For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Ջրացատկ.

Ջրացատկ

Ցատկահարթակից թռիչք կատարող մարզուհի

Ջրացատկ, ջրային մարզաձև, թռիչք ջրի մեջ, կատարվում է տարբեր մարզական աշտարակի (5-10 մետր), կամ էլ ցատկահարթակից (1-3 մետր)։ Ցատկի ժամանակ մարզիկները կատարում են մի շարք ակրոբատիկ հնարքներ (պտույտներ, հնարքներ)։ Մրցումների ժամանակ մրցավաների կողմից գնահատվում է ակրոբատիկական տարրերի հստակ թռիչքի փուլը, վայրէջ դեպի ջուր` հստակ կատարումը, մրցումների ընթացքում գնահատվում է գեղալողը, գնահատվում է նաև զույգերով սինխրոն տարրերի կատարումը։

Ցատկահարթակը- հատուկ զսպանակավոր հարթակ է 4,8 մետր երկարությամբ, հարթակի մեկ ծայրը ամրացված է լողավազանի ամրակներին։ Ցատկի ժամանակ ցատկահարթակից մարզիկը ճոճվում է հարթակի վրա և հետո հստակ հրվում է, ստացվում է կրկնակի արագություն հարթակից։ Ամբողջ հարթակի երկարությունը ծածկված է ծածկույթով։ Հարթակը գտնվում է 1 կամ 3 մետր ջրի մակարդակից բարձր։ Աշտարակ- հարթակ տարբեր բարձրությամբ 1, 3, 5, 7.5 և 10 մ։ Յուրաքանչյուր հարթակի լայնությունը՝ 2, երկարությունը՝ 6 մետր է։ Հարթակի եզրը (ինչպես և առաջնային հատվածը հարթակի) սկսվում է լողավազանի կողային հատվածից և ոչ պակաս 1,5 մետր է։

Ցատկերի տեսակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունի մի քանի խմբեր, որոնք դասակարգվում են բոլոր մարզական ցատկերում.

  • Առաջնային (դեմքով դեպի ջուրը),
  • Ետևից (մեջքով դեպի ջուրը);
  • Կանգ ձեռքերին.

Անհատական թափավազք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ցատկ տեղում
  • Ցատկ թափավազքից.
  • Ցատկային փուլ – ոտքերը միասին միացնել ուղիղ,
  • Թեքում – մարմինը թեքված է դեպի իրանը, ոտքերը ուղիղ,
  • Խմբային– զույգ ոտքերը ձգված է դեպի մարմինը, ձեռքերի բռնվածքը՝ ոտքերի ստորին հատվածում բռնված։

Պտույտ և վինտ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Կիսապտույտ – 180 աստիճանի ցատկ` պտույտ գալով մարմնի առանցքի շուրջ,
  • Դարձպտույտը – 360 աստիճանի ցատկ` պտույտ գալով մարմնի առանցքի շուրջ, լինում է նաև ցատկեր 1,5, 2, 2,5, 3, 3,5 և 4,5 պտույտններով,
  • Կիսապտույտ – 180 աստիճանի ցատկ` պտույտ գալով մարմնի երկայնակի առանցքի շուրջ,
  • Վինտ – 360 աստիճանի ցատկ` պտույտ գալով մարմնի լայնակի առանցքի շուրջ , լինում է նաև 1,5, 2, 2,5 և 3 վինտեր։

Տարբեր կոմբինացիաներ կատարելը հնարավորություն է տալիս կատարել շուրջ 60 զանազան ցատկեր ցատկահարթակից և ավելի քան 90 ցատկ աշտարակից։ Յուրաքանչյուր ցատկ ունի իր դժվարությունները , պառկած դիապազոնից 1,2 - 3,9։

