Magdalena Andersson
Magdalena Andersson árið 2021.
Forsætisráðherra Svíþjóðar
Í embætti 30. nóvember 2021 – 18. október 2022
Þjóðhöfðingi	Karl 16. Gústaf
Forveri	Stefan Löfven
Eftirmaður	Ulf Kristersson
Fjármálaráðherra Svíþjóðar
Í embætti 3. október 2014 – 30. nóvember 2021
Forsætisráðherra	Stefan Löfven
Forveri	Anders Borg
Eftirmaður	Mikael Damberg
Persónulegar upplýsingar
Fædd	23. janúar 1967 (1967-01-23) (57 ára) Uppsölum, Svíþjóð
Þjóðerni	Sænsk
Stjórnmálaflokkur	Jafnaðarmannaflokkurinn
Maki	Richard Friberg
Börn	2
Háskóli	Hagfræðiskólinn í Stokkhólmi

Eva Magdalena Andersson (f. 23. janúar 1967) er sænsk stjórnmálakona og hagfræðingur. Hún hefur verið leiðtogi sænska Jafnaðarmannaflokksins frá 5. nóvember 2021 og var forsætisráðherra Svíþjóðar frá 30. nóvember 2021 til 18. október 2022. Hún var áður fjármálaráðherra í ríkisstjórn Stefans Löfven frá árinu 2014 til 2021.

Andersson er fyrsti kvenforsætisráðherra Svíþjóðar og með embættistöku hennar varð Svíþjóð síðasta Norðurlandið til að kjósa konu sem ríkisstjórnarleiðtoga.

Magdalena Andersson fæddist þann 23. janúar 1967 í Uppsölum og keppti í sundi þegar hún var barn.^[1] Hún gekk sextán ára gömul í ungliðadeild sænska Jafnaðarmannaflokksins.^[2] Hún er menntuð í hagfræði og starfaði frá 2007 til 2009 sem aðstoðarmaður Monu Sahlin, leiðtoga Jafnaðarmannaflokksins. Árið 2009 hóf Andersson störf sem yfirmaður hjá sænskum skattayfirvöldum og vann hún þar til ársins 2012. Tveimur árum síðar varð Andersson fjármálaráðherra Svíþjóðar í fyrstu ríkisstjórn Stefans Löfven.^[1]

Sem fjármálaráðherra hefur Andersson þótt fara varlega með fé sænskra skattgreiðenda og því hefur hún verið kölluð „nískasti fjármálaráðherra Evrópusambandsins.“^[1] Hún hefur þó hækkað skatta og varið meira fé í velferðarkerfið á embættistíð sinni. Andersson hefur látið þau orð falla að hún telji háa skatta, sterk verkalýðsfélög og jöfnuð undirstöðu velgengni í alþjóðavæddum heimi.^[3]

Þegar Stefan Löfven lýsti yfir að hann hygðist segja af sér sem forsætisráðherra og leiðtogi Jafnaðarmannaflokksins sumarið 2021 var fljótt litið til Andersson, hinnar svokölluðu „krónprinsessu“ flokksins, sem líklegs eftirmanns hans.^[1][4] Þann 5. nóvember 2021 var Andersson einróma kjörin nýr leiðtogi flokksins. Hún var ein í framboði og hafði verið tilnefnd til embættisins af 26 aðildarfélögum Jafnaðarmannaflokksins.^[5]

Þann 24. nóvember kaus sænska þingið að staðfesta Andersson sem nýjan forsætisráðherra Svíþjóðar.^[6] Andersson sagði hins vegar af aðeins sjö klukkustundum síðar þegar fjárlagafrumvarp hennar komst ekki í gegnum þingið. Miðflokkurinn, sem hafði kosið með útnefningu Anderssons í embætti forsætisráðherra, greiddi atkvæði með fjárlagafrumvarpi Kristilegra demókrata og Svíþjóðardemókrata, sem var samþykkt af þinginu. Græni flokkurinn dró í kjölfarið til baka stuðning sinn við stjórn Anderssons vegna óánægju með nýju fjárlögin. Andersson kvaðst ekki geta leitt ríkisstjórn undir þessum kringumstæðum og baðst lausnar en lýsti þó yfir vilja til að mynda nýja minnihlutastjórn Jafnaðarmannaflokksins.^[7]

Þingið kaus Andersson aftur forsætisráðherra þann 29. nóvember, í þetta sinn sem leiðtoga minnihlutastjórnar.^[8] Hún tók við embættinu næsta dag.

