՞ Նապաստակ
(Lepus arcticus)
Գիտական դասակարգութիւն
Թագաւորութիւն Անասուններ Տիպ Քորդաւորներ Դաս Կաթնասուններ Կարգ Նապաստականմաններ Ընտանիք Նապաստակներ
Լատիներէն անուանում
Leporidae Fischer, 1817
Ցեղեր
Aquila Hieraaetus Ictinaetus Lophaetus Oroaetus Polemaetus Spizaetus Spizastur Stephanoaetus
Դասակարգումը Ուիքիցեղերու մէջ Պատկերներ Ուիքիպահեստի մէջ ITIS 180110 NCBI 9979

Նապաստակներ (լատիներէն՝ Leporidae), կաթնասուն անասունններ։ ՀՀ տարածքին կը հանդիպինք՝ մէկ տեսակին, գորշ կամ եւրոպական նապաստակներու։ Տարածուած են դաշտերու, թփուտներու, տափաստաններու եւ այլ վայրերու մէջ^[1]։

Մարմինին երկայնքը՝ 50-60 ս․մ․ է, կը կշռեն՝ 4-5, երբեմն՝ մինչեւ 7 ք․կ․։ Ականջները երկար են, պոչը՝ կարճ։ Կ'ըլլան մոխրագոյն կամ սպիտակ։

Մթնշաղին, մասամբ՝ գիշերը, արագաւազ են։ Կը սնանին բոյսերով։ Թէ՛ գորշ, թէ՛ սպիտակ նապաստակները կ'ունենան 3-6 ձագ, որոնք կը ծնին բաց աչքերով, աղուամազով ծածկուած, շարժելու ունակ եւ քանի մը օր անց պատրաստ՝ ինքնուրոյն սնանելու։ Նապաստակին կաթը շատ սննդարար է՝ 6 անգամ աւելի իւղոտ, քան կովուն կաթը, այնպէս որ 1 անգամ կերակրուելէ ետք, 3-է 4 օր կուշտ կը պահէ (ձագերու պարագային)։ Կ'ապրին 10-12 տարի։ Միսը համեղ է։ Երբեմն կը վնասեն պտղատու այգիներն ու նորատունկ ծառերը։

Նապաստակները սնունդ կը հանդիսանան գիշատիչներուն համար, որոնք են՝ գայլերը, աղուէսները, առիւծները, օձերը, կզաքիսները, նաեւ՝ բուերը, արծիւներն ու բազէները:

Նապաստակները[^[2] ճագարներու համեմատ ունին աւելի մեծ չափեր եւ աւելի ծանր են: Նապաստակներուն մորթը աւելի հաստ է եւ մազերը՝ աւելի երկար են։

Ճագարներու ձագերը կը ծնին անմազ, կոյր, խուլ եւ առաջին 10-15 օրերու ընթացքին նոր անասունը կը նմանի իր իրական տեսքին, իսկ նապաստակներու ձագերը կը ծնին լայն բացած աչքերով եւ արդէն քանի մը վայրկեաններու ընթացքին կրնան արագ վազել։

Նապաստակներու ականջները աւելի լայն են եւ աւելի երկար։ Անոնք կ'ապրին բնութեան մէջ եւ վայրի են, իսկ ճագարները վարժ են մարդու ներկայութեան եւ կը գտնուին անոր հսկողութեան տակ։

Նապաստակները կը բազմանան տարին մէկէն երեք անգամ եւ սովորաբար կը ծնին 3-7 ձագ։ Յղութիւնը կը տեւէ 30-50 օր։

• Pentalagus ցեղ
  • Ամամիի ճագար (Pentalagus furnessi)
• Bunolagus ցեղ
  • Պուշմենեան ճագար (Bunolagus monticularis)
• Nesolagus ցեղ
  • Սումաթրայի զօլաւոր ճագար (Nesolagus netscheri)
  • Անամիթեան զօլաւոր ճագար (Nesolagus timminsi)
• Romerolagus ցեղ
  • Հրաբխային ճագար (Romerolagus diazi)
• Brachylagus ցեղ
  • Փիկմի ճագար (Brachylagus idahoensis)
• Sylvilagus ցեղ
  • Tapeti ենթացեղ
    • Ջուրի ճագար (Sylvilagus aquaticus)
    • Պրազիլական ճագար (Sylvilagus brasiliensis)
    • Փանամայի ճագար (Sylvilagus dicei)
    • Կերերոյի ճագար (Sylvilagus insonus)
    • Ճահճային ճագար (Sylvilagus palustris)
    • Վենեզուելական ճագար (Sylvilagus varynaensis)
  • Sylvilagus ենթացեղ
    • Անապատի ճագար (Sylvilagus audubonii)
    • Մանզանոյի ճագար (Sylvilagus cognatus)
    • Մեքսիքական ճագար (Sylvilagus cunicularis)
    • Արեւելեան ճագար (Sylvilagus floridanus)
    • Թրես Մարիայի ճագար (Sylvilagus graysoni)
    • Սարերու ճագար (Sylvilagus nuttallii)
    • Ափալաչներու ճագար (Sylvilagus obscurus)
    • Ամրակազմ ճագար (Sylvilagus robustus)
    • Նոր անգլիական ճագար (Sylvilagus transitionalis)
  • Microlagus ենթացեղ
    • Մացառներու ճագար (Sylvilagus bachmani)
    • Սան Խոսէի ճագար (Sylvilagus mansuetus)