ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റ്
രസതന്ത്രത്തിൽ, മറ്റ് വസ്തുക്കളെ ഓക്സിഡൈസ് ചെയ്യാൻ കഴിവുള്ള ഒരു വസ്തുവാണ് ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റ് അഥവാ ഓക്സിഡൈസർ. മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ ഇലക്ട്രോണുകൾ സ്വീകരിക്കാൻ കഴിവുള്ള പദാർത്ഥമാണിവ. ഓക്സിജൻ, ഹൈഡ്രജൻ പെറോക്സൈഡ്, ഹാലോജൻ എന്നിവയാണ് സാധാരണ ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റുകൾ.
ഓക്സിഡൈസർ രാസപ്രവർത്തനത്തിലേർപ്പെടുമ്പോൾ, അത് ഒന്നോ അതിലധികമോ ഇലക്ട്രോണുകൾ നേടുന്നു. ആ അർത്ഥത്തിൽ, ഇത് ഓക്സിഡേഷൻ-റിഡക്ഷൻ (റെഡോക്സ്) പ്രതിപ്രവർത്തനത്തിലെ ഒരു ഘടകമാണ്. രണ്ടാമത്തെ അർത്ഥത്തിൽ, ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റ് ഒരു രാസവസ്തുവാണ്, അത് ഇലക്ട്രോ നെഗറ്റീവ് ആറ്റങ്ങളെ, സാധാരണയായി ഓക്സിജനെ, ഒരു ഉൽപന്നത്തിലേക്ക് മാറ്റുന്നു. ജ്വലനം, സ്ഫോടകവസ്തുക്കളുടെ വിഘടനം, ഓർഗാനിക് റെഡോക്സ് പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങൾ എന്നിവയിൽ ഇത്തരം ആറ്റം കൈമാറ്റം പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ഇലക്ട്രോൺ സ്വീകർത്താക്കൾ
[തിരുത്തുക]
ഇലക്ട്രോൺ സ്വീകർത്താക്കൾ ഇലക്ട്രോൺ കൈമാറ്റ പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റിനെ ഇലക്ട്രോൺ സ്വീകർത്താവ് എന്നും നഷ്ടപ്പെടുന്ന ഏജന്റിനെ ഇലക്ട്രോൺ ദാതാവ് എന്നും വിളിക്കുന്നു. ഫെറോസെനിയം അയോൺ Fe(C
5H
5)+
2 ഒരു ക്ലാസിക് ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റ് ആണ്. ഇത് Fe(C5H5)2 രൂപീകരിക്കുന്നതിന് ഒരു ഇലക്ട്രോൺ സ്വീകരിക്കുന്നു. വാണിജ്യപരമായി ലഭ്യമായ ഏറ്റവും ശക്തമായ സ്വീകർത്താക്കളിലൊന്നാണ് മാജിക് ബ്ലൂ. N(C6H4-4-Br)3 ൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ റാഡിക്കൽ കാറ്റയോൺ ആണിത്. [1]
സാധാരണ ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റുകൾ
[തിരുത്തുക]- ഓക്സിജൻ (O2)
- ഓസോൺ (O3)
- ഹൈഡ്രജൻ പെറോക്സൈഡും (H2O2) മറ്റ് അജൈവ പെറോക്സൈഡുകളും.
