Ֆիլոգենեզ
Ֆիլոգենեզը կամ ֆիլոգենյան (այլ.-հուն. φῦλον, phylon — տեսակ, ռասա և այլ.-հուն. γενετικός, genetikos — ծննդյան հետ կապված) ուսումնասիրում է օրգանիզմների պատմական զարգացումը[1]։ Կենսաբանությունում այս գործընթացը դիտարկվում է ըստ որոշակի ժամանակահատվածների։ Կենսաբանական դասակարգումը հիմնված է ֆիլոգենեզի վրա, սակայն մեթոդաբանորեն կարող է տարբերվել օրգանիզմների ֆիլոգենետիկ ներկայացումից։
Նկարագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլոգենեզը էվոլյուցիան դիտարկում է որպես մի գործընթաց, որտեղ գենետիկ գիծը՝ նախնիներից ժառանգներին, բաժանվում է ժամանակահատվածների, և նրա առանձին ճյուղերը կարող են ենթարկվել որոշակի փոփոխությունների կամ անհետանալ։ Այսօրվա դրությամբ ֆիլոգենետիկ ծառի ճյուղավորման մասին գիտելիքները ձեռք են բերվել կենդանի օրգանիզմների դասակարգումը կառուցելու միջոցով, որը սկզբնապես ծրագրվել է Կարլ Լիննեյի կողմից՝ որպես ողջ բնության "բնական համակարգի" արտացոլում (այդ թվում՝ ոչ կենդանի)։ Հետագայում պարզվել է, որ նման "բնական համակարգ" գոյություն չունի, Իսկ այն, ինչ Կ.Լիննեյը ստանձնել է կենդանիների և բույսերի մոտ այդ համակարգի դրսևորման համար, Ֆիլոգենիա է, այսինքն՝ կենսաբանական էվոլյուցիայի արդյունք է։ Ֆիլոգենիայի ավելի արդյունավետ վերլուծության համար Ներկայումս մշակվում են սկզբունքներ, որոնցում դասակարգման ձայնագրման մեթոդը կատարելագործվում է Լինեևսկու համեմատ, ինչը թույլ է տալիս ավելի ադեկվատ ձևով գրել ֆիլոգենիային դասակարգումը և շարունակել դրա վերլուծությունը[2]։ Ֆիլոգենիայի վերլուծությունը հեռու է ավարտված լինելուց, քանի որ անցյալում տեղի ունեցած մեկ անգամ չկրկնվող էվոլյուցիոն իրադարձությունների հայտնաբերումն է, և այդ պատճառով կարող է իրականացվել միայն անուղղակի մեթոդներով։ Վերականգնման և Ֆիլոգենեզի համար անհրաժեշտ է առավել ամբողջական գիտելիքներ տեսակների բազմազանության մասին։ Սակայն ներկայումս գիտությանը դեռևս հայտնի է միայն երկրի վրա ապրող կենդանի օրգանիզմների տեսակների մի փոքր մասը և անցյալում երկրի վրա ապրող տեսակների փոքր մասը։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Филогенез / А. С. Северцов // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Клюге Н. Ю. Кладоэндезис и новый взгляд на эволюцию метаморфоза у насекомых // Энтомологическое обозрение 91(1)’2012. — С. 63—78.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
