerdekaan Turki.[9] Pada masa ini, genosid Semenanjung Yalova berlaku dijalankan oleh Tentera Yunani terhadap penduduk Turki tempatan. Yalova ditawan oleh tentera Turki pada 19 Julai 1921.[10]
Mustafa Kemal Atatürk kadang-kadang tinggal di Yalova pada akhir-akhir hayat beliau, dan menyatakan dalam salah satu ucapannya bahawa "Yalova ialah bandar saya," selepas penawanan semula Yalova oleh Tentera Turki pada 19 Julai 1921.
Yalova pada mulanya menjadi pusat bagi daerah Karamürsel di Wilayah Kocaeli. Pada tahun 1930, ia menjadi pusat daerah di wilayah Istanbul selepas menggabungkan dua kampung dari Orhangazi. Akhirnya, pada tahun 1995 ia menjadi ibu kota wilayah.
Tarikan
[sunting | sunting sumber]Di bandar Yalova
[sunting | sunting sumber]
Di bandar ini sendiri, satu-satunya tarikan penting ialah Yürüyen Köşkü (Astaka Berjalan), sebuah vila tepi air yang cantik yang digunakan oleh Mustafa Kemal Atatürk, pengasas Turki moden, semasa lawatan-lawatan beliau. Ia dinamakan begitu kerana Atatürk pernah menyuruh vila itu dibongkarkan dan dialihkan sedikit daripada menebang sebatang pokok yang menghalang pemandangan sekeliling ketika ia membesar.
.JPG)
Monumen Gempa Bumi Yalova di Taman 17 Ogos di pantai Laut Marmara memperingati ribuan nyawa yang terkorban pada Ogos 1999 apabila gempa bumi besar memusnahkan sudut barat laut Turki termasuk Yalova.
Di Termal
[sunting | sunting sumber]
.jpg)
Yalova terkenal dengan mata air panas di daerah Termal, yang mendapat namanya daripada perkataan Yunani thermae (θερμαί) 'suam'. Nampaknya resort spa sudah terdapat di sini sejak zaman Byzantium dan penulis-pengembara dari abad ke-17 Evliya Çelebi melaporkan kewujudan Kurşunlu Banyo (Mandian Berplumbum) pada masa lawatan beliau. Resort ini telah diperluaskan semasa pemerintahan Sultan Abdülhamid II dan sekali lagi semasa zaman Atatürk.[11]
Juga di Termal ialah Arboretum Atatürk yang dikatakan mengandungi 1800 spesies tumbuhan yang berbeza. Pembinaannya ditugaskan oleh Atatürk pada tahun 1929 dan merupakan arboretum pertama di negara ini.[12] Rumah musim panas ini yang digunakan oleh Atatürk di kawasan itu juga terbuka kepada orang awam.[13]
Sukan
[sunting | sunting sumber]Yalovaspor BK ialah kelab bola keranjang yang mewakili Yalova dalam Liga Super Turki.
Pasukan bola sepak tempatan ialah Yalovaspor, yang bermain dalam Liga Amatur Serantau Turki.
Iklim
[sunting | sunting sumber]Yalova mempunyai iklim Mediterranean (Köppen: Csa, Trewartha: Cs), dengan musim sejuk yang lembap dan musim panas yang panas dan agak kering.
