For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Нұра.

Нұра

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Нұра өзені
Сипаттамасы
Ұзындығы 978 км
Су алабының
ауданы
58 100 км²
Су ағысы
Бастауы Қызылтас
 • Координаттары 49°20′23″ с. е. 74°44′04″ ш. б. / 49.339889° с. е. 74.734583° ш. б. / 49.339889; 74.734583 (G) (O) (Я) (T)
Сағасы Теңіз көлі
 • Координаттары 50°30′55″ с. е. 69°11′54″ ш. б. / 50.51528° с. е. 69.198417° ш. б. / 50.51528; 69.198417 (G) (O) (Я)Координаттар: 50°30′55″ с. е. 69°11′54″ ш. б. / 50.51528° с. е. 69.198417° ш. б. / 50.51528; 69.198417 (G) (O) (Я) (T)
Орналасуы
Ел Қазақстан
Аймақ Қарағанды, Ақмола облыстары
 Басқа мағыналар үшін Нұра (айрық) деген бетті қараңыз.

Нұра өзені– Теңіз көлі алабындағы өзен.

Географиялық орны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қарағанды және Ақмола облыстарының жерімен ағатын өзен. Ұзындығы - 978 км, су жинау алқабы - 60,8 мың км2. Нұра Қарқаралы тауының батыс сілемдеріндегі бұлақтардан басталып, Теңіз көліне құяды. Ұзындығы 10 км-ден астам 200-дей саласы бар.

Нұра Қызылтас тауының батыс сілемдеріндегі бұлақтардан басталып, Теңіз көліне кұяды.

Гидрологиясы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Нұра жоғарғы ағысында аласа таулардың арасымен, орта тұсында ұсақ шоқылар бойымен және төменгі ағысында төбелі жазықпен ағады. Өзен аңғары жоғары және орта бөлігінде қатты кристалды шөгінді жыныстардан (ені — 2-10 км) түзілген, төменгі жағында аңғары 25 км-ге дейін ұлғаяды. Жайылмасы кең (кейде 15 км-ге дейін) келеді. Тереңдігі 1-4 м. Жылдық орташа су шығыны 19,5 м3/с (сағасынан 369 км жерде). Негізінен қар және жер асты суымен толығады. Жылдық ағынының 92,1%-ы сәуір-мамырда, 7%-ы маусым-қазанда, ал 0,9%-ы қыста өтеді. Жылдық ағынының орташа көп жылдық көлемі (Романовское селосы тұсында) — 473 млн. м3. Өзен қарашаның басында қатып, сәуірде мұзы ериді. Ірі салалары: Ақбастау, Алтынсу, Байғожа, Есен, Ұзынбұлақ, Құланөтпес, Матақ, Ащысу, Үлкен Құндызды, Көкпекті, Шерубайнұра (ең ірісі, 268 км).

Шаруашылық маңызы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Суға тапшы Орталық Қазақстан жағдайында Нұраның шаруашылық маңызы өте зор. Өзен бойында Самарқан, Самар және Шерубайнұра бөгендері салынған. Нұра су құбыры іске қосылған. Сағасында Қорғалжын мемлекеттік қорығы ұйымдастырылған.[1][2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.
  2. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Нұра
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?