Նաղշե Ջահան
| Նաղշե Ջահան | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Իրան[1] |
| Տեղագրություն | Սպահան |
| Կազմված է | Իմամի մզկիթ, Ալի Ղափու պալատ և Շեյխ Լոթֆոլայի մզկիթ |
| Նախկին անվանումներ | Շահի հրապարակ |
| Ստեղծում | 1598 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Համաշխարհային ժառանգություն և Իրանի ազգային ժառանգություն[1] |
| Մակերես |  |
 | |
Նաղշե Ջահան հրապարակ (պարս.՝ میدان نقش جهان / Maydâne Naqše Jahân), ինչպես նաև Իմամի հրապարակ (պարս.՝ میدان امام / Maydane Imam), խոշոր հրապարակ Իրանի Սպահան քաղաքում։ Ներառված է Իրանում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում։
Անվանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ներկայումս հրապարակը հայտնի է Նաղշե Ջահան անվանմամբ (պարս.՝ میدان نقش جهان / Maydane Naqše Jahan, թարգմանաբար` աշխարհի նախշ)։ Նախքան 1979 թ. Իրանի իսլամական հեղափոխությունը, հրապարակը կոչվում էր Շահի հրապարակ (պարս.՝ میدان شاه / Maydane Šah).
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1598 թ., երբ Սեֆյան դինաստիայի շահ Աբբաս I-ը (Շահ Աբաս) որոշեց մայրաքաղաքը Ղազվինից տեղափոխել Սպահան, որը գտնվում էր երկրի կենտրոնական շրջանում, որոշվեց ամբողջությամբ վերակառուցել և վերապլանավորել նոր մայրաքաղաքը։ Որոշվեց քաղաքի կենտրոնական և հիմնական մասը կառուցել Զայանդեռուդ գետի աջ ափին։ Քաղաքի գլխավոր ճարտարապետը փիլիսոփա և պոետ Շեյխ Բահաադին Ալ Ամիլին էր։ Քաղաքի կառուցման ամենագլխավոր պլաններից էին Նաղշե Ջահան հրապարակը և Չահարբաղ փողոցը (թարգմանաբար` չորս այգի)։ Նաղշե Ջահան հրապարակը դարձավ քաղաքի կենտրոնը, որի շուրջն էլ կառուցվեցին Սպահանի ճարտարապետական գլուխգործոցների մեծ մասը։ Շահ Աբբասի հրամանով, պետական, կրոնական և ուսումնական հաստատությունների մեծ մասը կառուցվեցին հրապարակի շուրջը։ Ինքը` Շահ Աբբասը, բնակվում էր հրապարակի արևմտյան մասում տեղակայված Ալի Ղափու պալատում։
Հրապարակի պատմաճարտարապետական հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շահ Աբբասի օրոք, հրապարակի գլխավոր կառույցը համարվում էր Ալի Ղափու պալատը, որտեղ ապրում էր Շահն իր ընտանիքով։ Պալատը տեղակայված է հրապարակի արևմտյան մասում։ Հրապարակի ամենահայտնի պատմական հուշարձաններից է Իմամի մզկիթը (Պատմական անվանումը`Ջամե Աբբասի մզկիթ և Շահի մզկիթ), որը համարվում է Սպահանի ամենախոշոր մզկիթը և աշխարհի խոշորագույն մզկիթներից մեկը։ Իմամի մզկիթը գտնվում է հրապարակի հարավային մասում։ Հրապարակից մի քանի կլիոմետր հեռավորութան վրա գտնվում է Ջամե կամ ուրբաթօրյա մզկիթը, որը ոճով նման է Իմամի մզկիթին։ Նաղշե Ջահան հրապարակի մյուս կարևոր կառույցնեից է Շեյխ Լյութֆուլլայի մզկիթը, որը տարբերվում է իր գեղեցկությամբ։ Մզկիթը տեղակայված է հրապարակի արևելյան մասում։ Հրապարակի հյուսիսային մասում տեղակայված է Սպահանի շուկան։ Այն համարվում է Իրանի խոշորագույն շուկաներից մեկը, որը ձևավորվել է Սելջուկների դինաստիայի ժամանակաշրջանում։
|
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 115 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- میدان نقش جهان (امام خمینی) اصفهان
- Что посмотреть и куда сходить в Исфахане Արխիվացված 2018-01-13 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նաղշե Ջահան» հոդվածին։ |
| ||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