Suhu tertinggi yang direkodkan: 42.1 °C (107.8 °F) pada 27 Jun 2007
Suhu yang direkodkan terendah:−11.0 °C (12.2 °F) pada 22 Februari 1985.[14]
| Data iklim untuk Yalova (1991–2020, ekstrem 1931–2023) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 25.9 (78.6) |
27.2 (81.0) |
32.0 (89.6) |
36.5 (97.7) |
37.0 (98.6) |
42.1 (107.8) |
39.2 (102.6) |
40.2 (104.4) |
37.5 (99.5) |
36.6 (97.9) |
32.8 (91.0) |
27.4 (81.3) |
42.1 (107.8) |
| Purata maksimum suhu harian, °C (°F) | 10.3 (50.5) |
11.2 (52.2) |
13.5 (56.3) |
17.6 (63.7) |
22.5 (72.5) |
27.1 (80.8) |
29.8 (85.6) |
30.1 (86.2) |
26.2 (79.2) |
21.1 (70.0) |
16.3 (61.3) |
12.0 (53.6) |
19.8 (67.6) |
| Purata suhu harian, °C (°F) | 6.8 (44.2) |
7.2 (45.0) |
9.0 (48.2) |
12.6 (54.7) |
17.4 (63.3) |
21.9 (71.4) |
24.3 (75.7) |
24.5 (76.1) |
20.8 (69.4) |
16.5 (61.7) |
12.0 (53.6) |
8.6 (47.5) |
15.1 (59.2) |
| Purata minimum suhu harian, °C (°F) | 3.7 (38.7) |
3.9 (39.0) |
5.2 (41.4) |
8.3 (46.9) |
12.8 (55.0) |
16.9 (62.4) |
19.1 (66.4) |
19.6 (67.3) |
16.1 (61.0) |
12.7 (54.9) |
8.4 (47.1) |
5.5 (41.9) |
11.0 (51.8) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | −9.6 (14.7) |
−11.0 (12.2) |
−7.4 (18.7) |
−1.6 (29.1) |
1.2 (34.2) |
7.1 (44.8) |
10.0 (50.0) |
10.3 (50.5) |
6.0 (42.8) |
1.3 (34.3) |
−3.2 (26.2) |
−9.2 (15.4) |
−11.0 (12.2) |
| Purata kerpasan, mm (inci) | 84.6 (3.33) |
68.7 (2.70) |
73.9 (2.91) |
51.3 (2.02) |
39.0 (1.54) |
47.4 (1.87) |
22.0 (0.87) |
34.5 (1.36) |
52.9 (2.08) |
93.7 (3.69) |
75.9 (2.99) |
105.0 (4.13) |
748.9 (29.48) |
| Purata bilangan hari kerpasan | 15.6 | 13.67 | 13.37 | 10.87 | 7.9 | 6.37 | 3.6 | 3.73 | 7.23 | 11.43 | 11.33 | 15.2 | 120.3 |
| Purata bilangan hari salji | 3.6 | 1.7 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 0.9 | 7.3 |
| Purata kelembapan relatif (%) | 73.6 | 73.1 | 72.9 | 72.1 | 72.3 | 70.7 | 70.5 | 72.3 | 72.9 | 77.1 | 75.0 | 72.8 | 72.9 |
| Purata bulanan jangka masa sinaran matahari | 58.9 | 87.6 | 133.3 | 168.0 | 226.3 | 252.0 | 282.1 | 260.4 | 204.0 | 142.6 | 83.7 | 43.4 | 1,942.3 |
| Purata harian jangka masa sinaran matahari | 1.9 | 3.1 | 4.3 | 5.6 | 7.3 | 8.4 | 9.1 | 8.4 | 6.8 | 4.6 | 2.7 | 1.4 | 5.3 |
| Sumber 1: Perkhidmatan Meteorologi Negeri Turki[15] | |||||||||||||
| Sumber 2: Pentadbiran Lautan dan Atmosfera Negara (kelembapan),[16] Meteomanz(snow days 2014-2023)[17] | |||||||||||||
Hubungan antarabangsa
[sunting | sunting sumber]
Batumi, Georgia
Bilhorod-Dnistrovskyi, Ukraine
Budva, Montenegro
Khasavyurt, Russia
Komotini, Greece
Kyrenia, Cyprus- Lefkoniko, Cyprus
- Makhachkala, Russia
Medgidia, Romania
Novi Pazar, Serbia
Ohrid, Macedonia Utara
Panjin, China
Peja, Kosova
Rottenburg am Neckar, Jerman
Smolyan, Bulgaria
Suwon, Korea Selatan
Tonami, Jepun
Travnik, Bosnia dan Herzegovina
Trogir, Croatia
Tokoh tempatan
[sunting | sunting sumber]- Sarkis Minassian – wartawan Armenia, terbunuh dalam pembunuhan beramai-ramai Armenia
- Muharrem İnce – ahli politik Turki
- İzel – penyanyi Turki
- Mehmet Okur – pemain bola keranjang NBA Turki
- Şebnem Ferah – penyanyi Turki
- Vefa Salman – ahli politik Turki
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b "Address-based population registration system (ADNKS) results dated 31 December 2022, Favorite Reports" (XLS) (dalam bahasa Inggeris). TÜİK. Dicapai pada 22 May 2023.
