Омнибус - атпен көпорынды жолаушы таситын, одан кейін халықаралық қатынас үшін бу экипажы, автобустың алғашқы түрі.^[1]

Омнибус – ХІХ ғасырда болған қала ішіндегі қоғамдық көлік түрі. Басқаша айтқанда, автобустың “атасы”. 15-20 адамды таси алатын атқа жегілген арба түріндегі бұл көліктің үстінде де жолаушыларға арналған орын бар болатын.

Ең алғашқы рет “омнибус’ сөзі Франция жеріңде 1826 жылында пайда болды. Ал омнибус сияқты ат жегілген көп адамдық арба Францияның Нанта қаласында 1662 жылдан бастап қызмет көрсетіп келе жатқан болатын. Омнибустың өзге де түрлері Еуропа қалаларында әртүрлі мақсаттарда қолданылып келген. Ал оның жаппай кең тараған кезі – ХІХ ғасыр болды. Омнибуспен адам тасуға болады деген ойды бірінші болып француз физигі Б.Паскаль ұсынды. Ол қалаарлық көлік ретінде пайдаланылды. Қарапайым халық үшін омнибусқа отыру әжептеуір қымбатқа түсетін еді.

Омнибус сөзі латын тілінен шыққан, “барлығы үшін, көпшілікке арналған” деген мағынаны білдіреді.

Бұл айтулы оқиға ХІХ ғасырдың басында Францияның Нанти қаласында орын алды. Ол кезде атақты Наполеон атақты Ватерлоо шайқасында жеңіліс тапқан еді. Кезінде әлемді жаулаған әскерилердің бірі, Наполеонның сенімді серігі офицер Станислас Бодри отставкаға шыққан соң, шағын бизнеспен айналысады. Станислас әуелі қала шетінен үлкен монша ашады. Оған келушілер де дән риза. Алайда күн санап, моншаға түсушілердің саны азая береді. Оған басты себеп - моншаның шалғайда орналасуы. Шағын бизнесін енді ғана бастаған кәсіпкер әбден ойланады. Бірнеше күн өткен соң, моншаға тікелей қатынайтын атты экипаж ойлап табады. Оған омнибус деген ат қояды. Станислас Бодри 1827 жылы омнибусты жетілдіріп, патент алады.

Алтын сандық қаңтар,2010 жыл №18(21) .

1. ↑ Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.

Қоғамдық көлік Рейстік жер көлігі Автобус • Троллейбус • Электробус • Екіқабатты автобус • Микроавтобус • Шпурбус Рельстік көлік Темір жол көлігі (Пойыз • Вагон • Локомотив) • Метро • Трамвай • Монорельс • Маглев • Автомотриса • Пиплмувер • Фуникулёр Жалдамалы көлік Такси • Каршеринг • Вахталық автобус • Паратранзит • Джипни • Моторикша • Велорикша • Гондола • Аэротакси Су көлігі Сал қайық • Теплоход • Кеме • Гондола Басқа көлік түрлері Ұшақ • Тікұшақ • Аспалы жол • Карпулинг • Траволатор • Эскалатор • Лифт Тарихи көлік түрлері Рикша • Дилижанс • Омнибус • Гиробус • Атты трамвай • Дирижабль Инфрақұрылым Автомобиль жолы • Қозғалыс жолағы • Көлік аялдамасы • Автостанция • Автовокзал • Вокзал • Темір жол стансасы • Метро бекеті • Депо • Порт • Әуежай • Аэродром • Ұшу-қону жолағы • Қозғалыс кестесі • Диспетчер • Көлік тарифі • Турникет • Жолаушы тасымалы • Көлік құралдарының қауіпсіздігі