Sasao a Subanen
| Subanen | |
|---|---|
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Akinlaud a Mindanao, Filipinas |
| Lingguistika a pannakaidasig | Austronesio |
| Pannakabingbingay |
|
| Glottolog | suba1253 |
Ti sasao a Subanen (ammo pay a kas Subanon ken Subanun) ket ti maysa nga pagsasao nga Austronesio a maitagikua iti subgrupo ti Kalatakan a Tengnga a Filipino.[1]:303 Masansan a maipalawag a kas agmaymaysa a pagsasao, kadawyan nga ikeddeng daytoy babaen dagiti lingguista a kas rimpuok ti dialekto ngem ad-adu a kas monolitiko a pagsasao. Ti Subanon ket insasao babaen dagiti nadumaduma a lugar ti Peninsula ti Zamboanga a kas dagiti probinsia ti Zamboanga Sibugay, Zamboanga del Norte ken Zamboanga del Sur, ken idiay Misamis Occidental ti Akin-amianan a Mindanao. Adda met dakkel a komunidad ti Subanon idiay Misamis Oriental. Kaaduan ti mangtawtawag kaniada iti Subanen, Subanon wenno Subanun, bayat a dagiti agay-ayat iti Islam tinawtawaganda ti bagbagida a kas Kalibugan.
Internal a pannakaidasig
[urnosen | urnosen ti taudan]Idasig ni Jason Lobel (2013:308) dagiti kita ti Subanen a kas dagiti sumaganad.[1]
- Subanen
- Akinlaud
- Akinlaud a Subanon
- Akinlaud a Kolibugan
- Nuklear
- Laud a Nuklear
- Tawlet-Kalibugan a Subanen
- Salug-Godod a Subanen
- Daya a Nuklear
- Akin-abagatan a Subanen
- Tengnga a Subanen
- Akin-amianan a Subanen
- Akindaya a Subanen
- Laud a Nuklear
- Akinlaud
Ilista ni Lobel (2013:308) dagiti sumaganad nga inobasion kadagiti tunggal maysa a sumaganad a subgrupo.
- Nuklear a Subanen: *k > Ø
- Akinlaud a Subanen: *k > /k/
- Daya a Nukklear a Subanen: *r > /l/
- Laud a Nuklear a Subanen: *r > /r/
- Akinlaud a Subanen: *r > /l/ (nawaya a napasamak, mabalin a gapu iti pannakaiyasideg iti Tausug, Maguindanaon, Butuanon, Cebuano, ken/wenno Ilonggo, a nagbalin metten iti pannakaiyallatiw iti *r > /l/ a nawaya iti tunggal maysa kaniada)
Proto-Subanen
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti sumaganad nga imbentorio ket mabalin a makonstrukto manen para iti Proto-Subanen:[1][2]
| Front | Central | Back | |
|---|---|---|---|
| Close | *i | *u | |
| Mid | *ə | ||
| Open | *a |
| Bilabial | Alveolar | Palatal | Velar | Glottal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Stop | voiceless | *p | *t | *k | *ʔ | |
| voiced | *b | *d | *g | |||
| Fricative | *s | |||||
| Nasal | *m | *n | *ŋ | |||
| Lateral | *l | |||||
| Approximant | *w | *y | ||||
Ti Proto-Kalatakan a Tengnga a Filipino nga *h ket napukawna idin dagiti amin a puesto iti Proto-Subanen, ti *ʔ ket mabati laeng iti kamaudian a puesto.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b c Lobel, Jason William (2013). Philippine and North Bornean languages: Issues in Description, Subgrouping, and Reconstruction (PDF) (Ph.D. dissertation) (iti Ingles). University of Hawai'i at Manoa.
- ^ Bulalang, Sharon (2018). "Two Patterns of /a/ and /o/ Alternation in Subanon". Oceanic Linguistcs (iti Ingles). 57 (2): 289–302. doi:10.1353/ol.2018.0013.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]- "Subanon" iti Ethnologue (Maika-23 nga ed, 2020). (iti Ingles)
- Dagiti rekording ti Subanon ket naiyarkibo iti Kaipuleohone, a mairaman ti listaan ti balikas, dagiti sentesia, ken ti maysa a tradisional a kanta (iti Ingles)
| Batanic (Bashiiko) | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Akin-amianan a Luzon |
| ||||||||||||||||||||||||
| Tengnga a Luzon |
| ||||||||||||||||||||||||
| Akin-amianan a Mindoro | |||||||||||||||||||||||||
| Kalatakan a Tengnga a Filipino |
| ||||||||||||||||||||||||
| Kalamian | |||||||||||||||||||||||||
| Biliko | |||||||||||||||||||||||||
| Sangiriko | |||||||||||||||||||||||||
| Minahasan | |||||||||||||||||||||||||
| Sabali a sangsanga |
| ||||||||||||||||||||||||
| Nakonstrukto manen | Proto-Filipino † | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Dagiti opisial a pagsasao | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dagiti rehional a pagsasao | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dagiti indihenio a pagsasao (babaen ti rehion) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dagiti pagsasao ti imigrante | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dagiti pagsasao a senias |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dagiti naipakasaritaan a pagsasao |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
