Կարթագենի անկում, քաղաքի պաշարում, երբ մ.թ.ա 149-148 թվականներին՝ Պյունիկյան երրորդ պատերազմի ժամանակ հռոմեացիները պաշարել են Կարթագենը:

Երբ կարթագենցիները հասկացան, որ պատերազմը անխուսափելի է սկսեցին գաղտնի պաշտպանության պատրաստվել: Կարթագենը եղել է հիանալի բերդաքաղաք, մեկ ամսում բնակիչները քաղաքի պաշտպանությանը հասցրին միջին հնարավոր աստիճանի, երբ որ հռոմեական զորքը երևաց քաղաքի պատերի տակ: Կոնսուլը զարմացել էր՝ իր առջև տեսնելով կռվին պատրաստ թշնամուն: Գրոհը հետ մղելիս հռոմեացիները կրել են մեծ կորուստներ: Պյունիկյան զորքի ջոկատները, որոնք լքել էին քաղաքը, իրեց հարձակումներով ջլատում էին հռոմեացիներին: Մասսինիսսա թագավորը դժգոհ էր հռոմեացիների՝ Աֆրիկայում ամրապնդվելու ցանկությունից և ոչ մի օգնություն ցույց չտվեցին: Անհաջող պաշարումը տևեց երկու տարի, հռոմեական զորքի հրամանատար դարձավ կոնսուլ Սկիպիոն Էմիլյանին, որը պատերազմում հասավ կտրուկ փոփոխությունների: Վերակազմավորեց և վերականգնեց զորքի թուլացած կարգապահությունը, և զինվորներն անցան ակտիվ գործողությունների: Շուտով կարթագենցիները կորցրին քաղաքի արտաքին պատը, իսկ քաղաքի նավահանգիստը փակել էին հռոմեացիները ջրամբարտակ կառուցելով: Բայց պյունիկյան զորքը փորում է նոր ջրանցք և իրենց նավերը հանկարծակի ծով է դուրս բերում: Սկիպիոնի պատասխանը այս ջրանցքն էլ փակեց և Կարթագենը շրջապատեց արտաքին պատով, ինչը փաստորեն ապահովեց քաղաքի ամբողջական շրջափակումը,քաղաքը զրկեց պարենամթերքի լիակատար մատակարարումից: Արդյունքում Կարթագենում սով սկսեց,որից մահացավ բնակչության մեծ մասը: Հռոմեացիները գրավեցին Նեֆերիս բերդը և Կարթագենը մնաց առանց դրսի օգնության:

Գարնանը մ.թ.ա 146 թվականին հռոմեացիները ներխուժեցին քաղաք, կատաղի մարտերը տևեցին վեց օր: Մեկ շաբաթ կռիվներից հետո կարթագենցիների ձեռքում մնաց միայն Բիրսա միջնաբերդը: Երբ Սկիպիոնին այնտեղից եկավ խնդրանք, անձնատուր լինելու մասին` նա համաձայնեց կյանք շնորհել բոլորին, բացի հռոմեական դասալիքներից: Միջնաբերդից դուրս եկան կանանց ու երեխաների հետ 50 հազար կարթագենցիներ (համաձայն Օրոսիուսի 55 հազար)^[1], նրանք բոլորը ստրկացվեցին:

Պաշտպանության հրամանատար Գասդրուբալը կարթագենցի հայրենասերները և հռոմեական դասալիքները, որոնք հույսը չէին կարող դնել ներմանը, ամրացել էին Էշմունաի տաճարում, որը կառուցված էր բարձր ժայռի վրա: Այդ ժամանակ հռոմեացիները որոշում են նրանց սովամահ անել: Դատապարտյալները հասան ծայրահեղության վառեցին տաճարը, որպեսզի չմեռնեն թշնամու ձեռքից: Միայն Գաստրուբալը դուրս վազեց տաճարից և իր համար ներում աղաչեց, տեսնելով այդ, նրա կինը՝ Իշան անիծեծ ամուսուն, որպես վախկոտ ու դավաճանի,երեխաներին նետեց կրակը և ինքը նետվեց:

• Осада описана в повестях А. И. Немировского «Тиберий Гракх» (1955) и М. В. Езерского «Сила земли» (1959)

• Моммзен, Теодор Глава I. Подвластные страны до эпохи Гракхов // История Рима. — СПб.: Наука — Ювента, 1997. — Т. II. — С. 25—32. — (Историческая библиотека). — 1050 экз.
• Родионов Е. Глава 7. Третья Пуническая война // Римские легионы против Ганнибала. Карфаген должен быть разрушен!. — М.: Яуза — Эксмо, 2012. — 608 с. — (Легионы в бою. Римские войны). — 3000 экз. — ISBN 978-5-699-54306-9
• Майлз, Ричард Агония // Карфаген должен быть разрушен. — М.: АСТ, 2014. — 576 с. — (Страницы истории). — 2000 экз. — ISBN 978-5-17-084413-5

• Ковалев С. И. (5 декабря 2006 г.). «Третья Пуническая война и разрушение Карфагена». Проект «Римская Слава». Վերցված է 2017-07-11-ին.
• «Carthago delenda est. Триумф Рима». Сайт «WarSpot». ООО «Варгейминг Рус». Վերցված է 2017-07-11-ին.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հեքիաթ/Ավազարկղ/4 կատեգորիայում։