- ഫ്ലൂറിൻ (F2), ക്ലോറിൻ (Cl2), മറ്റ് ഹാലോജനുകൾ
- നൈട്രിക് ആസിഡും (HNO3 ) നൈട്രേറ്റ് സംയുക്തങ്ങളും
- സൾഫ്യൂറിക് ആസിഡ് (H2SO4 )
- പെറോക്സിഡൈസൾഫ്യൂറിക് ആസിഡ് (H2S2O8)
- പെറോക്സിമോണോസൾഫ്യൂറിക് ആസിഡ് (H2SO5)
- ഹൈപ്പോക്ലോറൈറ്റ്, ക്ലോറൈറ്റ്, ക്ലോറേറ്റ്, പെർക്ലോറേറ്റ് പോലുള്ള സംയുക്തങ്ങൾ
- ഹെക്സാവാലന്റ് ക്രോമിയം സംയുക്തങ്ങളായ ക്രോമിക് ആസിഡ്, ഡൈക്രോമിക് ആസിഡ്, ക്രോമിയം ട്രയോക്സൈഡ്, പിരിഡിനിയം ക്ലോറോക്രോമേറ്റ് (പിസിസി), ക്രോമേറ്റ് / ഡിക്രോമേറ്റ് സംയുക്തങ്ങൾ
- പൊട്ടാസ്യം പെർമാംഗനേറ്റ് (KMnO4) പോലുള്ള പെർമാംഗനേറ്റ്സംയുക്തങ്ങൾ
- സോഡിയം പെർബോറേറ്റ്
- നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്, നൈട്രജൻ ഡൈ ഓക്സൈഡ് / ഡൈനൈട്രജൻ ടെട്രോക്സൈഡ്
- പൊട്ടാസ്യം നൈട്രേറ്റ്, വെടിമരുന്നിലെ ഓക്സിഡൈസർ
- സോഡിയം ബിസ്മത്തേറ്റ് (NaBiO3)
- സെറിക് അമോണിയം നൈട്രേറ്റ്, സെറിക് സൾഫേറ്റ് തുടങ്ങിയ സംയുക്തങ്ങൾ
- ലെഡ് ഡയോക്സൈഡ് (PbO2)
അപകടകരമായ വസ്തുക്കളുടെ നിർവചനം
[തിരുത്തുക]മറ്റ് വസ്തുക്കളുടെ ജ്വലനത്തിന് കാരണമാകുന്ന ഒരു വസ്തുവാണ് ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റ് എന്നതാണ്അപകടകരമായ വസ്തുക്കളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള നിർവചനം. [2] ഈ നിർവചനപ്രകാരം രസതന്ത്രജ്ഞർ ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റുകളായി തരംതിരിക്കുന്ന ചില വസ്തുക്കളെ അപകടകരമായ വസ്തുക്കളുടെ അർത്ഥത്തിൽ ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റുകളായി തരംതിരിക്കുന്നില്ല. ഉദാഹരണമായി, പൊട്ടാസ്യം ഡൈക്രോമേറ്റ്, ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റിന്റെ അപകടകരമായ വസ്തുക്കളുടെപരിശോധനയിൽ പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നില്ല.
സാധാരണ ഓക്സിഡൈസിംഗ് ഏജന്റുകളും അവയുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങളും
[തിരുത്തുക]| ഏജന്റ് | ഉൽപ്പന്നം (കൾ) |
|---|---|
| ഓക്സിജൻ | H 2 O, CO 2 എന്നീ ഓക്സൈഡുകൾ ഉൾപ്പെടെ വിവിധതരം |
| ഓസോൺ | കെറ്റോണുകൾ, ആൽഡിഹൈഡുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ |
| ഫ്ലൂറിൻ | F - |
| ക്ലോറിൻ | Cl - |
| ബ്രോമിൻ | Br - |
| അയോഡിൻ | I− 3 |
| നൈട്രിക് ആസിഡ് | നൈട്രിക് ഓക്സൈഡ് നൈട്രജൻ ഡൈ ഓക്സൈഡ് |
| സൾഫർ ഡയോക്സൈഡ് | സൾഫർ |
| ഹെക്സാവാലന്റ് ക്രോമിയം ക്രോമിയം ട്രയോക്സൈഡ് ക്രോമേറ്റ് ഡൈക്രോമേറ്റ് |
Cr3+ |
| പെർമാങ്കനേറ്റ് മാംഗനേറ്റ് |
Mn2+ |
| റുഥീനിയം ടെട്രോക്സൈഡ് ഓസ്മിയം ടെട്രോക്സൈഡ് |
|
| പെറോക്സൈഡുകൾ | ഓക്സൈഡുകളും H2O യും ഉൾപ്പെടെ |
| താലിക് സംയുക്തങ്ങൾ | താലസ് സംയുക്തങ്ങൾ |
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]- ജ്വലനം
- ചായം
- ഇലക്ട്രോൺ സ്വീകർത്താവ്
- ഇലക്ട്രോൺ ദാതാവ്
- ഇലക്ട്രോസിന്തസിസ്
- ഓർഗാനിക് ഓക്സീകരണം
- ഓർഗാനിക് റിഡോക്സ് പ്രതികരണം
അവലംബം
[തിരുത്തുക]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
