മഖാൻലാൽ ചതുർവേദി
പണ്ഡിറ്റ് മഖാൻലാൽ ചതുർവേദി | |
|---|---|
 മഖൻലാൽ ചതുർവേദി 1977 ഇന്ത്യയുടെ സ്റ്റാമ്പ് | |
| ജനനം | 4 ഏപ്രിൽ 1889 Babai, Central Provinces, ബ്രിട്ടീഷ് രാജ് |
| മരണം | 30 ജനുവരി 1968 (പ്രായം 78) ഭോപ്പാൽ, മധ്യപ്രദേശ്, ഇന്ത്യ |
| തൊഴിൽ | കവി, എഴുത്തുകാരൻ, നാടകകൃത്ത്, പത്രപ്രവർത്തകൻ |
| ദേശീയത | ഇന്ത്യൻ |
| Period | Chhayavaad |
| വിഷയം | ഹിന്ദി |
| അവാർഡുകൾ | 1955: സാഹിത്യ അക്കാദമി |
ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി ദേശീയ പോരാട്ടത്തിൽ പങ്കുവഹിച്ച പത്രപ്രവർത്തകനായിരുന്നു പണ്ഡിറ്റ് ജി എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന പണ്ഡിറ്റ് മഖാൻലാൽ ചതുർവേദി (ജീവിതകാലം: 1889 ഏപ്രിൽ 4 - 1968 ജനുവരി 30). കവി, എഴുത്തുകാരൻ, നാടകകൃത്ത് എന്നി മേഖലകളിലും അദ്ദേഹം അറിയപ്പെടുന്നു. 1955 ൽ ഹിം തറിംഗിനി എന്ന കൃതിക്ക് ഹിന്ദിയിൽ അദ്ദേഹത്തിന് ആദ്യത്തെ സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചു.[1] 1963 ൽ സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായി അദ്ദേഹത്തിന് പത്മഭൂഷൺ ഭാരത സർക്കാർ നൽകി ആദരിച്ചു.[2]
ആദ്യകാലജീവിതം
[തിരുത്തുക]മധ്യപ്രദേശിലെ ഖന്ധ്വ ജില്ലയിൽ ഖണ്ട്വ ഗ്രാമത്തിലാണ് ചതുർവേദി 1889 ഏപ്രിൽ 4 ന് ജനിച്ചത്. 16 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ സ്കൂൾ അധ്യാപകനായി.[3][4] പിന്നീട്, പ്രഭ, പ്രതാപ്, കർമ്മവീ എന്നി പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളിൽ പത്രാധിപരായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് രാജ് കാലഘട്ടത്തിൽ ഇദ്ദേഹം പലതവണ തടവിലായിരുന്നു.
കൃതികൾ
[തിരുത്തുക]അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ രചനകളാണ് "വേണു ലോ ഗുഞ്ഞേ ധരാ",ഹിം കിർതിനി , ഹിം തറിംഗിനി (ഹിന്ദി: हिम तरंगिणी), കാലഘട്ടം (ഹിന്ദി: युग चरण), സാഹിത്യ ദേവത (ഹിന്ദി: साहित्य देवता). അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ കവിതകളാണ് ദീപ് സെ ദീപ് ജലെ (ഹിന്ദി: दीप से दीप जले), കൈസ ഛാന്ധ് ബനാ ദേറ്റി ഹയ് (ഹിന്ദി: कैसा छन्द बना देती है), പുഷ്പ് കി അഭിലാഷ് (ഹിന്ദി: पुष्प की अभिलाषा).[5]
ഓർമ
[തിരുത്തുക]പണ്ഡിറ്റ് ജിയുടെ ഓർമ്മയിൽ 1987 മുതൽ മധ്യപ്രദേശ് സാഹിത്യ അക്കാദമി (മധ്യപ്രദേശ് കൾച്ചറൽ കൌൺസിൽ) വാർഷിക 'മഖാൻലാൽ ചതുർവേദി സമാറോഹ്' സംഘടിപ്പിക്കുന്നു.[6]
1992ൽ മധ്യപ്രദേശ് നിയമസഭ സ്ഥാപിച്ച ഭോപ്പാലിലെ മഖാൻലാൽ ചതുർവേദി രാഷ്ട്രീയ പത്രകരിത വിശ്വവിദ്യാലയ എന്ന ഒരു പൊതു സർവകലാശാലകി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബഹുമാനാർത്ഥം നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു.[7][8]
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ "Sahitya Akademi Awards 1955-2007". Archived from the original on 2018-08-01. Retrieved 2018-08-27.
((cite web)): CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015.
- ↑ Personalities Of District PANDIT MAKHANLAL CHATURVEDI at Official website of Khandwa district.
- ↑ Profile Archived 2007-10-15 at the Wayback Machine. www.shayeri.net.
- ↑ "Poems by Makhanlal". Archived from the original on 2010-07-02. Retrieved 2018-08-27.
- ↑ Madhya Pradesh Sahitya Academi Archived 2007-10-16 at the Wayback Machine. ആർക്കൈവ് കോപ്പി വേ ബാക്ക് യന്ത്രത്തിൽ നിന്നും
- ↑ About Pt. Makhanlal Chaturvedi Archived 2007-10-11 at the Wayback Machine. ആർക്കൈവ് കോപ്പി വേ ബാക്ക് യന്ത്രത്തിൽ നിന്നും
- ↑ Foundation day speech Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine. G.N. Ray, Official website of Press Council of India.
ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ
[തിരുത്തുക]- Makhanlal Chaturvedi at Kavita Kosh Archived 2009-02-04 at the Wayback Machine. (Hindi)
- Pushp ki Abhilasha, famous poem by Makhan Lal Chaturvedi Archived 2013-03-17 at the Wayback Machine.
- अनहद कृति ई-पत्रिका में, साहित्य गौरव 'एक भारतीय आत्मा' : माखन लाल चतुर्वेदी (जीवन परिचय एवं कुछ रचनाएं) , Makhan Lal Chaturvedi in Anhadkriti[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
