Ուգրո-ֆիննական լեզուներ
Ուգրո-ֆիննական լեզուներ (հանդիպում է նաև ֆիննո-ուգրական տարբերակը), ազգակից լեզուների խումբ, որոնք առանձին խումբ են կազմում ուրալյան լեզվաընտանիքի կազմի մեջ։ Տարածված են Հունգարիայում, Նորվեգիայում, Ռուսաստանում, Ֆինլանդիայում, Շվեդիայում, Էստոնիայում և այլ երկրներում։
Դասակարգում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ուգրո-ֆիննական լեզուները տարածված են Ուրալում, Եվրոպայի հյուսիսում և Ասիայի հյուսիսարևմտյան մասում։ Բաժանվում են երեք ճյուղի.
- Ֆիննական կամ Արևմտյան ճյուղն իր մեջ է ներառում.
- ֆիններենը (ինքնավանում՝ սուոմի)
- կարելերենը
- էստոներենը
- իժորերենը
- վոդերենը
- վեպսերենը
- լիվերենը
- լոպարերենը
- մորդավերենը (էրզյա ու մոշկա)
- ինչպես նաև մարիական լեզուները։
Ֆիններենը գրավոր հուշարձաններով ավանդված է XII դարից։
- Պերմական ճյուղ
- ուդմուրտերեն (վոտյակերեն)
- կոմի (իր երկու՝ կոմի-զիրյաներեն և կոմի-պերմերեն բարբառներով հանդեձ)։
- Ուգրական ճյուղ
- վուգուլերեն (մանսիերեն)
- օստյակերեն (խանտիերեն)
- հունգարերեն (ավանդված XIII դարից)
- Սամոդիական լեզուների խումբ, որը նույնպես պատկանում է ուգրո-ֆիննական լեզվաընտանիքին.
- նենեցերեն
- նգանասաներեն
- էնեցերեն
- սելկուպերեն
Թվեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| ֆիններեն | էստոներեն | լիվերեն | վոդերեն | վեպերեն | կարելերեն | նորդսամի | սկոլցամի | օլիկ-մարի | էրզյա-մորդվերեն | մոշկա-մորդվերեն | կոմի | ուդմուրտերեն | մանսիերեն | խանտիերեն | հունգարերեն | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | yksi | üks | ikš | ühsi | üs | yksi | okta | õhtt | икте | вейке | фкя | öтик | одык | аква | ит | egy |
| 2 | kaksi | kaks | kakš | kahsi | kaks | kakši | guokte | kue´htt | коктыт | кавто | кафта | кык | кык | китыг | катын | kettő |
| 3 | kolme | kolm | kuolm | kõlmõ | kuome | kolmi | golbma | koumm | кумыт | колмо | колма | куим | куин | хурум | хутым | három |
| 4 | neljä | neli | nēļa | nellä | nell | nellä | njeallje | nellj | нылыт | ниле | ниле | нёль | ниль | нила | няты | négy |
| 5 | viisi | viis | vīž | viiz | viž | viisi | vihtta | vitt | визыт | ветесь | вете | вит | вить | ат | вет | öt |
| 6 | kuusi | kuus | kūž | kuuz | kuz | kuuši | guhtta | kutt | кудыт | кото | кота | квайт | куать | хот | хут | hat |
| 7 | seitsemän | seitse | seis | seitsee | seiččeme | šeiččemen | čieža | čiččâm | шымыт | сисем | сисем | сизим | сизьым | сат | тапыт | hét |
| 8 | kahdeksan | kaheksa | kādõks | kahõsaa | kahesa | kahekšan | gavcci | kääu´c | кандаше | кавксо | кафкса | кöкъямыс | тямыз | нёллов | нювты | nyolc |
| 9 | yhdeksän | üheksa | īdõks | ühesää | ühesa | yhekšän | ovcci | ååu´c | индеше | вейксэ | вейхкса | öкмыс | укмыс | онтэллов | йиряң | kilenc |
| 10 | kymmenen | kümme | kim | čümmee | kümne | kymmenen | logi | lååi | лу | кемень | кемонь | дас | дас | лов | яң | tíz |
| 100 | sata | sada | sada | sada | sata | sata | čuođi | čue´đ | шÿдö | сядо | сяжа | се | сю | сат | сот | száz |
| 1.000 | tuhat | tuhat | tuhat | tuhat | tuhat | tuhat | duhát | dohat | тÿжем | тёжа | тёжянь | сюрс | сюрс | сотэр | ... | ezer |
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Է.Բ. Աղայան, Լեզվաբանության ներածություն, էջ 579
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուգրո-ֆիննական լեզուներ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