- ^ İl Belediyesi, Turkey Civil Administration Departments Inventory. Retrieved 22 May 2023.
- ^ "Address-based population registration system (ADNKS) results dated 31 December 2022, Favorite Reports" (XLS) (dalam bahasa Inggeris). TÜİK. Dicapai pada 19 September 2023.
- ^ "YALOVA". www.turkeyfromtheinside.com. Dicapai pada 2022-10-06.
- ^ "İDO – İstanbul Deniz Otobüsleri – Online Bilet Al | ido.com.tr". www.ido.com.tr. Dicapai pada 2022-10-06.
- ^ TDK Online – Yalı entry Diarkibkan 2007-12-25 di archive.today
- ^ a b c d e f Foss, Clive (1991). "Pylai". Dalam Kazhdan, Alexander (penyunting). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford and New York: Oxford University Press. m/s. 1760. ISBN 978-0-19-504652-6.
- ^ Kemal Karpat (1985), Ottoman Population, 1830–1914, Demographic and Social Characteristics, The University of Wisconsin Press, p. 184-185
- ^ Kurtuluş Savaşı Döneminde Kocaeli-Yalova-İznik Çevresinde Rum ve Ermeni Terörü, Atatürk Araştırma Merkezi
- ^ "Yalova'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu". www.yalovamiz.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-10-04.
- ^ "TERMAL". www.turkeyfromtheinside.com. Dicapai pada 2022-10-06.
- ^ "Türkiye'nin ilk arboretumu 'Atatürk Arboretumu' 89 yaşında". www.ntv.com.tr (dalam bahasa Turki). Dicapai pada 2022-10-06.
- ^ "TERMAL". www.turkeyfromtheinside.com. Dicapai pada 2022-10-06.
- ^ "İllerimize Ait Genel İstatistik Verileri". mgm.gov.tr (dalam bahasa Turkish). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Dicapai pada 18 July 2024.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Resmi İstatistikler: İllerimize Ait Mevism Normalleri (1991–2020)" (dalam bahasa Turki). Turkish State Meteorological Service. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ "World Meteorological Organization Climate Normals for 1991-2020 — Yalova". National Oceanic and Atmospheric Administration. Dicapai pada January 17, 2024.
- ^ "Yalova - Weather data by months". meteomanz. Dicapai pada 18 July 2024.
- ^ "Kardeş Şehirler". yalova.bel.tr (dalam bahasa Turki). Yalova. Dicapai pada 2020-01-17.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber] |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Yalova |
- Foto-foto Yalova
- Yalova / INFO
- Lawati Yalova
- Yalova Fotograf Amatörleri Dernegi YAFOD Foto-foto Yalova
- Panduan Hotel Yalova
| Daerah bandar |   | |
|---|---|---|
| Daerah luar bandar | ||
Kawasan | ||
| Aegia | ||
| Laut Hitam | ||
| Anatolia Tengah | ||
| Anatolia Timur | ||
| Marmara | ||
| Mediterranean | ||
| Anatolia Tenggara | ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