Kosningabandalag vinstriflokkanna tapaði naumlega þingkosningunum í september 2022. Andersson baðst því lausnar úr embætti forsætisráðherra þann 14. september. Hún situr hins vegar áfram sem formaður Jafnaðarmannaflokksins.^[9]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} Atli Ísleifsson (24. ágúst 2021). „„Nískasti fjár­mála­ráð­herra ESB" lík­legastur til að taka við“. Vísir. Sótt 7. nóvember 2021.
2. ↑ Markús Þ. Þórhallsson (4. nóvember 2021). „Líkur að Andersson verði fyrst kvenna forsætisráðherra“. RÚV. Sótt 7. nóvember 2021.
3. ↑ „Segir háa skatta undirstöðu velgengni“. Viðskiptablaðið. 8. maí 2017. Sótt 7. nóvember 2021.
4. ↑ Arnar Þór Ingólfsson (22. ágúst 2021). „„Allt tekur enda"“. Kjarninn. Sótt 7. nóvember 2021.
5. ↑ Atli Ísleifsson (5. nóvember 2021). „Anders­son tekin við sem for­maður af Löfven“. Vísir. Sótt 7. nóvember 2021.
6. ↑ Atli Ísleifsson (24. nóvember 2021). „Fyrst kvenna til að gegna em­bætti for­sætis­ráð­herra í Sví­þjóð“. Vísir. Sótt 24. nóvember 2021.
7. ↑ Alexander Kristjánsson; Ásgeir Tómasson (24. nóvember 2021). „Andersson biðst lausnar eftir sjö tíma í embætti“. RÚV. Sótt 24. nóvember 2021.
8. ↑ Atli Ísleifsson (29. nóvember 2021). „Magda­lena Anders­son for­sætis­ráð­herra aftur á ný“. Vísir. Sótt 30. nóvember 2021.
9. ↑ Pétur Magnússon (14. september 2022). „Andersson játar ósigur og biðst lausnar“. RÚV. Sótt 14. september 2022.

s r b Forsætisráðherrar Svíþjóðar (listi)
Frá stofnun ríkisþingsins fram að sambandskreppunni (1876–1905)	Louis De Geer eldri · Arvid Posse · Carl Johan Thyselius · Robert Themptander · Gillis Bildt · Gustaf Åkerhielm · Erik Gustaf Boström · Fredrik von Otter · Erik Gustaf Boström · Johan Ramstedt · Christian Lundeberg
Frá endalokum konungssambandsins til fyrri heimsstyrjaldar (1905–1914)	Karl Staaff · Arvid Lindman · Karl Staaff
Frá fyrri heimsstyrjöld til seinni heimsstyrjaldar (1914-1945)	Hjalmar Hammarskjöld · Carl Swartz · Nils Edén · Hjalmar Branting · Louis De Geer yngri · Oscar von Sydow · Hjalmar Branting · Ernst Trygger · Hjalmar Branting · Rickard Sandler · Carl Gustaf Ekman · Arvid Lindman · Carl Gustaf Ekman · Felix Hamrin · Per Albin Hansson · Axel Pehrsson-Bramstorp · Per Albin Hansson
Kaldastríðsárin (1945–1991)	Östen Undén (til bráðabirgða) · Tage Erlander · Olof Palme · Thorbjörn Fälldin · Ola Ullsten · Thorbjörn Fälldin · Olof Palme · Ingvar Carlsson
Frá lokum kalda stríðsins (1991–)	Carl Bildt · Ingvar Carlsson · Göran Persson · Fredrik Reinfeldt · Stefan Löfven · Magdalena Andersson · Ulf Kristersson

  Þetta æviágrip sem tengist stjórnmálum og Svíþjóð er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.