Ջրացատկի մրցումները անցկացվում է Միջազգային սիրողական լողի ֆեդերացիայի (FINA) կողմից։ Ջրացատկը ներառված է նաև Աշխարհի առաջնության ծրագրում։ Օլիմպիական խաղերի ծրագրում ջրացատկը առաջին անգամ ընդգրկվել է երրորդ Օլիմպիական խաղերում (1904 թվական) ։ Սինխրոն ցատկը ընդգրկվել է Սիդնեյի օլիմպիական խաղերի ծրագրում 2000 թվականի։ Օլիմպիական ծրագրում ներկա պահին ընդգրկում է իր մեջ 8 կոմպլեկտ մեդալներ, որոնցից 4 կոմպլեկտը խաղարկվում է տղամարդկանց մրցաձևում և կանանց ջրացատկում 3-մետրանոց ցատկատախտակ (անհատական և սինխրոն) և 10-մետրանոց աշտարակից (անհատական և սիրնխրոն)։ Աշխարհի առաջնության և Եվրոպայի ծրագրերում կազմում 10 սպորտային մրցումներ, լրացուցիչ իր մեջ ընդգրկում է անհատական ցատկեր մեկ մետրանոց ցատկահարթակից։ Դեռ ավելին , 2013 թվականին աշխարհի առաջնության մրցաշարում ընդգրկվել է նաև հայ-դայվինգը։ Խոշորամասշտաբ մրցաշարերում, սկսած Օլիմպիադայից և աշխարհի առաջնությունից, մրցաշարը անցկացվում է երեք փուլով։ Առաջին փուլից հետո, որակավորմումից հետ , որոշվում է 18 լավագույն մարզիկների, որոնցից կիսաեզրափակիչ խաղում բացահայտվում է 12 մրցանակակիրների։ Գնահատականները, որոնք ստացել էին եզրափակչում , ավելի վաղ ստացած գնահատականների հանրագումարի հետ կիսաեզրափակիչ խաղերում, 2007 թվականից սկսած FINA մտցրեց նոր կանոնակարգ , սկսել վերջնամրցումը սկսել «զրոյից»:Յուրաքանչյուր փուլում մարզիկները կատարում են՝ կանանց համար 5, իսկ տղամարդկանց համար 6 ցատկեր։ Յուրաքանչյուր փուլից առաջ մարզիկները հայտագրում են ցատկերի ծրագիրը , և մրցավարական կազմը հաստատում է յուրաքանչյուր ցատկի գործակիցը։ Մրցելույթի ժամանակ փոփոխել հերթականությունը մեկ ցատկը այլ ցատկով չի թույլատրվում։

Արվիդ Սպանգերգ շվեդ մարզուհի , կատարում է ցատկ աշտարակից Օլիմպիական IV խաղեր

Անհատական մրցելույթի ժամանակ յուրաքանչյուր ցատկ գնահատվում է բաց քվեարկությամբ՝ 7 մրցավարների կողմից[1]։ Յուրաքանչյուր մրցավար գնահատում է 0 մինչև 10, որից հետո երկու լավագույն և երկու վատագույն գնահատականների հանրագումարի հիման վրա, իսկ երեքի գործակիցը բաժանվում է ցատկի բարդության աստիճանին։ Ցատկերի համաժամանակյա կատարումը գնահատվում է 9 պտտույտներով, երկու մրցավարները գնահատում են ցատկերի տեխնիկայի հստակ կատարումը՝ յուրաքանչյուր մարզիկի, իսկ հինգը գնահատում են միայն ցատկերի համաժամանակյա կատարումը։ Որից հետո լավագույն և վատագույն գնահատականները անտեսվում են, և գումարը բազմապատկվում է այլ գործոնի հետ։ Մրցավարները ուշադրություն են դարձնում թափավազքի տեխնիկային կամ էլ ելման դիրքին ( թափավազքը կատարելիս պետք է լինի ուղիղ գիծ և պետք է լինի առնվազ 4վազքայլ, կանգը պետք է լինի հստակ ֆիքսված ), հրումը , թռիչքի պահին պետք է լինի հստակ, վայրէջք դեպի ջուրը ( պետք է լինի առավելագույնը ուղղահայաց և լինի նվազագույն ջրի ցող)։

Հայտնի ջրացատկորդներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Կլաուս Դիբիասի— եռակի օլիմպիական չեմպիոն,
  • Գո Ցզինցզին — քառակի օլիմպիական չեմպիոն, բազմակի աշխարհի չեմպիոն.
  • Ելենա Վայցեխովսկայա — միակ մարզիկը պատմության մեջ ԽՍՀՄ-ի և Ռուսաստանի , 10-մետրանոց աշտարակի հաղթողն է Օլիմպիական խաղերում,
  • Գրեգ ԼուգանիսГрег — քառակի օլիմպիական չեմպիոն ( տղամարդկանց շրջանում միայնակի հաղթողն է ջրացատկում ), հնգակի աշխարհի չեմպիոն,վեցակի Պանամերիկական խաղերի, 47 անգամ եղել է ԱՄՆ չեմպիոն ,
  • Դմիտր Սաուտին Дмитрий —կրկնակի օլիմպիական չեմպիոն , միակը պատմության մեջ , որը 8 անգամ ստացել է օլիմպիական մրցանակներ ջրացատկում,
  • ՈՒ Մինսյա — հնգակի օլիմպիական չեմպիոն,
  • Ֆու Մինսյա — քառակի օլիմպիական չեմպիոն,
  • Չէն Ժոլին — հնգակի օլիմպիական չեմպիոն

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Бакал Д. С. и др. Большая олимпийская энциклопедия. — М.: Эксмо, 2008. — С. 550.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Ջրացատկ
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?